شمش فولادی چیست؟
شمش فولادی (به انگلیسی Steel ingot) به بلوک بزرگی از فولاد گفته می‌شود که تحت فرآیندهای خاصی تولید شده و از آن به عنوان ماده اولیه در طیف گسترده‌ای از صنایع استفاده می‌شود. تولید شمش فولاد براساس کاربرد آن می‌تواند متفاوت باشد. این محصولات مستطیل شکل یا استوانه‌ای تولید می‌شوند اما شکل دقیق آن‌ها براساس مورد مصرفشان تعیین می‌شود و باتوجه به ابعادشان چندین تن وزن دارند.
برای تولید شمش فولاد از آهن قراضه و سنگ آهن به عنوان ماده اولیه استفاده می‌کنند. بدیهی است که برای تولید شمش، این مواد باید تحت مجموعه‌ای از فرآیندهای پالایش و ریخته‌گری قرار بگیرند. ذوب این مواد درون کوره و خروج ناخالصی‌ها از آن برای به دست آوردن بهترین کیفیت نخستین مرحله از تولید است. پس از این مرحله تصفیه، فولاد به شکل مورد نظر ریخته‌گری می‌شود. در مرحله پایانی و بعد از ریخته‌گری با هدف خنک‌شدن و رسیدن به شکل مطلوب فولاد استراحت می‌کند.
انواع شمش فولاد
1. شمش فولاد کربنی: این شمش‌ها در واقع ترکیب آهن و کربن هستند. درصد کربن آن‌ها باید در گستره‌ای بین 0.2% تا 2.1% باشد. شمش فولاد کربنی (Carbon Steel Ingots) اغلب به واسطه‌ی استحکام و قیمتشان برای ساخت و ساز، ماشین‌سازی صنعتی و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
2. شمش فولاد آلیاژی:شمش فولاد آلیاژی (Alloy Steel Ingots) از آهن و حجم قابل توجهی از عناصر دیگر (کروم، نیکل، مولیبدن، وانادیوم و …) ساخته می‌شود که هر کدام با هدف ایجاد ویژگی خاص به ترکیبات افزوده شده‌اند. این شمش‌ها به واسطه‌ی استحکام استثنایی، سختی و مقاومت دربرابر سایش، خوردگی و حرارت در صنعت شهرت پیدا کرده‌اند. با توجه به این ویژگی‌ها در صنایع هوایی، خودروسازی و برای تولید ماشین‌آلات تخصصی کاربرد پیدا کرده‌اند.
3. شمش استیل:ترکیب‌بندی شمش استیل شامل آهن، حداقل 10.5% کروم و مقادیر متفاوتی از سایر عناصر مثل نیکل، مولیبدن و منگنز است. همان‌طور که می‌دانید شمش استیل (Stainless Steel Ingots) ضدزنگ است، استحکام کششی بالایی دارد و سطح براق و صیقلی آن بسیار زیبا است. به لطف این ویژگی‌ها برای تولید تجهیزات پخت‌و‌پز، پزشکی و … کاربردی است.
4. شمش فولاد ابزار:همان‌طور که از نام آن نیز پیدا است این نوع شمش فولاد به طور خاص برای تولید انواع ابزار، قالب و تجهیزات برش طراحی شده است. استحکام، سختی و مقاومت بالا دربرابر سایش از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های شمش فولاد ابزار (Tool Steel Ingots) است. تنگستن، مولیبدن، وانادیوم و کبالت اصلی‌ترین عناصر آلیاژی این نوع شمش فولادی برای رسیدن به ویژگی‌های مطلوب ابزارسازی هستند.
5.شمش فولاد الکتریکی:این نوع از شمش فولاد به طور خاص برای تولید محصولات الکتریکی چون مبدل‌ها، ژنراتورها و موتورها ساخته شده است. خواص مغناطیسی منحصر به فرد و سرعت بالا توزیع انرژی الکتریکی از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های شمش فولاد الکتریکی (Electrical Steel Ingots) است.
کاربرد انواع شمش فولادی
1. فورجینگ:از شمش فولاد در فورجینگ برای ساخت و تولید انواع قطعات و تجهیزات استفاده می‌شود. به این شمش‌ها نخست حرارت داده می‌شود سپس به کمک فورجینگ و تکنیک‌های ریخته‌گری برای ساخت انواع محصولات از آن‌ها استفاده می‌کنند. محصولاتی چون دنده، میل‌لنگ، سوپاپ و قطعات ماشین‌آلات بزرگ و صنعتی.
2. کارخانه‌های نورد:شمش‌های فولادی در کارخانه‌های نورد برای تولید انواع و اشکال مختلف فولاد تحت پردازش قرار می‌گیرند. شمش‌ها نخست تحت حرارت قرار گرفته و سپس با عبور از میان مجموعه‌ای از غلتک‌ها فشرده شده و تغییر شکل پیدا می‌کنند. تحت این فرآیند محصولاتی چون ورق، میله، میلگرد و سایر اشکال محصولات فولادی تولید می‌شوند.
3. اکستروژن:شمش‌ها با هدف تولید پروفیل‌ها و شکل‌های پیچیده اکسترود می‌شوند. به این شکل که شمش حرارت دیده و و تحت فشار از میان قالب‌ها عبور می‌کند. محصول تولیدی از اکسترود فولاد در صنایعی چون ساختمان‌سازی و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. عملیات حرارتی:عملیات حرارتی برای شمش‌های فولادی تنها با هدف تغییر خواص مکانیکی آن‌ها انجام می‌شود. این عملیات می‌تواند شامل آنیلینگ، کوئنچینگ و تمپرینگ باشد که به واسطه‌ی آن‌ها استحکام، سختی و قدرت فولاد برای موارد و کاربردهای خاص بهبود پیدا می‌کند.
5. آلیاژسازی:برای به دست آوردن ویژگی‌های خاص و کلیدی، شمش‌های فولادی را می‌توان با عناصر خاصی آلیاژ کرد. عناصر آلیاژی چون کروم، نیکل، منگنز و مولیبدن به فولاد اضافه می‌شوند تا از آن فولاد ضدزنگ، فولاد با مقاومت بالا و سایر آلیاژهای خاص را بسازند.
6. تحقیق و توسعه:برای پروژه‌های تحقیق و توسعه، شمش‌های فولادی مواد بسیار مهمی هستند. شمش‌ها می‌توانند نقطعه شروعی دقیق و کنترل شده برای توسعه‌ی انواع و اقسام کاربردی تر فولاد، فرآیندهای پالایش و تولید محصولات جدید و خلاقانه باشند.
مسیح صنعت اسپادانا، در زمینه تولید و فروش آهن آلات، شمش فولادی، میلگرد، تسمه فولادی، ورق فولادی در اصفهان در خدمت شما عزیزان میباشد.