یکی از اقدامات مهم در ساختمان سیم کشی برق آن است. سیم کشی برق هر ساختمانی وابسته به تمامی تجهیزات به کار برده شده برای این سیستم و مدار می باشد. معمولاً در سیم کشی تجهیزات بسیار مختلفی به کار می رود تا مدار سیم کشی کامل شود. طراحی و نصب سیم کشی از مهمترین مسئله هایی است که استانداردها و ایمنی را به دنبال دارد. معمولاً از انواع و مدل های مختلف تجهیزات سیم کشی برای سیم کشی ساختمان های مختلف می توان استفاده نمود. در واقع کلیه اقداماتی که برای اتصال برق ساختمان صورت بگیرد را سیم کشی ساختمان می گویند. سیم کشی با توجه به نوع کاربرد ساختمان در ساختمان های تجاری، مسکونی و یا اداری می تواند در مدل های مختلف صورت بگیرد.
صفر تا صد سیم کشی ساختمان
سیم کشی ساختمان یک روش منحصر به فرد برای رساندن جریان برق ساختمان و استفاده از آن برای عملکردهای مختلف است. سیم کشی نیاز به تخصص فوق العاده بالایی توسط افراد ماهر دارد چرا که اگر اختلالی در سیم کشی ایجاد شود قطعاً جان ساکنین ساختمان در خطر خواهد بود. حتی می تواند با وقوع آتش سوزی خسارت های مالی بسیار زیادی را نیز به همراه داشته باشد. حال اینکه برای اجرای سیم کشی مراحل مختلفی مورد نظر هستند که شامل:
نقشه سیم کشی
اولین و مهمترین گام در سیم کشی ساختمان تهیه نقشه آن است. قطعاً که در گام نهایی با توجه به معماری ساختمان و نقشه آن بایستی نقشه سیم کشی نیز تهیه شود. بر اساس موقعیت سنجی بایدها و نبایدهایی در نظر گرفته شده و یک نقشه مناسب با رعایت استانداردها اجرا خواهد شد. در این نقشه تمامی اجزای مختلف نظیر موتورخانه، سیستم اطفاء حریق، برق اضطراری، آیفون، فن کویل، تلفن، آنتن مرکزی، سوکت برق و سیستم روشنایی مشخص می گردد.
تهیه نقشه باید توسط ماهرترین مهندسین طراحی گردد. چنانچه به هنگام تهیه نقشه کوچکترین اشتباهی رخ دهد قطعاً که کلیه پروژه و فرآیند کاری نیز تا آخر با مشکل مواجه خواهد شد. جدا از اینکه خطرات مالی و جانی بسیار زیادی به همراه دارد حتی هزینه های بسیار زیادی را به عنوان خسارت به عمل خواهد آورد.
تعیین خط تراز
تعیین خط تراز کلید و پریز گام دیگری است که فاصله آنها از کف با کمک خطوط تراز تعیین می گردد. این ترابندی نیز با شلنگ تراز صورت می گیرد که البته امروزه از لیزر برای این پروسه استفاده می کنند. توجه داشته باشید که جانمایی بهینه کلید و پریز بایستی به درستی انجام شود که به میزان مهارت شخص برقکار بستگی دارد.
مراحل سیم کشی ساختمان
کنده کاری
کنده کاری گام دیگری است که پس از تعیین خط تراز و کلید و پریز باید به سراغ آن بروید. در این گام مکان دقیق کلید و پریز و لوله هایی که مشخص شده را به راحتی کنده کاری خواهید کرد. امروزه از دستگاه‌های مخصوص شیار زن، بتن کن و هیلتی استفاده می کنند.
قوطی گذاری
اکنون نوبت به قوطی گذاری جعبه کلید و پریز و همچنین فیوز است. در واقع با اکتفا به نقشه تهیه شده و اطمینان از صحیح بودن آن بایستی قوطی و کلید و پریز و فیوزها در محل مورد نظر اجرا شود. توجه داشته باشید که صاف بودن سطح دیوار بایستی به گونه‌ای باشد که این قوطی‌ها به درستی و بدون هیچ کجی در محل خود قرار بگیرند.
جاگذاری لوله برق
اکنون نوبت به جاگذاری لوله برق است. مسیر لوله توسط شابلون و دستگاه‌های شیارزن تعیین می‌شود، در نتیجه این لوله ها بایستی در جای خود به صورت محکم قرار بگیرند. لوله ها نیز انواع مختلفی دارند که بیشتر از لوله های پی وی سی، گالوانیزه و مدلهای فلزی استفاده هستند. مسیر لوله برق برای سقف از کف طبقه بالایی خواهد گذشت و معمولاً لوله های مورد استفاده نیز لوله پلیکای ۲۰ نسوز می باشند. قطر لوله ها نیز بایستی به تناسب ضخامت سیم و تعداد رشته آنها در نظر گرفته شود.
جایگذاری سینی برق
از گام‌های سیم کشی ساختمان اکنون نوبت به جایگذاری سینی برق می رسد. بر اساس نقشه ای که در دست دارید برای سیم کشی، برق کار بایستی اقدام به جاگذاری سینی های برق کار کند. در واقع برای وارد کردن کابل تلفن، آنتن ماهواره و غیره این سینی‌ها جایگذاری می شوند. پس از آن نیز نوبت به جاگذاری قوطی کلید و پریز و فیوز است که تمامی قوطی های مورد نظر یک به یک در محل مورد نظر بایستی بدون هیچ خطایی قرار بگیرند.
