کلمه دیاگ اول کلمه انگلیسی دیاگنوسیس (با املای diagnosis) می باشد. معنای لغوی diagnosis عیب یابی است و همانطور که می توانید حدس بزنید، دیاگ وسیله ای برای عیب یابی خودرو است که به وسیله تعمیرکاران مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله از سری مقالات تخصصی صنعت نوین خودرو قصد داریم شما را با دیاگ آشنا کرده و ۵ کاربرد اصلی آن را برای شما بر شماریم. همچنین برندهای مطرح موجود در بازار را معرفی خواهیم کرد.
فرقی نمیکند چقدر از خودرو سر در می آورید؛ به احتمال بسیار زیاد تا به حال نام دیاگ به گوشتان خورده است. اگر اتومبیل دارید حتما حداقل یک بار خودروی خود را به تعمیرکار نشان داده اید و دیده اید که او از دستگاهی برای تشخیص عیب خودرو استفاده می کند. اصطلاحا این کار را دیاگ زدن می گویند. در واقع نام فارسی این دستگاه عیب یاب است، که از آن برای عیب یابی بخش های مختلف یک خودرو یا موتور سیکلت استفاده می شود. از آنجا که مخاطب در این سایت، تعمیرکاران و سرویس‌کاران خودرو نیز می باشد، اجازه دهید کمی تخصصی تر این موضوع را بررسی کنیم.
به عبارتی برای عیب یابی برق اتاق موتور و نیز برای عیب یابی ایسیوهای گیربکس اتوماتیک، ایربگ و ترمز ضد قفل به کار می‌رود.
همچنین در خودروهایی که از سیستم برق مالتی پلکس در آنها استفاده شده است، نیز از این دستگاه برای تشخیص اشکالات استفاده می شود. این دستگاه قابلیت عیب یابی اجزای سیستم برق اتاق سرنشین را دارد. سیستم انژکتور یا سیستم سوخت رسانی و جرقه متشکل از ایسییوی موتور، سنسورها و عملگرها می‌باشد؛ بنابراین می توان با استفاده از دستگاه مذکور به عیب یابی آن اقدام نمود و سپس در جهت اشکال زدایی و تعمیر آن وارد عمل شد.
در ویکی پدیا تعریف آن چنین آمده است:
✅دیاگ، کوتاه‌شدهٔ دیاگنوز (به فرانسوی: diagnose) یا دایاگنوسیس (به انگلیسی: diagnosis) به معنی «تشخیص» گرفته شده‌است.
✅در عمل، عیب یاب دستگاهی است که از آن برای عیب یابی ایسیوهای سیستم های انژکتوری استفاده می شود. منظور از ایسیو یا ECU واحد کنترل الکترونیکی است که وظیفه آن کنترل و ثبت رویدادهای یک بخش مشخص از خودرو مانند موتور، گیربکس، ایربگ و ترمز می باشد.
نحوه کار دیاگ
این دستگاه در واقع یک اینترفیس یا رابط است که از طریق کانکتور عیب یاب بین ایسیو (ECU) های مختلف و یا نودهای مالتی پلکس با لپ‌تاپ یا کیس قرار می‌گیرند و به عیب یابی آنها می‌پردازد.
بعضی مواقع در ارتباط بین ایسییو با سایر اجزای مذکور به هر دلیلی از جمله سوختن قطعه و یا قطعی سیم کشی و یا شکستگی سوکت، قطعی ایجاد می شود. در این صورت این دستگاه وسیله‌ای می‌شود تا آن را به عنوان خطا اعلام نماید.
همچنین توسط این دستگاه می‌توانیم عملگرهای۱۱ سیستم انژکتور را تست نماییم. از سوی دیگر نیز می‌توانیم پارامترهای موتور را مشاهده و بررسی نماییم. همچنین وقتی سیستم برق به کار رفته در خودرو از نوع مالتی پلکس باشد بدیهی است بین تعدادی از ایسیوها و نیز بوردها و یا نودهای مالتی پلکس تبادل دیتا وجود داشته باشد.
از این رو این دستگاه از طریق کانکتور ۱۶ پایه یا OBD می‌تواند با نودهای مذکور و نیز ایسیوهایی که در شبکه حضور دارند ارتباط برقرار کند، و به عیب یابی آنها بپردازد.
همچنین می‌توانیم با توجه به وجود گزینه ی تست عملگرها به تست تجهیزات و وسایل برقی بپردازیم. به عبارت دیگر می‌توانیم مصرف کننده‌هایی نظیر چراغها، برف پاک کن، شیشه بالابرها، قفل مرکزی، درب‌ها و نظایر این‌ها(و حتی بوق)را تست کنیم.
