شبستان و انواع آن

شبستان یا بخش سرپوشیده قسمتی است از مسجدهای بزرگ که دارای سقف است. شبستان‌ها فضاهای سرپوشیده و دارای ستون‌های یک شکل و موازی‌اند که از یک طرف به صحن مسجد راه دارند. شبستان ها درواقع یکی از فضاهای مساجد بوده است، که معمولا دارای دو بخش زنانه و مردانه است.همچنین شَبستان مکانی بود در خانهٔ پادشاهان قدیم که خلوت‌خانه و حرم‌سرا و خوابگاه آنان به‌شمار می‌آمد. در دورهٔ قاجار در ایران شبستان را اندرون، اندرونی و زنانه می‌گفتند.

شبستان‌ها به‌عنوان فضای مقدس مسجد در کانون جهان مادی قرار می‌گیرد. محورهای اصلی شبستان، به لحاظ معنوی، در آسمان تقاطع پیدا می‌کنند. این تقاطع نشان‌دهنده‌ی اتصال بین زمین و آسمان و توازن بین دنیای مادی و معنوی در این فضاست. نمادگری معماری ایرانی نشان می‌دهد که شبستان به طریق‌های مختلف به‌عنوان پیوندی میان دو قطب موجود، یعنی “آسمان” و “زمین” به تصویر کشیده می‌شود. این نمادگری نشان‌دهنده‌ اهمیت تعادل و هماهنگی در فضاهای معنوی و مقدس است.

شبستان‌های طنبی (تنبی)، به شکل اتاقی کشیده و مستطیلی یا گاهی به فرم‌های دیگر، مانند مربعی، می‌باشند. این نوع شبستان‌ها در معماری ایران به‌عنوان کوچک‌ترین و کم‌مساحت‌ترین شبستان‌ها شناخته می‌شوند. سقف آن‌ها گاهاً با طاق یا تیرپوش می‌باشند.

شبستان‌های ستون‌دار، معمولاً بر روی بخشی از مساجد بزرگ قرار می‌گیرند و دارای سقفی هستند که با مجموعه‌ای از ستون‌ها ساخته شده‌اند. این سقف ممکن است طاقی یا تخت باشد.

شبستان‌های گنبدخانه (گنبددار)، فضاهایی چهارگوش هستند که سقف آن‌ها به شکل گنبدی طراحی شده است. این شبستان‌ها به‌عنوان نمونه‌هایی از معماری با زیبایی ویژه شناخته می‌شوند.

شبستان‌های مرکب ترکیبی از دو یا سه نوع از انواع پیش‌گفته می‌باشند. این مساجد ترکیبی از گنبدخانه، ستون‌دار یا طنبی هستند که فضای عبادی آن‌ها به‌شکل یک شبستان متراکم شده و به وحدتی یکپارچه تبدیل شده است.

♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️♠️

گنبد و گلدسته سازی صاحب الزمان، اجرا و ساخت انواع گنبد فلزی گلدسته و شبستان در بابل انواع شبستان میثم نصرالله زاده