در این مطلب شما را با نحوه پرورش برنج در کشور ایران آشنا می کنیم. کاشت، داشت و برداشت هر کدام از محصولات کشاورزی مانند برنج و غلات با یکدیگر متفاوت است. زیرا شرایط خاصی برای هر کدام نیاز می باشد. استان های شمالی ایران به دلیل رطوبت و پربارش بودن مکان مناسبی برای کشت و پرورش برنج می باشد.

نخستین موضوعی که درباره کاشت و پرورش برنج مورد بحث قرار می گیرد نیاز آن به آب فراوان است. به همین دلیل استان های شمالی به دلیل نزدیکی به دریا، پربارش بودن و رطوبت، اقلیم مناسبی برای کشت انواع برنج محسوب می شوند. اگر مطالب قبلی وب سایت ما را دنبال کرده باشید به خوبی با ” مراحل کشاورزی برنج ” آشنا هستید. برنج از محصولاتی است که کشت آن به صورت غرقابی انجام می شود. متاسفانه کشور ایران دچار خشکسالی شده و کشت این محصول در بسیاری از استان ها مانند خوزستان که با کم آبی دست و پنجه نرم می کند ممنوع شده است.
برخی از محصولات در مناطق خاصی به تولید می رسند. به طور مثال پسته در استان های کرمان و سمنان قابل کشت است و خرما در مناطق گرمسیر مانند استان خوزستان! زیرا نیاز به آب زیادی ندارد. کشت برنج علاوه بر آب فراوان، نیاز به خاک مرغوب دارد که این امر در استان های گیلان، گلستان و مازندران محقق می شود.

یکی از مهم ترین مراحل کشاورزی برنج، مرحله اول یعنی کاشت می باشد. کاشت و برداشت که توسط شالیکاران و البته دستگاه هایی مانند کمباین صورت می گیرد در زمان بندی خاصی انجام می شود. انتخاب بذر مناسب اهمیت زیادی دارد. زیرا باعث ثمردهی عالی خواهد شد. بذرهای سنگین بذرهای بهتری هستند که طی مراحل خاص عمل می آیند. برای تشخیص بذرهای سبک از بذرهای سنگین باید ابتدا آن ها را در محلول آب و نمک بخوابانید. ۳ کیلو نمک را در ۱۸ لیتر آب ترکیب کنید و بذرها را در آن بریزید. قطعا بذرهایی که روی آب می آیند بذرهای سبک و آن هایی که ته نشین می شوند بذرهای سنگین هستند. بهتر است بذرهای سبک دور ریخته شوند تا کاشت آن ها کیفیت محصول شما را تحت الشعاع قرار ندهد.

باید بذرهایی که انتخاب کرده اید را برای جوانه زدن آماده کنید. جوانه زدن آن ها منوط به انجام مراحلی است که باید گام به گام انجام دهید. در غیر این صورت در جوانه زنی بذرها موفق نخواهید شد. بذرها را درون یک کیسه بریزید و یک حوض آب قرار دهید و به مدت ۳ روز به طور مداوم روی آن ها آب ریزید. زیرا به مرور زمان آب آن ها کم می شوند و پروسه جوانه زنی با اختلال مواجه خواهد شد. پس از گذشت سه روز باید بذرها را بر روی یک حصیر پهن کنید و بین ۳ روز الی ۱ هفته صبر کنید تا بذرها جوانه بزنند. این مدت بستگی به دمای هوا دارد. در برخی از اقلیم ها جوانه زدن بذرها زودتر اتفاق می افتد.

دومین مرحله از پرورش برنج، آماده کردن زمین خزانه و سپس زمین اصلی است. این مرحله بعد از موفقیت در جوانه زنی بذرها انجام می شود. زمینی که به عنوان زمین خزانه در نظر گرفته می شود باید از زهکشی مناسب و ورودی آب مستقل برخوردار باشد تا آب به اندازه کافی به بذرها برسد. همچنین تابش نور خورشید به زمین خزانه نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. زمینی که برای خزانه انتخاب می شود نباید دارای آفت و علف هرز باشد. زیرا نتیجه کار را مختل می کند. بهتر است خزانه دارای ابعاد ۲۰ در ۲ متر باشد.
پس از اینکه خزانه آماده شد نوبت به آماده سازی زمین اصلی برای کشت برنج می رسد. بدین منظور باید سه مرحله را پشت سر بگذرانید. شخم اول ( سه هفته قبل از نشاکاری )، شخم دوم ( دو هفته قبل از نشاکاری و با استفاده از تراکتور ) و شخم سوم ( مسطح کردن زمین به وسیله پادلینگ ).

زمانی که بذرها در خزانه رشد کردند نوبت به این می رسد تا آن ها را در زمین اصلی بکاریم. به این پروسه، نشاکاری گفته می شود. کاشت برنج در زمین اصلی نیاز به یک غرقاب کردن دارد. بعد از آن آبیاری باید به شکل تناوبی انجام شود و مبارزه با علف های هرز نیز به بهترین نحو صورت بگیرد.
دو روش برای مبارزه با علف های هرز وجود دارد که می توان به روش بیولوژیک و شیمیایی اشاره کرد. منظور از روش بیولوژیک است که در هنگام غروب، جوجه اردک ها را در شالیزار رها کنیم تا علف های هرز را از بین ببرند و منظور از روش شمیایی این است که از سم های شیمیایی مانند تاپ استار، پلاس، سان رایس و … استفاده کنیم.

مرحله چهارم شامل برداشت برنج است. قبل از برداشت برنج باید به مدت دو هفته آب را قطع کنیم تا شالیزار خشک شود. ناگفته نماند که این موضوع به پارامترهای مختلفی از جمله نوع برنج، نوع منطقه، شرایط اقلیمی و آب و هوایی، نوع خاک و … بستگی دارد.
برداشت برنج به دو روش سنتی و مکانیزه انجام می شود. برخی از کشاورزان برای حفظ طعم و بوی اصیل برنج ترجیح می دهند از کمباین استفاده نکنند. اما از آنجایی که خرید کمباین برنج می تواند سرعت برداشت و سودآوری کشاورزان را افزایش دهد

⦁ بهتر است میزان تراکم برنج جوانه زده در خزانه، بین ۱۰۰ الی ۱۵۰ گرم در هر متر مربع باشد.
⦁ به منظور مقابله با سرما باید در ابتدای فروردین ماه، با استفاده از نایلون روی بذرها را بپوشانید. در این هنگام از کود مناسب در خزانه استفاده می شود تا اگر بذرها آفت زده باشند سلامتی خود را بدست آورند. معمولا رایج ترین آفاتی که بذرهای جوانه زده گرفتار آن می شوند آفت بلاست و لکه قهوه ای است.
⦁ در پرورش برنج باید مراقب PH خاک باشد. اگر PH خاک تنظیم نباشد نمی توان انتظار ثمردهی بذرها را داشت. اگر PH بالاتر از حد نرمال بود باید از گوگرد برای تعدیل آن استفاده کنید و سپس نشا را به زمین اصلی انتقال دهید. نشا باید به میزان 2 الی 3 سانتی متر در زمین عمق داده شود.