گام های مهم سیم کشی ساختمان
سیم بندی
در سیم کشی ساختمان مرحله‌ای به نام سیم بندی وجود دارد که به عنوان مهمترین مرحله شناخته می شود. در این مرحله سیم کشی بین تجهیزات و قطعات گوناگون سیم کشی صورت می گیرد. شخص برقکار بایستی با توجه به مهارت خود سیم بندی را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. چنانچه سیم بندی نیز با نقص صورت بگیرد قطعاً بعدها مشکلات بسیار زیادی به وجود خواهد آمد. پس از وارد شدن سیم برق در داخل لوله باید توسط گیره های قلاب دار بگونه‌ای سیم را عبور دهد تا در داخل لوله گیر نیفتد، معمولاً هم از گیره های قلاب دار ۲۰ سانتی استفاده می کنند. البته تمیز کردن قوطی کلید و پریز، بریدن لوله های اضافی و… نیز باید در این گام صورت بگیرد تا ایمنی برقرار شود.
اتصال قطعات و سربندی
حالا به سراغ اتصال قطعات و سربندی بروید. در این گام مهم باید تمامی قطعات سیم کشی نظیر کلید پریز، آیفون تصویری، آنتن، فیوز و غیره در محل خود قرار گرفته و به جریان برق در سیم ها اتصال پیدا کنند. توجه داشته باشید که این مرحله نیز اهمیت فوق العاده بالایی دارد و بایستی شخص کارفرما حتما به آن نظارت داشته باشد.
کنترل و نظارت
اکنون نوبت به کنترل و نظارت بر سیم کشی صورت گرفته است. معمولا شخص کارفرما به این پروسه نظارت می کند. قطعا پس از انجام پروسه بایستی از صحیح بودن سیم کشی و جاری شدن برق در سیستم و بهره مندی از آن مطمئن شوید. پس از اینکه سیم کشی ساختمان تمام شد کارشناس تاسیسات می تواند تمامی گام ها و مراحل را مورد بررسی قرار دهد. در نتیجه پس از تایید جریان برق در مدار سیم کشی ساختمان جاری شده و افراد ساکن در ساختمان می‌توانند از این جریان الکتریکی استفاده داشته باشند.
سیم کشی به صورت توکار
سیم کشی به صورت توکار نمونه ای از روش های سیم کشی است. سیم کشی توکار در ساختمان های مدرن امروزی بیشتر به چشم می خورد. در این روش تمامی تجهیزات به کار برده شده برای سیم کشی نظیر کابل و اتصالات آنها در داخل دیوار و در زیر گچ یا حتی سیمان قرار می‌گیرد. در واقع این سیم و کابل را از داخل لوله و یا خرطومی های مخصوصی عبور داده می‌هند. اینگونه سیم کشی دارای نظم و ایمنی بسیار زیادی است. البته سیم کشی به صورت توکار میتواند با روش جعبه تقسیم یا از طریق کلید و پریز باشد. معمولاً در روش جعبه تقسیم سیم کشی از جعبه فیوز استفاده خواهند کرد. با به کارگیری جعبه فیوز برق به صورت یکسان و متناسب در تمامی فضاهای مختلف ساختمان پخش می شود.
اما برای سیم کشی از طریق کلید و پریز در واقع به جای جعبه تقسیم از کلیدها و پریزها می توان استفاده نمود. از کلید و پریزها البته در یک فضای مناسب میتوان استفاده کرد که روی دیوار اجرا می شوند.
سیم کشی به روش روکار
از روش‌های متداول سیم کشی شامل سیم کشی به روش روکار است. این سیم کشی بیشتر در گذشته مورد توجه قرار می گرفت. بیشتر روش‌های بکارگیری در گذشته بیشتر به سبب نبود تجهیزات مدرن و روش‌های پیشرفته امروزی می‌باشد. این روش‌ها و تجهیزات نیز با بهره گیری از تکنولوژی روز مورد استفاده قرار می گیرند، البته از نظر ایمنی نیز بسیار حائز اهمیت هستند.
در این نوع سیم کشی همانگونه که از نام آن مشخص است تمامی سیم و کابل ها به صورت روکار روی گچ یا حتی سیمان قرار می‌گیرند. به طور کلی میتوان گفت تجهیزات سیم کشی در معرض دید و روی سطح دیوار هستند. این سیم و کابل ها را تنها با کمک بست های عایق داری اتصال می دهند. امروزه می‌توانید در تمامی ساختمان های قدیمی که قدمت بالایی دارند این روش سیم کشی را مشاهده کنید.
البته تنها از داکت هایی برای پنهان کردن سیم و کابل های آن ها در روش‌های بازسازی برای زیبایی بیشتر این سیم کشی ها استفاده خواهند نمود. میتوان گفت سیم کشی ساختمان به روش روکار بسیاری از استانداردهای سیم کشی به روش توکار را تبعیت نمی کند، از این رو امروزه سیم کشی روکار کمتر مورد توجه قرار دارد. به عنوان مثال، اتصالات و انشعابات امروزه در سیم کشی های توکار با کمک ترمینال های پیچی هستند.
همچنین این سیم و کابل ها در داخل دیوار و از داخل لوله های مخصوص عبور داده می شوند که در برابر شرایط مختلف مقاومت دارند. در واقع هیچ گونه خطر بریدگی، پوسیدگی و غیره آنها را تهدید نمی کند از طرفی در صورت خرابی نیز می توان سیم و کابل ها را به راحتی توسط لوله و خرطومی ها در آورده و مجددا آنها را بازسازی کنید.