پمپ وسیله ای مکانیکی است که برای انتقال مایعات مورد استفاده قرار می گیرد.
بدنه پمپ ها معمولا از جنس استیل، چدن، پلیمر، برنج و آلومینیوم ساخته می شوند. پمپ ها به لحاظ مکانیزم انتقال مایع به دو گروه اصلی پمپ های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت تقسیم می شوند. عمدتا برای انتقال مایعات روان از پمپ های سانتریفیوژ و برای انتقال مایعات غلیظ از پمپ های جابجایی مثبت استفاده می شود.
انواع پمپ های سانتریفیوژ
عمده پمپ های مورد استفاده در انتقال آب یا مایعات روان از نوع سانتریفیوژ می باشند. برخی از این پمپ ها شامل انواع پمپ های آب خانگی، کف کش، شناور، لجن کش، پمپ های طبقاتی، روغن داغ، سیرکولاتور پکیج، موتور خانه و تهویه مطبوع، پمپ تصفیه استخری، پمپ جت جکوزی، پمپ های پلیمری ضد اسید، پمپ بشکه کش برقی و بادی، خودمکش فاضلابی و ... می باشند.
انواع پمپ های جابجایی مثبت
از پمپ های جابجایی مثبت عمدتا برای ایجاد فشارهای بالا یا انتقال مایعات ویسکوز استفاده می شود. همچنین در مواردی که نیاز به انتقال میزان مشخصی از مایع باشد، این پمپ ها کاربرد دارند.
برخی از پمپ های جابجایی مثبت شامل انوع پمپ های دیافراگمی، دوزینگ پمپ ها (پمپ های تزریق)، پمپ های دنده ای، پیستونی، لوب پمپ ها، مونو پمپ ها و پمپ های اسکرو می باشند.
تفاوت پمپ های سانتریفیوژ و جابجایی مثبت
مایع پمپ شونده در پمپ های سانتریفیوژ، ابتدا وارد چشمی پروانه شده و سپس از طریق پره های روی پروانه پمپ در راستای شعاع حرکت می کند و وارد محفظه حلزونی پمپ می شود. حرکت مایع در محفظه حلزونی با توجه به افزایش سطح مقطع آن فشار را، در خروجی پمپ افزایش می دهد.
از این پمپ ها عمدتا در مصارف خانگی، صنعتی و کشاورزی جهت تقویت فشار آب، مکش آب از چاه، انتقال فاضلاب، تصفیه آب، سیرکوله آب گرم یا سرد در سیستم های تهویه مطبوع و موتورخانه، گردش آب و روغن داغ در مبدل های حرارتی و ... استفاده می شود.
افزایش فشار در پمپ های جابجایی مثبت عمدتا توسط حرکت دورانی چرخدنده و لوب یا حرکت رفت و برگشتی پیستون، پلانجر و دیافراگم ایجاد می شود. جریان مایع در پمپ های جابجایی مثبت دارای نوسان است، در صورتی که خروجی پمپ های سانتریفیوژ بصورت یکنواخت می باشد.
در صورت مسدود شدن مسیر خروجی در پمپ های جابجایی مثبت امکان آسیب به پمپ و مسیر لوله کشی وجود دارد. بنابراین توصیه می شود در خروجی این پمپ ها حتما از شیر فشار شکن استفاده شود.