نکات ایمنی و خطرات مکمل غذایی

نکات ایمنی و خطرات استفاده از مکمل‌ های غذایی

بسیاری از مکمل های غذایی شامل مواد فعال موثری هستند که تاثیرات مفید یا گاهی مضر بر ارگان‌های بدن دارند. از این رو، همواره باید عوارض دارویی ناخواسته ناشی از مصرف نامناسب مکمل های غذایی را در نظر داشت. نکته قابل توجه آن است که مکمل های غذایی هرگز نمی‌توانند منبع کامل و کافی برای بسیاری از مواد غذایی ضروری موجود در یک رژیم سالم یا جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک شما باشند.

مصرف هم زمان مکمل‌های گوناگون همراه با برخی داروها نیز تحت شرایط ویژه ممکن است سبب تداخل دارویی شود که در بسیاری از موارد خطرناک خواهند بود. چند نمونه از برجسته‌ترین این تداخلات دارویی عبارتند از: ویتامین K می‌تواند اثر رقیق کننده داروی وارفارین (یا Coumadin) را کم کند. بیمارانی که نیاز به مصرف روزانه وارفارین دارند، باید به برچسب دارویی هر مکمل غذایی که می‌خواهند مصرف کنند از نظر وجود ویتامین K توجه ویژه نمایند و در این مورد با پزشک معالج خود یا دکتر داروساز مشورت نمایند. مصرف هم زمان وارفارین یا آسپرین همراه با Ginkgo یا ویتامین E می‌تواند میزان رقیق شدن خون را افزایش دهد و بیمار را در معرض خطر خونریزی‌های داخلی قرار دهد. مکمل St. John’s Wort می‌تواند سبب بالا رفتن میزان تجزیه بسیاری از داروها و در نتیجه کاهش اثر آن‌ها شود (به عنوان مثال بسیاری از داروهای ضدافسردگی، داروهای ضد HIV، داروهای صرع و قرص‌های ترکیبی پیشگیری از بارداری). مکمل‌های آنتی اکسیدان مانند ویتامین C و E می‌توانند اثر برخی از داروهای شیمی درمانی را کم کنند. برخی از انواع مکمل های غذایی باید دو تا سه هفته قبل از انجام اعمال جراحی قطع شوند. مصرف برخی مکمل‌ها مانند آهن و کلسیم می‌تواند جذب برخی داروها (مانند آنتی بیوتیک‌ها) را دچار اختلال نماید و باید بین مصرف آن‌ها فاصله زمانی مناسب وجود داشته باشد. در این زمینه از پزشک معالج خود یا دکتر داروساز کمک بخواهید. برخی از مکمل‌های دارویی می‌توانند باعث مسمومیت یا عوارض دارویی شوند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد ویتامین A می‌تواند سبب آسیب کبدی، سردرد، کاهش مقاومت استخوانی یا ناهنجاری‌های دوران جنینی شود. مصرف بیش از حد آهن می‌تواند سبب تهوع، استفراغ یا آسیب کبدی شود.

توجه به این نکته ضروری است که برچسب مکمل های غذایی می‌تواند حاوی انواع مختلفی از ادعاهای مربوط به بهبود سلامت یا پیشگیری از بیماری‌ها باشد در حالی که روی برچسب الزاما قید شده است که صحت این ادعاها توسط FDA بررسی و حتی تایید نشده است. بنابراین ادعاهای ذکرشده بر روی برچسب مستند علمی ندارند و برای مصرف پودر، مایع یا قرص مکمل غذایی حتما برچسب الزامی داخل آن را مطالعه نمایید.

مکمل‌های دارویی برخلاف داروهای نسخه‌ای، نیازمند دریافت تاییدیه FDA برای ورود به بازار فروش نیستند. از این رو مصرف‌کنندگان مکمل های غذایی – دارویی باید توجه ویژه به مصرف یا عدم مصرف این مکمل‌ها نمایند و از مشاوره با پزشک معالج یا دکتر داروساز بهره ببرند.

همه چیز راجع به استفاده از مکمل ها

این مسئله احتمالاً یکی از داغترین و بحث انگیزترین جنبه ها از دیدگاه تغذیه است. استفاده از مکملها طرفدارانی دارد که در آستانه افراطی گری هستند و نیز مخالفینی دارد که شغل بسیاری از آنان حرفه پزشکی است. مکمل غذایی اینگونه تعریف شده است: یک ماده کمکی و نه یک جانشین برای تنظیم یک رژیم غذایی خوب. استفاده از مکملها در صورت مصرف غذاهای متنوع که از تعادل کافی همهٔ مواد مغذی برخوردار باشد ضرورتی ندارد. اما بسیاری از مردم جامعه به شیوهٔ درست و صحیح غذا نمیخورند، بنابراین ممکن است مصرف مکملها تنها گزینه باشد.

