انواع جنس قابلمه

قابلمه (Pot) نوعی ظرف مخصوص آشپزی است که از آن برای پخت و پز غذا استفاده می‌شود. قابلمه اغلب دارای دو دسته در دو سمت خود و یک درب مجهز به دستگیره است. قابلمه ها اغلب به شکل گرد، در لبه‌های نسبتا بلند و در اندازه‌های مختلف توسط کارخانه‌های تولید کننده‌ی ظروف آشپزی تولید می‌گردند. این کارخانه‌ها برای تولید قابلمه از انواع مختلف فلزهای طبیعی استفاده می‌کنند؛ زیرا فلز رسانای بسیار خوبی برای انتقال گرما و حرارت در دنیا به شمار محسوب می‌شود.

قابلمه استیل قادر است حرارت را به طور یکنواخت و در مدت زمان کوتاه به سطح خود انتقال دهد؛ بنابراین مناسب پخت انواع خورشت و غذاهای آبدار می‌باشد و می‌تواند غذا را خیلی سریع داغ کند. قابلمه استیل در برابر زنگ، خوردگی، خش و غُر شدگی بسیار مقاوم است و از ماندگاری بسیار بالایی برخوردار است. قابلمه استیل در ماشین ظرفشویی قابل استفاده است. همچنین این ظرف در اجاق‌های القایی می‌توانند استفاده شوند. آخرین نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که اینگونه قابلمه‌ها را باید از برندهای معتبر و مطرح مانند کرکماز تهیه کرد؛ زیرا قابلمه های تولید شده توسط این کارخانجات از کفی‌های چند لایه تشکیل شده‌اند و به همین سبب هیچگونه واکنشی به غذا وارد نمی‌کنند و طعم آن را از بین نمی‌برند.

قابلمه تفلون دارای روکشی از جنس تفلون است و از موادی در ساخت این روکش استفاده شده است تا در هنگام پخت و پز، غذا به سطح قابلمه نچسبد. البته در بعضی از قابلمه های تفلون می‌توان بدون استفاده از قطره‌ای روغن فرآیند پخت و پز را انجام داد، اما محققان توصیه می‌کنند بدلیل حساس بودن روکش بدنه از مقدار اندکی روغن استفاده شود تا روکش آسیب نبیند. به همین دلیل است که برخی به این نوع قابلمه، قابلمه رژیمی نیز می‌گویند. همچنین محققان توصیه می‌کنند از ابزار پلاستیکی یا چوبی برای هم زدن غذا در داخل قابلمه تفلون استفاده کنید؛ در غیر اینصورت آسیب جدی‌ای به روکش قابلمه وارد می‌شود و به دنبال آن گازهای سمی و سرطان‌زا از فلزی به نام کادمیوم ساطع و وارد غذا می‌شود که سلامتی انسان را به خطر می‌اندازد.

قابلمه چدن نوعی دیگر از قابلمه های نچسب محسوب می‌شود اما تنها تفاوت آن با سایر قابلمه های نچسب این است که این نوع قابلمه برای پخت و پز طولانی مدت و یکنواخت طراحی شده است. قابلمه های چدن از عمر طولانی‌ای برخوردار است و در برابر حرارت زیاد بسیار مقاوم است. این نوع قابلمه به طور کلی در دو نوع لعاب دار و بدون لعاب تولید می‌شود و آنچنان در بازار از تنوع خاصی برخوردار نیست. همچنین این نوع قابلمه دارای وزن زیادی است و قیمت به شدت بالاتری نسبت به سایر قابلمه ها دارد. البته فراموش نشود قابلمه چدن به راحتی در فر قابل استفاده است، اما در ماشین ظرفشویی نمی‌توان از آن استفاده کرد.

در میان پوشش‌های نچسب، قابلمه گرانیت از همه بادوام‌تر و مستحکم‌تر است. قابلمه گرانیت دارای روکش نچسب با طرح سنگ گرانیت است و بدنه‌ی آن از آلومینیوم و استیل کربن تشکیل شده است. این نوع قابلمه از لحاظ کارایی شباهت بسیار زیادی به قابلمه های تفلون دارد، با این تفاوت که در شاخص‌های بهداشتی و سلامتی عملکرد بهتری ارائه می‌کند و مقاومت بیشتری به دلیل سایش کمتر دارد. قابلمه تفلون به لطف روکش‌های گرانیتی شیک و ظرافت دارای زیبایی منحصربه‌فردی است که می‌تواند خیلی از علاقه‌مندان به ظروف پخت و پز را به خود جذب کند.

