جرثقیل سقفی و اجزای آن

به طور کل جرثقیل ابزاری مکانیکی، جهت بلند کردن و جابه‌جایی بارهای سنگین است که پس از انقلاب صنعتی جایگزین نیروی انسانی و حیوان‌ها شد. جرثقیل های کنونی از نیروی الکتریسیته برای انجام وظایف خود بهره می‌برند. گرچه آثار کهن ترین نمونه‌های چیزی شبیه به جرثقیل را می توان ۴۰۰۰ سال پیش در تمدن مصر باستان یافت که از چوب ساخته شده و برای جابه‌جایی سنگ‌های عظیم به کار گرفته می‌شدند اما امروزه جرثقیل به وسیله‌ای گفته می‌شود که با استفاده از نیروی الکتریکی، با هدایت انسان یا بدون آن، فعالیت بار‌برداری و جابه‌جایی بار را به صورت معلق در هوا به وسیله‌ی قلاب یا دیگر تجهیزات متشابه انجام دهد که به دو دسته‌ی کلی جرثقیل‌های سیار و جرثقیل های ثابت تقسیم بندی می‌شوند.

تیرک طولی: دو قطعه‌ی فلزی بلند که در طول سالن، سوله یا کارگاه به موازات هم رو دیوار‌ها و یا ستون‌های دو طرف در ارتفاعی دقیقا برابر با یکدیگر نصب می‌شوند تا امکان حرکت جرثقیل را در امتداد محور طولی فراهم کنند.

ریل طولی: ریل‌های طولی عموما بخشی از تیرک طولی می‌باشند که به صورت یک برامدگی مربع شکل در امتداد تیرک ادامه می‌یابند، این ریل‌ها به مثابه یک نرینگی برای جلوگیری از انحراف پل روی تیرک عمل می‌کنند.

شین برق رسان اصلی: مجموعه میله هایی اضافه هستند که روی بدن یکی از تیرک‌های طولی نصب می‌شوند تا سیم‌های برق، بدون آویزان ماندن یا زیر دست و پا قرار گرفتن در همان ارتفاع تیرک، امکان برق رسانی به جرثقیل سقفی را فراهم آورند.

کلگی: قسمتی فلزی از پل می‌باشد که روی ریل حرکت کرده و فرو رفتگی بخش زیرین آن به ریز قفل می‌شود تا پل هرگز از مسیر خود منحرف نگردد.

چرخ‌ها: هر کلکی دو یا چند چرخ خواهد داشت که امکان حرکت آسان‌تر و ساده‌تر را روی ریل ایجاد نمایند. چرخ‌ها به گونه ای تعبیه می‌شوند که کاملا درون کلگی قرار گرفته و از آسیب به دور باشند.

موتور پل: قطعه‌ای که زیر یا به کنار پل متصل می‌شود و مسئولیت حرکت دادن به چرخ‌ها را بر عهده دارد تا پل در دو جهت جلو و عقب در مسیر طولی امکان جابه‌جا شده را داشته و به وسیله‌ آن به حرکت در آید.

ضربه گیر: قطعه‌ای پلاستیکی متصل به دو انتهای کلگی که از برخورد ناگهانی پل و اجزای آن با دیوار، در قسمتی که ریل و تیرک به پایان می‌رسند جلوگیری به عمل می‌آورد.

پل: قسمت اصلی جرثقیل سقفی است که از دو طرف به دو کلگی متصل شده و از طریق آنها که روی ریل طولی حرکت می‌کنند، جابه‌جا می‌شود.

ریل عرضی (ریل پل): دو ردیف فلزی که بر روی یا در کنار پل قرار می‌گیرند که در حکم نرینگی، امکان هر گونه انحراف را از کالسکه سلب می‌نمایند تا در محور عرضی همیشه روی پل باقی بماند.

استاپر: بخشی از ریل عرضی محسوب می‌شود که در انتهای آن، روی کلگی قرار می‌گیرد تا اجازه‌ی حرکت بیشتر را به کالسکه ندهد و آن را همچنان روی پل نگه دارد.

شین برق رسان کالسکه: یک ردیف از میله های اضافه یا محفظه‌ای مخصوص در یک طرف پل می‌باشد که امکان آویزان ماندن و چین خوردن کابل‌های برق کالسکه و نیز کابل برق کلید فرمان را فراهم می‌نمایند.

کالسکه: مجموعه‌ای شامل موتور برقی، چرخ، ضربه گیر، فستول، گیربکس، قرقره و غیره می‌باشد که روی ریل عرضی (ریل پل) در امتداد محور عرضی جابه‌جا می‌شوند.

قرقره (درام): وسلیه‌ای برقی و دوار (گردنده به دور خود) است که با پیچیدن کابل فلزی به دور خودش و باز کردن آن امکانی برای حرکت بار توسط جرثقیل در ارتفاع را فراهم می‌آورد.

کابل: یک یا چند رشته کابل فلزی که از بالا به قرقره‌ی متصل به کالسکه و از پایین به قرقره مجموعه قلاب وصل می‌شود و تمام نیروی وزن بار را به کالسکه و پل منتقل می‌کند.

مجموعه قلاب: از یک قلاب ساده متصل به یک قرقره ساده تا چند قلاب با شکل‌های مختلف و متصل به چندین قرقره‌ی خاص تنوع دارد اما وظیفه‌ی همه‌ی آن‌ها امکان ارسال نیروی حاصل از وزن بار به کالسکه از طریق کابل یا کابل‌های فلزی می‌باشد.

کلید فرمان: قطعه‌ای الکترونیکی است که از طریق آن می‌توان فرمان حرکت جرثقیل در سه بُعد را به آن ارسال کرد. این کلید از طریق کابلی ابتدا به شین برق رسان کالسکه و سپس به موتور پل و موتور کالسکه متصل می‌شود.

ریموت کنترل: قطعه‌ای است کوچک، سیار و جدا از جرثقیل که توسط بلوتوث به کلید فرمان متصل شده و کارایی آن را خواهد داشت تا امکان کنترل جرثقیل از راه دور نیز فراهم شود.