ویتامین A

یک ویتامین محلول در چربی است که هیچ نیازی به مصرف آن به عنوان مکمل نیست مگر اینکه رژیم غذایی عاری از لبنیات، ماهی و تخم مرغ باشد.

ویتامین B

این گروه جزو مکملهای ارزشمند بوده زیرا یک مجموعه بسیار بزرگ با اعمال حیاتی مهم را برای ورزشکاران تشکیل میدهد. از آنجا که یک ویتامین محلول در آب است، هیچ هراسی نسبت به مسمومیت با آن وجود ندارد زیرا مقادیر اضافی آن به راحتی از طریق ادرار دفع میشود. آرد خالص شده ای که برای پخت نان استفاده میشود یک ترکیب مناسب برای این مکمل است. این ویتامینها همچنین در اکثر گوشتهای قرمز بخصوص دل و قلوه و جگر موجود میباشند.

ویتامین C

این ویتامین را میتوان آسیب پذیرترین و شکننده ترین ویتامین دانست که قسمتی از آن یا کل آن در اثر هر شکلی از ذخیره نمودن، کنسرو کردن یا پختن از بین میرود. این ویتامین به مقادیر نسبتاً زیاد مورد نیاز است و همچنین به عنوان یک ویتامین محلول در آب طول عمر کوتاهی دارد. افرادی که از سبزیجات و میوه جات استفاده نمیکنند به طور قریب به یقین دچار کمبود این ویتامین میشوند. من همیشه به ورزشکارانی که حس میکنم دچار ضعف و سستی و خستگی شدهاند این ویتامین را توصیه میکنم. مصرف یک گرم مکمل C Vit. در روز این اطمینان را ایجاد خواهد کرد که شخص دچار کمبود این ویتامین مهم نمیشود.

ویتامین D

این ویتامین به وسیله پوست، در اثر تابش نور خورشید ایجاد میشود، اگرچه شکلی از این ویتامین در روغن کبد ماهی و تخم مرغ یافت میشود. من معتقدم زمانی که این ویتامین به اندازه کافی مصرف نشود فرد خود را تحت تابش طیف کامل امواج نورانی قرار دهد. (یعنی تابشی که مانند پرتوهای نور خورشید باشد). ـ دکتر Domien Downing از کلینیک تغذیهای york در کتابش با نام Let there be light (اجازه بده آنجا روشن باشد) بر مزیتهای درمان با تابش طیف کامل نورانی تأکید میکند. اساساً این مورد در درمان استرسهای ناشی از بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد، اما ضمناً ادعا شده که باعث افزایش دریافت اکسیژن، افزایش گلیکوژن در دسترس بافتها و افزایش سطوح تستوسترون بالای ۲۰% میشود. این تحقیق بسیار هیجان انگیز است و میتواند پاسخ ورزشکاران قدرتی برای مصرف کنندههای استروئیدهای آنابولیک باشد. تابش کامل طیف نورانی نباید با حمام آفتاب گرفتن اشتباه شود، چون این وضعیت فقط باعث تابش طیف باریکی از نور میشود که میتواند اثر زیانبار داشته باشد.

ویتامین E

این ویتامین برای ورزشکاران بسیار مهم است و آنهایی که رژیم غذائیشان حاوی گیاهک گندم، روغن گیاهی، نان سبوسدار و تخممرغ نیست باید از این مکمل استفاده کنند. این ویتامین محلول در چربی است و در مقادیر بالا میتواند مسمومیت ایجاد کند.

کلام آخر

مکمل های غذایی حاوی موادی هستند که بدن ما برای عملکرد صحیح به آن‌ها نیاز دارد. این مکمل‌ها در غالب قرص، پودر، آمپول یا مایع خوراکی عرضه شده و مصرف آن‌ها می‌تواند به درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک کند. با این حال، مکمل‌ تغذیه‌‌ ای را نباید خودسرانه مصرف نمود زیرا مصرف نادرست برخی از آن‌‌ها می‌تواند عوارضی را برای سلامتی به همراه داشته باشد و همچنین، بسیاری از مکمل های غذایی با برخی داروهای نسخه‌ای تداخل دارویی دارند.