اصول طراحی فضای سبز
حفظ تعادل در طراحی : تعادل را حالتی از بودن و دیدن میتوان درنظر گرفت که در مناظر بارها شاهد آن بودهایم و تعادل حس راحتتری به بینندهای که در آن فضا قرار دارد، میدهد.برقراری تعادل در محیط به دو شکل متقارن و نامتقارن انجام میشود که هرکدام هدفی در طراحی به دنبال دارد. تعادل متقارن برای خلق منظره رسمی استفاده میشود که مانند آینه عمل میکند؛ چراکه هر آنچه در یک طرف باغ باشد در طرف دیگر نیز درچیدمان قرار دارد. تعادل متقارن در مسیرهای پیادهروی، بسترهای کشت و نحوه هرس کردن گیاهان بسیار استفاده میشود.رعایت کردن تقارن یا عدم تقارن در طراحی موضوع مهمی است. گاهی شرایط محیط ایجاب میکند که فضا را به دو نیم مساوی تقسیم کرده و هر دو قسمت را به شکل یکسانی طراحی کرد. با این حال گاهی کاملا برعکس است و شرایط محیط و نحوه طراحی به گونهای میشود که رعایت تقارن اهمیتی ندارد. تعادل نامتقارن به عنوان تعادل غیر رسمی شناخته شدهاست که از سمتی که شروع میشود و سمت دیگر از یک الگوی متفاوت پیروی میکند. این سبک از طراحی حس آزادی و آرامش را القا می کند.
امروزه تنوع در طراحی فضا این امکان را فراهم میکند که هر گوشه از محیط با قسمت دیگر کاملا متفاوت و در عین حال با هم مرتبط باشد. طراحان فضای سبز با به کارگیری اصول، به خلق مناظری میپردازند که دیدن آنها بسیار دلپذیر همراه با آرامش است. این اصول توسط گروهی از طراحان خلق نمی شود بلکه برگرفته از حس بصری ذاتی است که در اکثر مردم وجود دارد.
ایجاد هارمونی جذاب: یکپارچه بودن اجزای محیط با یکدیگر و تلاش برای ارتباط اجزا با هم معنی هارمونی است. رعایت هارمونی با استفاده از چارچوب اساسی و دقت در اجزا و رنگهای به کار رفته در محیط امر مهمی خواهدبود که حتما باید رعایت شود. توجه به هارمونی در دکوراسیون داخلی اهمیت بسیاری دارد.
اهمیت کنتراست یا نقطه کانونی: هر طرحی نیازمند یک نقطه کانونی است که در نگاه اول توجه بیننده را به خود جلب میکند. تمرکز علاقه گاهی نقطه کانونی نامیده میشود که به عنوان قویترین عنصر در آن طرح خود را نشان میدهد. نقطه کانونی فضای سبز خانه همان قسمتی است که با ورود به محیط نگاه شما را به سمت خود میکشد.
نقطه کانونی میتوانید اشکال گیاهی جالب، مجسمه یا حوضچه، رنگهای روشن طراحیهای منحصربهفرد و هنر معماری باشد. استفاده از تعداد زیادی نقطه کانونی کار بسیار جالبی نیست و چشمانداز خوبی ایجاد نمیکند. ترکیب هوشمندانه چندتا از این موارد میتواند به جذابیت بصری محیط کمک خوبی کند.برجسته کردن یکی از اجزا در قاب تصویر همان کنتراست، است. قرار دادن یک آبنما یا یک درخت بزرگ و خاص در میان باغچه آن را در نگاه بازدیدکننده برجسته میکند. استفاده از این روش به معنای استفاده شما از کنتراست است که ترکیب آن با هارمونی طراحی ویژه و منحصر به فردی از محیط در دید افراد خلق میکند.
حفظ سادگی محیط: همانطور که نیازی به معنا کردن سادگی نیست، باید یادآور شد زیبایی در سادگی است و مناظر شلوغ و بههم ریخته جذابیتی ندارند. برخی از محیطها با بهرهگیری از معماری پیچیده، استفاده از ترکیب رنگهای شلوغ یا نورپردازی گستره تمرکز و آرامش را از چشمان بیننده دور میکند. مناظری که در عین سادگی با استفاده درست از عناصر طراحی شدهاند، بسیار دلچسبتر هستند. سادگی به معنای سادهانگاری یا کسل کننده بودن نیست؛ بلکه به معنای قرار دادن صحیح اجزا در کنار هم است.
رعایت تناسب: اندازه و رابطه عناصر در فضای سبز نسبت به هم در نگاه کلی بسیار مهم است. تناسب این اندازه و رابطه را مشخص میکند که شامل حالات عمودی، افقی و ویژه عناصر محیط است. اندازه ساختمان، اندازه زمین، اندازه گیاه، قسمت کشت و فضای باز باید به درستی درنظر گرفته شود. درنتیجه لازم است که در طراحی تناسب بین این عناصر به خوبی رعایت شود.
فضا سازی مناسب: طراحی باغ باید به شکلی باشد که از متراژ واقعی خود بزرگتر بهنظر برسد و وسعت باغ در تماشای باغ حفظ شود. اگر در نگاه اول جلوی چشمان شما انبوهی از گیاهان بزرگ یا درختان بلندی باشد که درست هرس نشدهاند، امکان دیدن قسمتهای دورتر را از شما میگیرد. بهتر است از کاشت زیاد در پیرامون باغ اجتناب کنید، چرا که فضای میانی باغ را کوچک نشان میدهد.کاشت درختان بلند در میان باغ اشتباه است، اما اگر درخت بلندی در میان باغ کاشتید شاخههای پایین آن را هرس کنید تا مانع دید برای تماشای باغ نشود. استفاده از درختچهها با فاصله مناسب راهکار مناسبی برای نشان دادن وسعت محیط است. باریک کردن تدریجی مسیرهای باغ در ایجاد فضای مناسب کمک بسیاری میکند.
حفظ وحدت میان عناصر: اگر تا اینجا اصول قبلی را به درستی رعایت کردهباشید، اجرای اصل وحدت بسیار راحت خواهد بود. وحدت در طراحی یعنی همه اجزا به شکلی کنار یکدیگر قرار گرفتهاند که طرح کلی عالی و اصولی ایجاد شده است. رنگها، اندازهها، بافتها و سایر ویژگیهای عناصر باید چنان رابطهای داشتهباشند که یکپارچگی در طرح کلی به خوبی مشخص شود. نحوه نورپردازی، شکل تخت و صندلی، راههای پیادهرو، الگوها و رنگها و حتی نوع و اندازه گیاهان باید با هم ارتباط داشتهباشند و ظاهری دلپذیر و زیبا ایجاد کند.