انواع دستگاه تراشکاری بر حسب کاربرد به شش نوع اصلی تقسیم می‌شوند. در این بخش هر کدام از این شش نوع را به تفکیک مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ماشین تراش ابزارسازی
همان‌طور که از نام این مدل پیدا است، وظیفه ماشین تراش ابزارسازی، تراش دادن انواع قطعات، ابزار، پیچ و مهره، شابلون و ... برای واحدهای تولیدی مختلف و کارخانه‌جات است. به همین منظور دستگاه تراشکاری ابزار سازی باید از دقت بالایی برخوردار باشد. این ماشین باید دارای سرعت‌های مختلف و ترمز دقیق برای قطع و وصل و کنترل سرعت باشد.دقت بالا از ملزومات ماشین تراش ابزارسازی است. زیرا باید بتواند انواع قطعات در ابعاد مختلف (حتی ریزترین آن‌ها) را به درستی و دقت تراش دهد تا مشکلی برای واحدهای تولیدی به وجود نیاید. ماشین تراشکاری ابزارسازی در دو نوع رومیزی و پایه دار در بازار موجود است.
ماشین تراشکاری معمولی
ماشین تراشکاری معمولی برای نوع خاص و منحصر بفردی از تراشکاری طراحی نشده؛ بلکه برای دامنه وسیع از فعالیت‌های پیرامون تراش قطعات، ساخته شده است. از این رو، این دستگاه‌ها در ابعاد بزرگ و سنگین و دارای رنج سرعتی گسترده ساخته شده اند تا بتوانند تراشکاری هر نوع قطعه ای را به درستی انجام دهند. این ماشین از دوام و استحکام بالاتری نسبت به سایر انواع برخوردار است.
دستگاه تراشکاری مرغک دار
دستگاه تراشکاری مرغک دار در اندازه‌های کوچک و به دو صورت پایه دار یا رومیزی ساخته می‌شوند. به دلیل اندازه و حجم کوچک، این ماشین تراش برای برش قطعات کوچک و نه چندان پیچیده استفاده می‌شوند. همچنین برای آموزش تراشکاری نیز از ماشین تراش مرغک دار استفاده می‌شود. این مدل از انواع دستگاه تراشکاری به دلیل کوچک و ساده بودن، قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر انواع دارد.
ماشین تراش پیشانی‌تراشی
برای تراش قطعاتی که قطر زیاد و طول کمی دارند از ماشین تراش پیشانی‌تراش استفاده می‌شود. به همین دلیل، این نام برای آن‌ها انتخاب شده است. این نوع از انواع دستگاه های تراشکاری در ساخت چرخهای لوکوموتیو و چرخهای لنگر به کار می‌روند.
ماشین تراش با قطر کارگیر بالا
این نوع ماشین تراش، برای تراش قطعاتی با قطر بالا و همچنین ارتفاع زیاد، به کار می‌روند. طول محور اصلی این ماشین بسیار زیاد است تا بتواند قطعات با ارتفاع بالا را تراش دهد. دور حرکت این دستگاه تراش، زیاد بالا نیست؛ در واقع برای تراش دادن قطعات بزرگ اساسا نیازی به طراحی ماشین با دور بالا نیست. در عوض استحکام و قدرت آن‌ها زیاد است و با هر حرکت حجم براده بیشتری را از سطح قطعه برمی‌دارد.
ماشین تراش عمودی
ماشین تراشکاری عمودی برای تراش دادن قطعان بزرگ و سنگین مناسب است و همان طور که از نامش پیدا است به صورت عمودی قرار می‌گیرند و محور اصلی و قلم گیر آن نیز در این راستا حرکت دارد. برای سوراخکاری قطعات فلزی نیز از ماشین تراش عمودی استفاده می‌شود. به دلیل سنگین بودن این دستگاه، معمولا در سرعت‌های بالا طراحی نمی‌شود.
عوامل موثر در انتخاب سرعت ماشین تراش
انواع ماشین تراشکاری با سرعت‌های متفاوتی کار می‌کنند. عوامل مختلفی در تعیین سرعت دستگاه تراشکاری نقش دارد:
جنس قطعه: هرچه جنس قطعه کار سخت‌تر باشد، براده برداری مشکل‌تر است و باید سرعت کمتری را انتخاب کرد.
جنس ابزار: هرچه جنس ابزار برش سخت‌تر باشد، به معنی قدرت حفظ تعادل بیشتر است و می‌توان دستگاه را برای سرعت‌های بالا تنظیم کرد.
سطح مقطع: هرچه سطح مقطع قطعه برش، بیشتر باشد نیاز است که سرعت پایین‌تری را برای دستگاه تنظیم کنیم.
دوام ابزار: برای این که بتوان دستگاه را در سرعت بالا تنظیم کرد، باید مطمئن باشیم که دوام ابزار بالا است. دوام ابزار به معنی مدت زمانی است که با رنده تیز شده قبل از کند شدن مجدد، می‌توان کار کرد.
به طور کلی، برش قطعات ریزتر با پیچیدگی بالاتر که نیازمند دقت زیاد هستند، باید دستگاه تراشی را انتخاب کرد که قابلیت تنظیم روی سرعت‌های بالاتر را داشته باشد.