پلکان این امکان را به افراد می‌دهد تا از طبقه‌ای به طبقه دیگر بروند. برای ایجاد این امکان، باید سطح شیبداری بین دو طبقه اجرا شود.
با اجرای این سطح شیبدار یک رمپ بین دو طبقه ایجاد شده و تردد را ممکن می‌سازد. اما برای تردد راحت‌تر ساکنین از روی این سطح شیبدار، در مراحل پایانی نازک کاری ساختمان پلکان اجرا می‌شود.
این سطح شیبدار در سازه‌های با اسکلت فلزی یک دال بتنی است که روی تیرآهن‌های شمشیری اجرا می‌شود. هر بازو راه‌پله حداقل دو تیرآهن شمشیری دارد که با توجه به نظر طراح می‌تواند تعداد بیشتری نیز باشد.
محاسبه شمشیری پله به صورت سرانگشتی
جهت محاسبه طول شمشیری پله ابتدا باید شیب راه پله را به دست آوریم.
در مقاله ” راه پله ساختمان دو طبقه ” به طور کامل در مورد نحوه محاسبه ابعاد راه پله و تمام نکات آن صحبت می‌کنیم. پیشنهاد می‌شود خواندن این مقاله را از دست ندهید.
جهت محاسبه شیب به طریق زیر عمل می‌کنیم:
فرض کنید ارتفاع تک پله ۱۷ سانتی‌متر و اندازه کف پله ۳۰ سانتی‌متر باشد. همانطور که می‌دانیم از تانژانت یک زاویه شیب به دست می‌آید.
پس:
0.566 = 30 ÷ 17 = (β) tan
حال برای محاسبه طول مایل شمشیری راه پله باید زاویه β را به دست آوریم.
درجه 29.5 = (0.566) 1-β = tan
در صورتی که برای یک نیم طبقه از 10 پله با ارتفاع 17 سانتی‌متر استفاده شود، ارتفاع نیم طبقه برابر با 170 سانتی‌متر خواهد شد. بنابراین:
سانتی‌متر 345.2 = ((29.5) sin) ÷ 170 = طول مایل شمشیری راه پله
طول دو عضو افقی شمشیری پله برابر با طول پاگرد خواهد بود.
نحوه ساخت شمشیری پله
حالا که با شمشیری راه پله فلزی آشنا شدید به سراغ نحوه ساخت آن می‌رویم. در بالا گفتیم برای هر بازو راه‌پله حداقل دو تیرآهن شمشیری نیاز است.
فاصله تیرآهن‌های شمشیری راه پله فلزی حدودا 90 سانی‌متر است. برای ساخت تیرآهن شمشیری معمولاً از مقطع IPE استفاده می‌شود که حداقل مقطع پیشنهادی آن IPE140 است.
بعداز اینکه طراحی شمشیری راه پله با توجه به بارهای وارد بر آن انجام و مقطع آن انتخاب شد، نوبت به اجرای شمشیری و تغییر شکل تیرآهن افقی به Z کشیده شامل دو بخش افقی و یک بخش مایل می‌رسد.
برای این کار ابتدا محل خمیدگی تیرآهن در دو سمت آن با توجه به شیب پله و طول بخش افقی پاگرد راه‌پله مشخص می‌شود. سپس دو لچکی به شکلی که در تصویر زیر می بینید بریده شده و از تیرآهن جدا می‌شوند.
این بریدگی فقط در جان و بال تحتانی تیرآهن انجام می‌شود و بال فوقانی تیرآهن شمشیری بریده نمی‌شود.
پس از بریدن بال تحتانی و جان تیرآهن شمشیری و جدا کردن مثلث لچکی برش خورده، با پتک بر روی بال بالایی تیرآهن شمشیریها کوبیده می‌شود تا تیرآهن خم شده و به شکل Z کشیده درآید.
اتصال شمشیری راه پله فلزی
بعد از ساخت شمشیری راه پله فلزی نوبت به نصب آن می‌رسد.
شمشیری راه پله می‌تواند به ستون یا تیر سازه فلزی متصل شود. ولی در بیشتر موارد شمشیری به جان تیر به صورت مفصلی متصل می‌شود.
برای اتصال شمشیری به فونداسیون در گام اول باید بیس پلیت در فونداسیون تعبیه شده یا بعداً اجرا شود تا شمشیری به آن جوش گردد. این اتصال نیز معمولاً به صورت مفصلی اجرا می‌شود.
نحوه اجرای شمشیری پله
دالی که برای ایجاد سطح شیبدار در راه پله فلزی بر روی شمشیریها اجرا می شود معمولا از بتن و هم تیپ با مدل سقف اجرا شده در سازه است. دال راه پله در اسکلت فولادی می‌تواند طاق ضربی ، سقف عرشه فولادی یا سقف دال بتنی مرکب باشد.
اگر سقف‌های اجرا شده در آن سازه عرشه فولادی باشند، ورق‌های فولادی روی تیرآهن‌های شمشیری راه پله قرار گرفته به وسیله گل میخ محکم می‌شوند و بعد از اجرای قالب بندی کناره‌های راه‌پله، درست مانند اجرای سقف عرشه فولادی بتن‌ریزی می‌شوند.
اگر سقف از نوع مرکب بتنی باشد، برش‌گیرهایی که می‌توانند از نوع نبشی یا ناودانی باشند روی تیرآهن‌های شمشیری راه پله جوش شده و بعد از قالب بندی زیر شمشیری‌های راه پله بتن ریزی انجام می‌شود.
در قالب بندی راه پله فلزی این نکته که قالب باید هم تراز بال‌های فوقانی تیرآهن‌های شمشیری اجرا شود اهمیت دارد.
دقیقاً مشابه اجرای سقف مرکب که قالب هم تراز با بال فوقانی تیرآهن‌ها اجرا می‌شود.