انواع دسته بیل

ابزارهای دستی تولید شده از جنس چوب که صنعتگران با روش های مختلفی این نوع محصول را تولید می کنند. که در نوبه خود یکی از ابزار هایی است که ضرورت تولید و مصرف آن در جامعه وجود دارد که در اینجا به چند نوع از این ابزار ها اشاره می شود. مانند انواع اره دستی نجاری، انواع چکش های نجاری و بنایی، سوهان نجاری، دسته تی، دسته بیل، دسته پارو و خیلی از این دسته ابزارها که از چوب تولید می شوند. یکی از دسته ابزارهایی که در بالا اشاره شد دسته بیل چوبی است که با توجه به مصرف بالا مورد توجه وارد کنندگان و تولیدکنندگان شده است. دراین مقاله به طور اختصاصی در مورد انواع دسته بیل و نحوه ی ساخت آن ارائه می گردد. در واقع ما به این موضوع واقف هستیم که برای استفاده کردن از ابزارهایی مانند بیل به یک وسیله ی جانبی یعنی دسته بیل نیاز است. دسته بیل در کشور ما عمدتا از سه نوع متریال، فلزی، چوبی و فایبر گلاس تولید می شود که با در نظر گرفتن معیارهایی مانند سبک بودن، استحکام و… دسته بیل چوبی بیشتر مورد توجه استفاده کنندگان می باشد.

برای دسته بیل ابتدا باید نوع درخت مناسب برای تولید را انتخاب کنیم. چوب انتخابی برای ساخت دسته بیل باید کیفیت و دوام لازم را داشته و نوع درخت در گذر زمان باز هم در دسترس باشد. در زیر به چوب هایی که می توان در تولید دسته بیل از آن ها استفاده کرد اشاره می کنم. دسته بیل چوبی عمدتا از چوب هایی مانند: چوب راش، بریوزا، آسنا (چوب های روسی)، افرا، توسکا، توس، چوب چنار، چوب درخت زبان گنجشک، چوب صنوبر و غیره تولید می شود. که در این میان چوب های راش و بریوزا از بهترین نوع چوب برای دسته بیل می باشد. بهترین نوع چوب برای دسترسی ما ایرانیان چوب های کشور روسیه،گرجستان و ترکیه به لحاظ سردسیربودن مناطق در نوع خود بی نظیر هستند. در زیر توضیحات مختصری در مورد انواع دسته بیل و نحوه ی ساخت آن در بازار ایران می پردازیم.

این چوب از درخت راش می باشد که این درخت در ارتفاعات و محل هایی که هوای خیلی گرم و خیلی سرد ندارند رشد می کند. این درختان عمر بالایی دارند و معمولا تا ارتفاع 30 الی 35 متر رشد می کنند. ظاهر چوب راش کرم رنگ و کرم مایل به قرمز است(بسته به منطقه رویش درخت) و وزن مخصوص 700 تا 900 کیلوگرم بر مترمکعب دارد.بافت داخلی چوب راش فشرده بوده و بخاطر همین موضوع در کارگاه ها جز چوب های خوش کار حساب می شود. استحکام بالا، رنگ پذیری خوب و ورق پذیری باعث شده این چوب در صنایع مختلف به کارگرفته شود. در تولید دسته بیل از این چوب استفاده می شود که به عنوان دسته بیل سوپر راش شناخته می شود.

چوب بریوزا را با عبارت های چوب بیرچ (BIRCH) و چوب توس می شناسند. به خاطر شرایط آب و هوایی کشور روسیه این درخت در این کشور فروان وجود دارد. در بازار ایران هم چوب این درخت را به اختصار چوب روسی می گویند. چوب این درخت دارای بافتی متوسط، بادوام خوب و استحکام قابل قبول یکی از چوب های پرکاربرد در بین صنایع بالادستی متریال چوب می باشد. ظاهر آن دارای رنگی سفید مایل به کرم بوده و قابلیت رنگ پذیری بالایی دارد. تولید دسته بیل از این نوع چوب در کشور ما رایج است که به درجه بندی دسته بیل روسی، دسته بیل درجه یک روسی شناخته می شوند.

بعد از مشخص کردن نوع چوب مورد نظر بر اساس محل مصرف و تهیه آن اقدام به برش تنه های درخت کرده و آنها را بصورت الوار درمی آورند. الوارها را بصورت استاندارد و دقیق می چینیم و توسط دستگاهای مخصوص عملیات لازم جهت خشک کردن چوب صورت میگیرد. برای خشک کردن الوار باید نوع منطقه جغرافیای مصرفی چوب مشخص شود. مثلا رطوبت الوار در شهرهای شمالی کشور باید 14 الی 19 درصد، در شهرهای مرکزی 11 الی 14 درصد و در شهرهای گرم خشک رطوبت چوب باید از 6 الی 10 درصد بیشتر نباشد. که این یکی از مراحل انواع دسته بیل و نحوه ی ساخت آن می باشد.

بعد از اینکه الوار در دستگاه خشک و برای شرایط رطوبت محیط حاضر شد. الوار ها را با اندازه مناسب برش می دهیم و سپس وارد دستگاه می کنیم. دستگاه الوار را تراش می دهد و بعد از خروج از دستگاه تبدیل به دسته بیل می شود. بعد از این مرحله دسته بیل تا تبدیل شدن به محصول نهایی سه مرحله را پشت سر می گذارد. * دسته بیل وارد دستگاه مداد کن می شود. تا سر بیل را بصورت مورب تراش دهد و سر دسته بیل شکل مخروطی به خود بگیرد.

* در این مرحله به جهت جلوگیری از آسیب دیدن دست فرد استفاده کننده ازدسته بیل پشت دسته بیل را بصورت محدب با دستگاه تراش می دهند. که اصطلاحا دسته بیل پشت تخم مرغی می گویند.

* مرحله نهایی: مرحله سمباده زنی است تا سطح دسته بیل کاملا صاف شود.

اصولا برای استفاده از دسته بیل باید به شکل استوانه ای آن و صاف بودن چوب دقت کافی را داشته باشیم. چرا که دسته باید طوری باشد که هنگام استفاده کردن از آن آسیبی به دست فرد وارد نکند و دارای بدنه صیقلی باشد. از لحاظ ارتفاعی هم دسته بیل باید از 4/1 متر و5/1 متر کمتر نباشد، چرا که اگر کمتر از این مقدار باشد موقع کار کردن فشار زیادی به کمر و زانوهای فرد استفاده کننده وارد می شود. بلند بودن بیش از حد دسته بیل و کوتاه بودن آن می تواند صدمه زیادی به بدن واردکند. پس بهتر است سعی کنیم جهت حفظ ایمنی و سلامت فرد این نکات را در نظر بگیریم.