علت تغییر رنگ طلا چیست؟

طلا و جواهرات همیشه یادآور اکسسوری‌هایی مانند انگشتر، گوشواره، گردنبند و دستبند هستند که به واسطه آلیاژ طلا از ارزش و اعتبار بسیار بالایی برخوردار هستند. بد نیست بدانید که طلا در دسته فلزاتی قرار دارد که در زمان مواجهه با مواد شیمیایی تغییرات بسیار اندکی از خود نشان می‌دهد. یکی از دلایل مهمی که ارزش طلا را صد چندان کرده همین واکنش‌پذیری آن با مواد شیمیایی است. طلا علاوه بر زینت بخشی یک سرمایه‌گذاری کوتاه و یا بلند مدت نیز محسوب می‌شود که می‌تواند سود فراوانی را به صاحب خود برساند. آلیاژ طلا در ترکیب با هوا ممکن است درخشش خود را از دست بدهد اما به هیچ عنوان سیاه یا پوسیده نمی‌شود. البته گاهی دیده شده که تغییر رنگ طلا خالص ممکن است به‌واسطه از بین رفتن پوسته آن ایجاد شود که بسیار نادر است.

مواردی که در بالا ذکر شدند به هیچ عنوان برای طلای خالص رخ نداده و فقط در شرایطی ممکن است این اتفاق روی دهد که طلای شما ناخالص نباشد. طلای ۲۴ عیار نرم است و در صنعت جواهرسازی قابل استفاده نیست. برای همین باید آن را با آلیاژهای دیگری مانند مس و نقره ترکیب کرد تا سفت شود. یکی از علل اصلی سیاه شدن و تغییر رنگ طلا همین مورد است و دقیقاً به همین دلیل است که طلای خالص سیاه و کدر می‌شود. آلیاژهای دیگر به راحتی با اکسیژن و رطوبت ترکیب شده و واکنش شیمیایی از خود نشان می‌دهند.

به عبارتی کدر شدن طلا به دلیل خرد شدن سطح آن است که تیرگی آن را به همراه دارد. به این اتفاق پوسته سیاه می‌گویند که یکی از مشکلات به وجود آمده در اکسسوری‌های طلایی است. این نکته را فراموش نکنید که هرچه عیار طلای شما بیشتر باشد امکان سیاه شدن و تغییر رنگ طلا بسیار کمتر خواهد بود. برای مثال طلای ۲۴ عیار سیاه و کدر نخواهد شد زیرا که اصیل است و هیچ واکنشی در ترکیب با آب و اکسیژن از خود نشان نخواهد داد. البته ناگفته نماند که طلای با عیار بالا قیمت بالاتری نیز دارد. عیار ۱۰ کمترین مقدار طلا را در خود دارد که در ترکیب با فلزاتی مانند نیکل، نقره و یا مس به راحتی سیاه شده و حتی ممکن است حساسیت‌های پوستی ایجاد کند.

همان‌طور که گفتیم اگر طلای شما ناخالصی داشته باشد احتمال سیاه شدن و تغییر رنگ آن بیشتر خواهد بود. به طور معمول از آلیاژ نیکل در جواهراتی که کیفیت پایینی دارند استفاده می‌شود و امکان اینکه پوست دست را سیاه کنند زیاد است. با گذشت زمان لایه رویی طلا از بین رفته و نیکل در معرض هوا قرار می‌گیرد که سبب سیاه شدن اکسسوری طلای شما خواهد شد. توصیه ما این است که به هیچ عنوان از طلاهای بی‌کیفیت استفاده نکنید چون هم بعد از مدتی با تغییر رنگ طلا روبه‌رو خواهید شد و هم ممکن است دچار آلرژی و حساسیت پوستی شوید.

البته واکنش بدن افراد مختلف به طلا و جواهر متفاوت است و ممکن است برخی از افراد نشانی از آلرژی در خود نداشته باشند. اما درحالت‌کلی بهتر است که از طرح‌های مرغوب استفاده کنید. در ادامه دلایل شیمیایی، محیطی و بیولوژیکی که سبب سیاه شدن و تغییر رنگ طلا خواهند شد را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.

اولین فاکتوری که موجب تغییر رنگ طلا و سیاه شدن آن می‌شود تعریق است. در زمان تعریق اسیدهای چرب بدن آزاد شده و سبب می‌شوند که آلیاژهای مورد استفاده در طلا و جواهرات دچار تغییر رنگ شوند. البته فلز طلا به خودی خود خورده نمی‌شود اما آلیاژهای ترکیبی مانند مس و نقره دچار واکنش می‌شوند و در شرایط محیطی مرطوب، ترکیبات تیره رنگ شیمیایی را از خود برجای می‌گذارند.

دومین فاکتوری که علت تغییر رنگ طلا بوده و منجر به سیاه شدن می‌شود، استفاده از مواد آرایشی، بهداشتی و شوینده‌ها است. ذرات ساینده‌ای که در مواد آرایشی و شوینده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند به سرعت می‌توانند فلزات و آلیاژهای بکار گرفته شده در طلا و جواهرات را تجزیه کرده و باعث سیاه شدن آنها شوند.

فاکتور بعدی که به راحتی می‌تواند در تماس با طلا و جواهرات رنگ آنها را تغییر دهد کلر آب خصوصاً کلر موجود در آب استخرها و نمک است. این ۲ ماده به‌راحتی می‌توانند آلیاژهای بکار گرفته شده در طلا و جواهرات را تجزیه کرده و سبب تغییر رنگ طلا شوند. پس به شما توصیه می‌کنیم که اگر تصمیم به شنا و آبتنی در استخر داشتید به هیچ عنوان زیورآلات را با خود همراه نکنید.

از جمله دیگر دلایلی که سبب تغییر رنگ طلا و سیاه شدن آن می‌شود می‌توان به ترکیب سولفور و اکسیژن با رطوبت اشاره کرد. گاهی اوقات ممکن است شیمی بدن افراد سبب سیاه شدن طلا و جواهرات شود. به همین دلیل است که احتمال تغییر رنگ و کدر شدن طلا در بدن برخی از افراد بیشتر از سایرین است. همچنین اگر طلا و جواهرات خود را در معرض عطر، مواد شوینده، اسپری‌های چند منظوره و مواد شیمیایی قرار دهید و همچنین آنها را با مواد شوینده و یا مایع دستشویی تمیز کنید، ممکن است موجبات تغییر رنگ و سیاه شدن آنها را سریع‌تر از زمان اصلی فراهم کنید. باز هم به این نکته اشاره می‌کنیم که تنها مصنوعات ساخته شده از طلای ۲۴ تغییر رنگ نمی‌دهند، اما سایر عیارها به مرور زمان کدر می‌شوند. البته عیارهای ۱۸، ۲۱ و ۲۲ نیز کدر خواهند شد اما این پروسه در مدت زمان بسیار طولانی‌تری رخ می‌دهد و احتمال تغییر رنگ طلا در آنها بسیار کمتر از سایر عیارها است.