لیوان‌های یکبار مصرف جزء جدانشدنی زندگی ما هستند. تقریبا همه‌ی ما از لیوان‌های یکبار مصرف استفاده می‌کنیم. شرکت های مختلفی در زمینه‌ی تولید و توزیع لیوان‌های یکبار مصرف فعالیت دارند و انواع مختلفی هم دارند. استفاده از لیوان یکبار مصرف در مراسم و مجالس ایرانی‌ها بسیار معمول است و بیشتر استفاده‌ی این لیوان‌ها نیز در همین مراسم ها است.
در مورد نحوه استفاده از لیوان یکبار مصرف هم که معمولا برای نوشیدنی‌های مجالس استفاده می‌شوند نکات مهمی وجود دارد. لیوان یکبار مصرف یک کالای بازیافتی است و نرخ بازیافت آن در حدود 92 درصد است و اگر در چرخه‌ی طبیعت باقی بمانند هم ضررهای جبران‌ناپذیری را به محیط وارد می‌کنند. پس نوع ونحوه استفاده از لیوان یکبار مصرف بسیار اهمیت دارد.
پروسه ساخت لیوان یکبار مصرف
ساخت لیوان یکبار مصرف آسان نیست. شاید فراوانی و جنس ساده‌ی آن شما را گمراه کنید ولی ساخت ظروف یکبار مصرف در حقیقت ترکیبی از دو علم شیمی و مکانیک است. تجهیزاتی که برای ساخت این لیوان‌ها استفاده می‌شوند باید دقتی در حد میکرو داشته باشند تا لیوان‌هایی بدون عیب و نقص تولید شوند.
اگر فرایند ساخت لیوان یکبار مصرف را بدانیم در نحوه استفاده ما از آن تاثیر زیادی دارد. ساخت لیوان یکبار مصرف در دو شکل ترموفرمینگ و نیمه فرمینگ صورت می‌گیرد. در این روش‌ها ابتدا مواد اولیه به صورت ورق وارد دستگاه می‌شوند و سپس رول می‌شوند و درون دستگاه به دمای لازم برای قالب‌گیری می‌رسند و سپس وارد قالب می‌شوند و شکل لازم را به خود می‌گیرند و سپس با اندک حرارتی تدریجی کاهش یافته کم کم خشک می‌شوند و قابل استفاده می‌شوند.
تفاوت روش ترموفرمینگ و نیمه فرمینگ در نوردکاری این لیوان‌ها است. در سیستم نیمه فرمینگ ورقها قبل از ورود به قاب نورد نمی‌شوند ولی در سیستم ترموفرمینگ نورد شدن لازمه‌ی کار است. نورد شدن به این معناست که ورقها قبل از ورود به دستگاه کاملا صاف و رول‌پیچی شوند تا یکنواخت باشند.
روش نیمه فرمینگ تیراژ و تولید نسبتا بیشتری دارد و استفاده از لیوان یکبار مصرف تولید شده توسط روش ترموفرمینگ بیشتر رواج دارد چون از نظر شکل ظاهری شکیل‌تر می‌باشند و روش نیمه فرمینگ مدت هاست که از دور خارج شده است ولی در ایران هنوز هم از این روش در برخی کارخانجات تولیدی استفاده می‌شود.
مواد اولیه ساخت لیوان پلاستیکی یکبار مصرف در حال حاضر بیشتر گرانول است و مواد پلیمری نیز جدیدا به این صنعت وارد شده‌اند که مقاومت بسیار بیشتری دارند و فرایند ساخت آن‌ها نیز بسیار ساده‌تر می‌شود و کیفیت مطلوبی دارند.
انواع لیوان‌های یکبار مصرف
لیوان‌های یکبار مصرف انواع گوناگونی دارند. هرکدام از شرکت‌ها طرح‌ها و ایده‌ها و دستگاه‌های تولیدی خاص خودشان را دارند و از این نظر احتمالا لیوان‌های یکبار مصرف متعددی را در حال حاضر دیده باشید. می‌توانید تصور کنید که چه تعداد لیوان یکبار مصرف مختلف دیده‌اید؟
برای استفاده از لیوان یکبار مصرف در مجالس و مراسم‌های مختلف بهتر است انواع آن را بشناسید
لیوان یکبار مصرف نیمه شفاف و شفاف
همه‌ی ما این لیوان‌ها را دیده‌ایم. این لیوان‌ها اولین نسل لیوان‌های یکبار مصرف بودند و هنوز که هنوز است از آن استفاده می‌شود. این لیوان‌ها به طور کامل بازیافت می‌شوند. این لیوان‌ها نیمه شکننده هستند و اگر فشار زیادی به آن‌ها وارد شود می‌شکنند. این نوع لیوان‌ها است.