قابلمه پیرکس یکی دیگر از قابلمه های کاربردی در آشپزخانه به شمار می‌رود. قابله پیرکس یا شیشه ای بدلیل داشتن بدنه‌ی شفاف از زیبایی خاصی برخوردار است و جزو یکی از بهداشتی‌ترین قابلمه‌ها محسوب می‌شود. قابلمه پیرکس دارای عملکرد مناسب در عدم واکنش‌پذیری به غذاست و جزو سالم‌ترین ظروف آشپزی عنوان می‌شود. این ظرف به راحتی در فر قابل استفاده است، اما نباید فراموش کرد به دلیل شیشه‌ای بودن جنس بدنه، استحکام ضعیفی دارد و در صورت ضربه دیدن ممکن است به راحتی ترک بخورد و بشکند.

قابلمه آلومینیوم یا روحی یکی دیگر از انواع ظروف قدیمی پخت و پز به شمار می‌رود. بر خلاف تصور عموم مردم این قابلمه از آلومینیوم تشکیل شده است و عنصر روی در ساخت آن بکار نرفته است. این قابلمه بسیار سبک و ارزان است و روند پخت و پز سریعی دارد به گونه‌ای که از آن بیشتر در تهیه‌ی مایعات و غذاهای آبکی (مانند تهیه‌ی رب) استفاده می‌کنند. قابلمه آلومینیوم بسیار حساس است و در صورت بکارگیری از ابزار فلزی و سخت ممکن است بدنه دچار آسیب دیدگی شود و محتویات فلزی آن به درون غذا راه یابد. این قابلمه از روکش خاصی برخوردار نیست؛ به همین سبب اگر به مرور زمان پس از استفاده‌های مکرر لکه‌های سیاه رنگی بر روی کفه‌ی آن مشاهده نمودید، غافلگیر نشوید.

یکی دیگر از انواع جنس قابلمه، قابلمه لعابی می‌باشد که دارای یک روکش لعابی کشیده شده بر روی سرامیک یا چدن است. قابلمه لعابی مناسب برای پخت غذاهای جامد نیست و اغلب از آن برای پخت غذاهای آبدار مانند آبگوشت، سوپ، آش، کنسرو و انواع خورشت‌ها استفاده می‌کنند. همچنین با کمک قابلمه لعابی می‌توان غذاها را در یخچال نگهداری کرد. قابلمه های لعابی از طول عمر بسیار پایینی برخوردارند. در بازار شما می توانید این نوع از قابلمه ها را در طرح ها و رنگ های بسیار شیک و مختلف مشاهده کنید.

از قابلمه مسی به عنوان یکی از قوی‌ترین قابلمه ها یاد می‌کنند زیرا دارای کاربردهای بسیار زیادی است و به اصطلاح چندکاره است، فرآیند پخت و پز را در سریعترین زمان ممکن و به صورت یکنواخت انجام می‌دهد، دارای عمر بسیار طولانی است و به راحتی به استهلاک نمی‌رود و در نهایت بدلیل استفاده از عنصر مس در ساخت آن برای سلامتی انسان بسیار مفید است. البته قابلمه مسی نیز مانند دیگر قابلمه ها دارای نقاط ضعف خاص خود است: عدم سازگاری با اجاق‌های القایی، بسیار حساس و واکنش‌پذیر، گران بودن، ایجاد فرورفتگی در صورت زدن ضربه و فشار و شستشو تنها با کمک دست از جمله معایب قابلمه مسی محسوب می‌شوند.

فرآیند پخت و پز در قابلمه سرامیک بسیار ملایم و یکنواخت انجام می‌پذیرد. قابلمه سرامیک دارای بدنه و کفه‌ی متشکل از تعدادی لایه است که یکی از آنها سرامیک است. هنگام استفاده از قابلمه سرامیک باید مراقب ایجاد خط، خراش و ساییدگی باشید زیرا روکش نچسب سرامیکی این قابلمه بسیار حساس و شکننده است و ممکن است پس از آسیب دیدگی، مواد تشکیل دهنده‌ی مضر آن به راحتی وارد غذا شود. قابلمه های سرامیکی در بازار از تنوع خوبی برخوردارند اما لازم به ذکر است که قیمت آنها بسیار گران است و باید قبل از خرید این مسئله را در نظر گرفت.