به طور کلی میتوان گفت هر ماده ای که حاوی یک یا چند عنصر ضروری نظیر (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، گوگرد، کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، مولیبدن، مس، بور، روی، کلر، سدیم، کبالت، وانادیوم و سیلیکون) باشد کود نامیده می شود. بنابراین، کود به منظور افزایش حاصلخیزی خاک مورد استفاده قرار می گیرد؛ انواع کود هایی که اغلب برای پرورش گیاهان آپارتمانی استفاده میشود، به چند نوع مختلف تقسیم میشوند؛ این کودها عبارتند از: کودهای شیمیایی، کودهای آلی (ارگانیک) و کودهای بیولوژیکی (زیستی). که در این مطلب به بررسی کامل نوع آخر یعنی کودهای بیولوژیک (زیستی) خواهیم پرداخت؛ در ادامه همراه ما باشید.
کود های زیستی حاوی ریزموجوداتی هستند که به هنگام استفاده بر روی بذر، سطح ریشه و یا در خاک، موجب تحریک و افزایش رشد گیاه می شوند. امروزه کودهای شیمیایی در افزایش میزان محصولات کشاورزی به کشاورزان کمک شایانی کرده است؛ اما با این حال، مصرف بیش از حد از این کود ها مضر است زیرا علاوه بر اینکه باعث آلودگی هوا و آب می شوند خاک را هم از وجود مواد معدنی تخلیه می کنند. بنابراین، لازم است که به سمت کشاورزی ارگانیک پیش برویم که یکی از ارکان آن استفاده از ” کودهای زیستی ” میباشد.
کود بیولوژیکی (زیستی) چیست؟
” بیو ” به معنی زندگی است. بنابراین، میتوان گفت کود بیولوژیکی ، میکرو ارگانیسم‌هایی هستند که قادرند عناصر غذایی خاک را در یک فرایند زیستی تبدیل به مواد مغذی همچون ویتامینها و دیگر مواد معدنی کرده و به ریشه گیاه برسانند. در واقع این کودها، کود های جدیدی هستند که توسط برخی میکروبهای مفید تولید میشوند.
مزایای استفاده از کود بیولوژیک
کودهای بیولوژیک به استفاده از میکروبها به جای مواد شیمیایی برای افزایش تغذیه خاک اشاره دارند. در نتیجه، باعث آسیب کمتر به خاک و همچنین مانع آلودگی آن می شوند؛ و این چیزی است که کشاورزی ارگانیک به آن اهمیت می دهد زیرا آنها کاملا سازگار با محیط زیست هستند. کودهای بیولوژیک قادر به جذب بهتر عناصر غذایی توسط گیاه هستند، یعنی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را از فرم غیرقابل استفاده برای گیاه به فرم قابل استفاده تبدیل میکنند. استفاده از کودهای زیستی، موجب بهبود رشد گیاهان می شوند، در حالی که پایداری و سلامت خاک نیز افزایش می یابد. کود های بیولوژیکی منابع تجدید شدنی کم هزینه ای از مواد مغذی گیاهی هستند که مکمل کودهای شیمیایی می باشند.
فواید کودهای بیولوژیک
1. کودهای بیولوژیک وسیله‌ای برای افزایش قابلیت دسترسی مواد مغذی در خاک است.
2. ازآنجاکه یک کود بیولوژیک ازنظر فنی زنده است، می‌تواند از طریق همزیستی، با ریشه‌های گیاه ارتباط برقرار کند. میکروارگانیسم‌های درگیر می‌توانند مواد آلی پیچیده را به آسانی به ترکیبات ساده تبدیل کنند، به‌طوری‌که به راحتی توسط گیاهان جذب شوند.
3. میکروارگانیسم در طولانی مدت باعث بهبود حاصلخیزی خاک میشوند. کود بیولوژیک زیستگاه طبیعی خاک را حفظ می‌کند. عملکرد محصول را ۳۰-۲۰ درصد افزایش می‌دهد تا حدود ۳۰ درصد جایگزین نیتروژن شیمیایی و فسفر است و رشد گیاه را تحریک می‌کند. کود بیولوژیک همچنین می‌تواند از گیاه در برابر خشک‌سالی و برخی از بیماری‌های خاک‌زاد محافظت کند.
4. همچنین نشان داده شده است که برای تولید مقدار بیشتری از محصولات، کودهای زیستی با قابلیت تثبیت نیتروژن و محلول‌سازی فسفر بیشترین تأثیر ممکن را به دنبال خواهند داشت.
5. آنها رشد شاخه و ریشه بسیاری از محصولات را در مقایسه با گروه‌های شاهد افزایش می‌دهند. این می‌تواند در هنگام رشد بذرهای جدید مهم باشد.
6. کودهای بیولوژیک همچنین خاک سالم را ترویج می‌دهند و منجر به پایداری بیشتر در کشاورزی میشوند.
اهمیت کودهای بیولوژیک
کودهای بیولوژیک به دلایل زیر مهم هستند:
1. کودهای بیولوژیک باعث بهبود بافت خاک و عملکرد گیاهان میشوند.
2. کودهای بیولوژیک اجازه نمی‌دهند عوامل بیماری‌زا شکوفا شوند.
3. کودهای بیولوژیک سازگار با محیط‌زیست و مقرون به صرفه هستند.
4. کودهای بیولوژیک از محیط‌زیست در برابر آلاینده‌ها محافظت میکنند زیرا کودهای طبیعی هستند.
5. کودهای بیولوژیک بسیاری از مواد مضر موجود در خاک را که می‌توانند باعث بیماری‌های گیاهی شوند از بین می‌برند.
6. ثابت شده است که کودهای بیولوژیک حتی در شرایط نیمه‌خشک نیز مؤثر هستند.