گاز طبیعی یا متان، سبک ترین هیدروکربن موجود در زمین است و از بقایای گیاهان و جانورانی که اجساد آنها طی میلیون ها سال به قسمت های زیرین دریاچه ها و اقیانوس های قدیمی رانده شده به تدریج تجزیه و به صورت عناصر آلی درآمده تشکیل شده وبراثرفشارو گرمای درونی زمین به نفت وگاز تبدیل و در مخازن زیرزمینی و در عمق سه تا چهار هزار متری و با فشار حدود چند صد اتمسفر انباشته شده است .گاز طبیعی عمدتاً مخلوطی است از گازهای متـان، اتـان و انـدکی گازهای سنگین تر از جمله پروپان و بوتان. گاز طبیعی اسـتخراج شـده از مخـازن معمـولاً ناخالصـی هـایی ماننـد سولفید هیدروژن، دی اکسیدکربن و ترکیبات گوگرد نیز به همراه دارد. که نیاز است قبل از انتقال به مبادی مصرف در مجتمع های پالایشگاهی مورد تصفیه و فراورش قرار گیرد.گاز طبیعی در تولید برق، تولیدگرما،حمل ونقل، تهویه مطبوع و یخچال و فریزرها کاربرد دارد.

گازمایع یا ال‌پی‌جی در پالایشگاه محصول فرعی پالایش گاز طبیعی و پالایش نفت خام است. به دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان یا ترکیب آن‌ها گفته می‌شود که در حالت مایع نگه داشته می‌شوند. معمولاً مقادیر کمی از ترکیباتی چون پروپیلن و بوتیلن نیز در گاز مایع موجود است. یکی از ویژگی‌های گاز مایع، بدون بو، رنگ و مزه بودن آن است. به‌صورت کلی نیز، گاز LPG ضرری برای افراد ندارد، اما اگر شخصی حجم زیادی از گاز مایع را استشمام کند، بیهوش می‌شود. به همین دلیل و به‌منظور دانستن نشت گاز LPG، یک سری ترکیبات حاوی گوگرد موسوم به مرکاپتان شامل “اتیل مرکاپتان” و “متیل مرکاپتان” به گاز اضافه می‌گردد.

" ارزش حرارتی گاز طبیعی "

به طور متوسط، هر متر مکعب گاز طبیعی، ۸۶۰۰ کیلوکالری ارزش حرارتی دارد. این میزان بسته به ترکیبات گاز طبیعی تغییر می کند. با افزایش درصد متان، ارزش حرارتی گاز طبیعی پایین تر می آید. در شرایط استاندارد، ارزش یک متر مکعب گاز طبیعی تقریباً به اندازه یک لیتر بنزین و یا یک لیتر نفت سفید می‌باشد.به عبارتی محتوای انرژی گاز طبیعی ۳۸.۷ مگا ژول بر متر مکعب است.

" ارزش حرارتی گاز مایع "

ارزش حرارتی گاز مایع (LPG) در حدود ۱۲۰۰۰ کیلو کالری به کیلوگرم است.LPGدارای محتوای .انرژی 93.2 مگاژول بر متر مکعب است.

" ترکیبات شیمیایی گاز طبیعی "

حجم قابل توجهی از ترکیبات شیمیایی گاز طبیعی را متان (CH۴) که ساده‌ترین نوع هیدروکربن می باشد، تشکیل داده است.در ترکیبات شیمیایی گاز طبیعی هیدروکربن های پیچیده‌ و سنگین‌تری مانند اتان (C۲H۶)، پروپان (C۳H۸) و بوتان (C۴H۱۰) نیز یافت می شود. اما اغلب متان را جز اصلی ساختار این گاز می دانند.ترکیباتی از قبیل H۲S ,CO۲ ،N۲ نیز همراه گاز طبیعی یافت می‌شوند که درصد آن‌ها در مخازن مختلف و حتی در قسمت‌های مختلف از یک مخزن، با یکدیگر متفاوت است.گاز طبیعی استخراج شده، همواره دارای میزانی آب می باشد که در پالایشگاه‌ها و در واحد نم زدائی، آب و ترکیب‌های اضافی از گاز طبیعی تفکیک می‌شوند و سپس گاز به خطوط انتقال و در نهایت به مصرف‌کنندگان تحویل می‌شود.آب و ترکیبات اضافی سبب پایین آوردن ارزش حرارتی گاز شده و مشکلاتی در انتقال و مصرف گاز به‌وجود می‌آورند.

ترکیبات شیمیایی مهم ترین تفاوت گاز طبیعی با گاز مایع می باشد.گاز LPG، در اکثر موارد و به‌صورت کلی از دو ترکیب هیدروکربنی از پروپان و بوتان و با فرمول شیمیاییC4H10 و C3H8 تشکیل شده است. البته نکته مهم این است که خود بوتان شامل دو ترکیب ایزوبوتان و نرمال بوتان می شود .نکته مهم این که، به‌صورت معمول و در برخی از کشورها و مناطق تولید انواع گاز، LPG با نام ترکیب عمده خود، یعنی پروپان، نیز شناخته شده و به‌عنوان یک محصول فرعی فرآیندهای تصفیه و تولید گاز طبیعی و پالایش نفت خام، تولید می‌شود.

از جمله تفاوت های دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

▪️ LPG گاز طبیعی نیست، اما از فرآوری گاز طبیعی به دست می آید.

▪️ گاز مایع برای احتراق، به هوای بیشتری نسبت به گاز طبیعی نیاز دارد.

▪️ LPGدارای محتوای انرژی بالاتر در ۹۳.۲MJ/m3 در مقابل گاز طبیعی ۳۸.۷MJ/m3 است.

▪️ دستگاه های گاز مایع، با ۷۵.۲ کیلو پاسکال و دستگاه های گاز طبیعی با ۱.۱ کیلو پاسکال کار می کنند.

▪️ گاز مایع، در بطری‌ها و مخازن گاز توزیع شده اما گاز طبیعی از طریق خط لوله منتقل و توزیع می شود.

▪️ گاز طبیعی، در انتقال از طریق لوله‌ها بهتر از LPG بوده است و در هنگام سوزاندن CO2 کمی کمتر تولید می کند.

▪️یک تفاوت گاز طبیعی با گاز مایع،چگالی آنها است. گاز طبیعی از هوا سبک‌تر است، اما گاز مایع سنگین‌تر از هوا است.

▪️گاز مایع محتوای انرژی بالاتری دارد، قابل حمل و در همه جا در دسترس است و در بسیاری از موارد اکنون هزینه کمتری دارد.

▪️ در مقایسه گاز مایع با گاز طبیعی، پروپان موجود در گاز مایع، از هوا سنگین‌تر است و ته نشین می‌شود. اما گاز طبیعی سبک‌تر از هوا است و در صورت نشتی سریع‌تر از بین می‌رود، که ممکن است نسبت به LPG یک مزیت ایمنی باشد.