از سوی دیگر می‌توانیم به گزینه ی پارامترها وارد شده سپس کلید مربوطه مثلاً دسته چراغها را فعال کنیم، و همزمان در پارامتر مورد نظر مشاهده کنیم چراغها فعال می‌شوند.
چگونگی عیب یابی با دیاگ
می‌توانیم به کمک آن در عیب یابی تجهیزات برقی تشخیص بدهیم که ایراد فعال نشدن عملگر مورد نظر که در اینجا چراغها را مثال زدیم. به علت وجود خرابی از کلید مربوطه یعنی دسته چراغها تا نود مالتی پلکسی است که فرمان روشن شدن چراغها را می‌دهد و یا این که عیب در حد فاصل نود مالتی پلکس مذکور تا چراغها می‌باشد.
تاریخچه دیاگ
در گذشته اکثر دستگاه های عیب یاب فقط یک اینترفیس بودند. آنها به این شکل فوق عمل می‌کردند که برای مشاهده خروجی آن نیاز به یک نمایشگر کامپیوتری بود. به مرور زمان یک LCD معمولی و یا LCD لمسی هم به این اینترفیس اضافه شد و بدین ترتیب استفاده از عیب یاب بی‌نیاز از لپ‌تاپ و یا کیس گردید.
اینگونه شد که به تدریج عیب یاب های کنونی اکثراً به صورت پورتابل ساخته شدند تا بتوان انرا به راحتی از مغازه به محلی که خودرو در آنجا قرار گرفته منتقل نمود و به عیب یابی آنها و به عیب یابی خودرو در همان محل پرداخت.
البته هنوز هم تعدادی از شرکت‌های ایرانی و خارجی وجود دارند که دستگاه ساخت آنها را باید با کامپیوتر مورد استفاده قرار داد.
اخیراً دیاگ هایی مدرن وارد بازار شده است که از طریق وای فای می توانند با گوشی موبایل و یا تبلت ارتباط برقرار نمایند. این دستگاه ها از لحاظ اندازه کوچکتر شده و دارای یک بورد وای فای هستند که این ارتباط وای فای را ایجاد می‌نماید.
کاربردهای دیاگ
دستگاه عیب یاب کاربردهای زیادی در تعمیرات و عیب یابی خودرو و موتور سیکلت دارد. در این قسمت به صورت لیست وار، کاربردهای اصلی دیاگ را بیان می کنیم:
عیب یابی سیستم انژکتور یا همان سیستم سوخت رسانی و جرقه موتور: به دلیل پیچیدگی سیستم موتور انژکتوری، این سیستم ها مجهز به بورد کامپیوتری ECU هستند که اطلاعات مربوط به کارکرد موتور و پارامترهای مربوطه را ثبت می کند. سپس با استفاده از عیب یاب می توان این پارامترها را مشاهده و سیستم را عیب یابی کرد.
عیب یابی ترمز ضدقفل (سیستم ترمز ABS): یکی از کاربردهای آن در عیب یابی سامانه ترمز ABS یا Anti-lock Braking System است.
هواگیری سیستم ترمز خودرو: همچنین بعد از هواگیری معمولی سیستم ترمز ماشین ها از آن برای هواگیری این سیستم استفاده می شود.
عیب یابی سیستم گیربک اتوماتیک خودرو: توسط دستگاه عیب یاب ECU سیستم گیربگس اتوماتیک خودروها اشکال یابی می شود.
عیب یابی سیستم ایمنی کیسه هوا: بوسیله ی عیب یاب ECU سیستم کیسه‌ی هوا عیب یابی می شود.
عیب یابی سیستم برقی خودرو: برای عیب یابی سیستم های برقی اتاق خودروهائی که در آنها از سیستم برقی مالتی پلکس استفاده شده است می توان از عیب یاب استفاده نمود.
عیب یابی سیستم CNG اتومبیل: تعمیرکاران سیستم های CNG کارخانه ای خودروهای مختلف از عیب یاب برای یافتن اشکالات سیستم CNG استفاده می کنند.
استفاده در عملیات ریمپ و تیونینگ: از دستگاه عیب یاب در اجرای عملیات ریمپ و تیونینگ خودروها نیز استفاده می شود. ناگفته نماند که عملیات ریمپ دارای تاثیر منفی بر روی موتور خودروها بوده و در نتیجه برای آن زیان آور است.