انواع آجر سنتی

آجر سنتی در ساختمان های مدرن و امروزی نیز به کار برده می شود و تلفیق دو طرح سنتی و مدرن موجب می شود تا فضایی گرم خلق شود . آجر نما سنتی با توجه به روش ساخت و شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم می شوند که عبارتند از : ▪️ آجر لعابی ▪️ آجر سنتی قزاقی (دست ساز) ▪️ آجر سنتی ماشینی ▪️ آجر رستیک ▪️ آجر آنتیک ▪️ آجر سه سانتی

همانطور که از اسم این آجر پیداست سطوح آن دارای لعاب است. از ویژگی‌های لعابی بودن آن افزایش مقاومت در برابر عوامل فرسایشی و سایشی است. همچنین بافت صاف آن نیز مانع از نفوذ آب به درون آجر می‌شود. زمان لعاب کاری آجرها معمولا در هنگام خشک کردن آن‌ها خواهد بود. آجر لعابی در زیباسازی نمای ساختمان و بالا بردن مقاومت آن در مقابل فرسایش و هوازدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آجر لعابدار نوعی از آجر سنتی می باشد و همانطور که از نامش مشخص می باشد بر روی آن یک لایه لعاب اجرا می شود ، بدین ترتیب که پس از پخت آجر به روش سنتی ، بر روی آن لعاب زده می شود و سپس در درون کوره قرار داده می شوند . لعابدار بودن این آجر ها علاوه بر این که موجب زیبایی آن ها می شود ، بلکه مقاومت در برابر سرما و گرما و هوازدگی برای آن ها ایجاد می کند و مانع از نفوذ آب به درون آن ها می شود . بنابرین عمر مفید این آجر ها بالا می باشد . آجر لعاب دار دارای رنگ های خیره کننده و جذابی می باشد و رنگ غالب آن ها معمولا لاجوردی و فیروزه ای می باشد ، اما این آجر نما سنتی در رنگ های دیگری همچون زرد ، قهوه ای سبز و کرم نیز تولید می شوند . برای ایجاد رنگ های متنوع در تولید این آجر ها از اکسید فلزاتی همچون قلع ، سرب ، آهن ، کبالت ، کروم و مس استفاده می شود و علاوه بر این ها مقدار اکسیژن و میزان حرارت نیز بر رنگ لعاب آن ها تاثیر می گذارد . نمای مساجد و رستوران های سنتی ، باز سازی بناهای قدیمی ، آجر کاری سنتی ، سر در منازل و …. از جمله مواردی می باشند که از آجر سنتی لعابدار در آن ها استفاده می شود .

اینگونه آجرها از خاک رس سرند شده به همراه آب تهیه می‌شود. ترکیب این دو ماده، خمیر اولیه یکنواخت و یکدستی را بنام خشت تولید می‌کند. این خمیر را درون قالب‌های چوبی در ابعاد مورد نیاز قرار می‌دهند. شکل و اندازه آجرها در زمان قالب‌بندی تعیین می‌شود و مراحل آن به صورت دستی و سنتی انجام می‌شود. خشت‌های قالبگیری شده بعد از خشک شدن اولیه مقابل آفتاب داخل کوره قرار می‌گیرند. شیوه قرار دادن در کوره به‌گونه‌ای است که بین آن‌ها فاصله وجود داشته باشد و خوب پخته شود. این آجرها به صورت مکعب مستطیل و به فرم‌های توپر تولید می‌شوند. معمول‌ترین اندازه‌ای که برای آجرهای قزاقی در نظر گرفته شده است ۲۰×۵/۵ سانتیمتر (طول×عرض) است و در ضخامت‌‌هایی برابر با ۵/۵، ۳/۵ و ۱۰ سانتی‌متر تولید می‌گردند. این نوع از آجر های سنتی به صورت طرح دار و گرد در رنگ های مختلفی از قبیل زرد ، گلبهی ، ابلق ، قرمز ، اخرائی ، آتشی ، حنایی ، پوست پیازی و …. تولید می شوند و از جمله محبوب ترین و پر طرفدارترین آجر های سنتی به شمار می روند . از این آجر ها در مرمت و باز سازی نماهای قدیمی و همچنین در نمای ساختمان های جدید استفاده می شود . رنگ آجر قزاقی با درجه حرارت کوره رابطه ی مستقیمی دارد و دارای مراحل ساخت مشابهی با آجر های سنتی می باشند .

از مزایای این آجرها ثابت بودن رنگ آن ها که موجب نگهداری آسان آن ها می شود و استحکام بالا در برابر هوازدگی و شکنندگی می باشد . آجر قزاقی همچنین عایق مناسب سرما و گرما می باشد و به همین دلیل موجب کاهش هزینه های مصرف انرژی می شوند . شوره زدن از معایب آجر ها می باشد اما آجر قزاقی جزو آجرهایی به شمار می روند که دارای کمترین مقدار شوره می باشند .

آجر سنتی ماشینی به آجرهایی گفته می‌شود که با دستگا‌های ماشینی قالب گیری و ساخته می‌شوند.

آجر رستیک نسوز یا روستیک نوع دیگری از آجرهای سنتی می باشد که نام آن از واژه روستایی گرفته شده و استفاده از آن در بناها با توجه به سطح خشن و طبیعی که دارد موجب طبیعی تر شدن فضا می شود و حس و حال نوستالژیک در محیط ایجاد می کند . آجر سنتی رستیک در ابعاد مختلف با رنگ های مختلف از قبیل قرمز ، گلبهی ، مشکی ، کرم ، زرد ، نارنجی و … تولید می شوند و از آن ها می توان هم در دیوار داخلی و هم در نماهای خارجی خانه ها به صورت ترکیبی از رنگ ها یا به تنهایی استفاده کرد و بدین ترتیب نمای زیبایی برای ساختمان خلق کرد . مقاومت در برابر حرارت ، ضد شوره و ضد رطوبت بودن از دیگر مزایای آجر رستیک به شمار می رود .

آجر آنتیک از جمله ی آجر سنتی می باشد . به عبارتی این آجر نوعی الگوبرداری از آجر های طبیعی قدیمی می باشد . سطح این آجر ها صاف و صیقلی نمی باشد و دارای خلل و فرج بسیاری بر روی خود می باشند . آجر آنتیک قابل استفاده در نمای داخلی و خارجی خانه ها و فضاهایی همچون کابینت ها و دیوار پشت تلوزیون می باشند .

آجر سه سانتی از جمله انواع آجرهای سنتی می باشد که قدیمی ترین انواع آجر نما به شمار می رود . این آجرها در طرح های متنوع دندانه موشی ، لب گرد و رنگ های متنوع قرمز ، زرد ، سفید ، لیمویی ، پوست پیازی و …. تولید می شوند . آجر سه سانتی به این دلیل به این نام ، نامیده شده اند که در گذشته با عرض 3 سانتی متر و ابعاد 20 * 4 تولید می شدند اما امروزه در اندازه های مختلف از قبیل 3.5 و 4 سانتی متر نیز تولید می شوند .