مقابله با اضطراب شروع مدرسه

شروع سال تحصیلی برای دانش‌آموزان دبستانی، آغاز فصلی جدید از زندگی کودکان است. همین‌طور که این دوران می‌تواند هیجان‌انگیز و پر از اتفاقات مثبت باشد، ممکن است باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در کودکان و والدین هم بشود.

ضطراب شروع مدرسه یک پدیده‌ی شایع است که می‌تواند در کودکان مختلف مشاهده شود. بر اساس مطالعات علمی، بین ۵۰ تا ۷۰ درصد از کودکان در سن دبستان ممکن است با اضطراب شروع مدرسه روبرو شوند. این اضطراب می‌تواند باعث کاهش پیشرفت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و عدم حضور در مدرسه شود.

اضطراب شروع مدرسه ممکن است ناشی از ترس از جدایی از والدین، ترس از شکست خوردن در کلاس درس یا ترس از عدم موفقیت در دوست یابی باشد. این اضطراب می‌تواند به شکل‌های مختلف ظاهر شود. ترس از مدرسه ممکن است در قالب ترس از کلاس، ترس از معلم و ترس از دوستان ظاهر شود. گاهی این اضطراب به شکل ترس از کتاب‌ها، ترس از تکالیف و ترس از آزمون‌ها ظاهر می‌شود. ترس از جدایی یکی دیگر از عوامل اضطراب شروع مدرسه است که در قالب ترس از جدایی از والدین و ترس از جدایی از برادران و خواهران ظاهر می‌شود. این ترس‌ها می‌تواند در قالب خستگی، بی‌اراده بودن و یا ناتوانی در انجام کارها به نمایش در بیاید.

راشل بوسمن، روانشناس بالینی که در زمینه‌ی اضطراب تخصص دارد، خاطرنشان می‌کند کودکانی که معمولاً در جدایی از مادر و پدر کمی مشکل دارند، در زمان استرس یا در حال گذار اوج اضطراب خود را تجربه خواهند کرد. او اضافه می‌کند که شروع مدرسه ممکن است به ویژه برای بچه‌هایی که وارد یک مقطع جدید می‌شوند چالش برانگیز باشد – رفتن به مهدکودک، انتقال به دوره‌ی دبیرستان و یا حتی حضور در یک مدرسه‌ی جدید از این دست موارد هستند. همچنین اگر تغییری در سیستم حمایت اجتماعی فرزند شما ایجاد شود، ممکن است استرس‌زا باشد – مثلاً شاید یک دوست خوب امسال نقل مکان کرده باشد یا جدایی از معلم قبلی دشوار باشد. به گفته‌ی دکتر بوسمن، برای اکثر بچه‌ها نگرانی‌های سال جدید به تدریج محو می‌‎شود، رفتارهای اضطرابی گذرا خواهند بود و هدف والدین باید حمایت از فرزندتان بدون تشدید نگرانی باشد.

خوشبختانه، کودکان توانایی بسیاری برای کنار آمدن با تغییرات دارند و والدین می‌توانند با فراهم کردن محیطی که تاب‌آوری را تقویت می‌کند و آن‌ها را تشویق می‌کند تا احساسات خود را در مورد بازگشت به مدرسه به اشتراک بگذارند و ابراز کنند، در این فرآیند به آن‌ها کمک کنند.

موفقیت در مقابله با اضطراب شروع مدرسه به آگاهی از علائم و نشانه‌ها و همچنین چگونگی ارتباط با کودک بستگی دارد. محققین راهکارهایی برای مقابله با این اضطراب پیشنهاد داده‌اند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

✅ با کودک خود صحبت کنید و به حرف‌هایش درباره‌ی احساسی که دارد به دقت گوش بسپارید.
✅از فرزند خود در مورد تمام مشکلات و نگرانی‌هایش درباره‌ی شروع مدرسه بپرسید.
✅از کودک خود بخواهید که به شما در مورد حال و روزش بگوید.
✅ با فرزند خود با صبر و حوصله رفتار کنید.
✅ به فرزند خود آموزش دهید که چگونه می‌تواند از خطرات و آسیب‌های احتمالی دور بماند.
✅فرزند خود را تشویق کنید که با دوستان و هم‌کلاسی‌هایش ارتباط برقرار کند.
✅ قبل از شروع مدرسه، با فرزند خود صحبت کنید و به او در مورد ویژگی‌های مدرسه و کلاس‌اش بگویید.
✅ با فرزند خود در مورد برنامه‌ی روزانه‌اش صحبت کنید و به او بگویید که در مدرسه چه کارهایی را انجام خواهد داد.
✅ به فرزند خود در مورد تاریخ شروع مدرسه و قرارهای ملاقات با معلم‌ها و هم‌کلاسی‌ها بگویید.
✅ فرزند خود را برای شروع سال تحصیلی دبستانی آماده کنید، با او در مورد قوانین مدرسه و کلاس‌اش صحبت کنید.
✅ مطالعه‌ی کتاب‌های کودکانه‌ای که به موضوع آغاز سال تحصیلی می‌پردازند، به فرزند شما کمک خواهد کرد تا با آرامش بیشتری به مدرسه برود.