در مورد نحوه استفاده از لیوان یکبار مصرف پلاستیکی نیمه شفاف باید گفت که تا دمای نقطه جوش آب یعنی 100 درجه سانتیگراد هم مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند ولی بهتر آن است که از این لیوان‌ها برای دماهای بیش از 95 درجه استفاده نکنید چون هرگونه فشار و یا سهل‌انگاری در استفاده از این لیوان‌ها ممکن است باعث اتفاقاتی نظیر سوختن دست و بدن شما بشود.
لیوان یکبار مصرف پلاستیکی مات
این لیوان‌ها عموما رنگی هستند و بیشتر به خاطر رنگ آن‌ها نیز موردتوجه قرار می‌گیرند. لیوان‌های یکبار مصرف مات را بیشتر در رنگ سفید دیده‌اید و چون آن‌ها نیز بیشتر از مواد بازیافتی تولید می‌شوند برای رنگ‌کاری آن‌ها از رنگدانه‌های جداگانه استفاده می‌کنند و به همین دلیل قیمت تمام‌شده‌ی آن‌ها بیشتر از انواع غیررنگی و شفاف آن‌ها است.
نکته‌ی بعدی این است که لیوان‌های یکبار مصرف مات معمولا با روش نیمه فرمینگ ساخته می‌شوند چرا که نیازی به یکنواخت سازی آن وجود ندارد. دمای قابل تحمل این نوع از لیوان‌ها تا نقطه‌ی جوش آب است. حالت نیمه شکننده آن باعث می‌شود تا در دماهای نسبتا بالا خم شوند و انعطاف پذیری آن به طرز قابل توجهی بالا برود. این لیوان‌ها هم از مواد بازیافتی ساخته می‌شوند و برای استحکام بیشتر آن معمولا مواد پلیمری نیز به آن افزوده می‌شوند.
لیوان یکبار مصرف کاغذی
چند سالی است که استفاده از لیوان یکبار مصرف کاغذی در ایران باب شده است و در بوفه‌ها، سالن‌های غذاخوری و مواردی از این دست این لیوان‌ها جای لیوان‌های پلاستیکی را گرفته‌اند و در حال حاضر تبدیل به جایگزین خوبی برای آن‌ها شده‌اند.
لیوان‌های یکبار مصرف کاغذی قیمت نسبتا بیشتری دارند و تیراژ تولیدی آن‌ها نیز بیشتر است. دمای قابل تحمل این لیوان‌ها از لیوان‌های پلاستیکی بیشتر است و قوام و دوام آن‌ها نیز به طور قابل توجهی بیشتر است. پروسه‌ی ساخت لیوان یکبار مصرف کاغذی بسیار پیچیده‌تر از لیوان‌های پلاستیکی است.
در ساخت لیوان‌های یکبار مصرف کاغذی از یک دستگاه فشرده سازی در دمای بالا برای چسپاندن قطعات کاغذ به همدیگر استفاده می‌شود و از چسب‌های مخصوص نیز برای ایجاد یک فرم خاص از لیوان استفاده می‌شود و به همین دلیل قیمت تمام شده‌ای این لیوان‌ها بیشتر از انواع دیگر است.
لیوان یکبار مصرف سلولزی
لیوان‌های گیاهی شاید نسل جدید لیوان‌های پرطرفدار باشند. در حال حاضر در کشورهای اروپایی از این لیوان‌های گیاهی در حجم وسیعی استفاده می‌شود. این لیوان‌ها کاملا گیاهی‌اند و از نشاسته و موم و روغن و فیبرهای گیاهی ساخته می‌شوند. احتمالا شما هم تا کنون با مطالب و یا شایعاتی در مورد استفاده از لیوان یکبار مصرف پلاستیکی و مضرات آن برای سلامتی خوانده و شنیده باشید. هر چند این شایعات پایه‌ی علمی قوی ندارند اما این لیوان‌های گیاهی برای رفع این مضرات ساخته و عرضه شده‌اند.
وقتی برای اولین بار این لیوان‌ها وارد بازار شدند شعار تبلیغاتی آن‌ها سلامتی و طعم خوش طبیعت بود و در حال حاضر نیز با این رویکرد ادامه می‌دهند. مسلما شیوه‌ی ساخت این لیوان‌ها با سایرین متفاوت است و قیمت آن‌ها نیز بیشتر است. نحوه استفاده از لیوان یکبار مصرف سلولزی نیز همانند بقیه‌ی لیوان‌ها است. با این تفاوت که مایعات داغ به راحتی در این لیوان ریخته می‌شوند و نقطه تحمل آن نیز بالا است. از دیگر موارد مهم در مورد این لیوان‌ها انعطاف نسبتا خوب آن‌ها به دلیل استفاده از موم در آن است.