1- لامپ رشتهای
لامپ رشتهای (Incandescent Bulbs) همان لامپهای معمولی و سنتی هستند که در ساختار آنها از رشته تنگستن استفاده میشود. هنگامی که جریان الکتریسیته از این رشته عبور میکند، باعث درخشش آن شده و به اصطلاح لامپ روشن میشود. رشته تنگستن موجود در حباب لامپهای رشتهای در محیط خلأ یا با گاز نیتروژن احاطه شده است. لامپهای رشتهای در اندازهها و اشکال مختلفی وجود دارند که بنا به نیاز و کاربرد میتوان یکی از آنها را انتخاب کرد. عملکرد لامپهای رشتهای به این شکل است که عبور جریان ناگهانی باعث گرم شدن و سوختن رشته تنگستن میشود. این لامپها به طور متوسط بین 700 تا 1000 ساعت عمر مفید دارند و یکی از معایب آنها اتلاف انرژی زیاد است.
2- لامپ فلورسنت
لامپ فلورسنت (Fluorescent Lamps) که بیشتر با نام لامپ مهتابی شناخته میشود، ساختار پیچیدهتری نسبت به لامپها رشتهای دارند. در این لامپها در فاصله بین کاتدها، یک لوله فلورسنت قرار دارد. درون این لوله توسط جیوه و برخی گازهای دیگر پر شده است که عبور جریان الکتریسیته از آنها سبب تولید نور و تابش میشود. پوشش فسفری که در بیرون قرار دارد، انرژی تابشی را به نور مرئی تبدیل میکند. لامپهای فلورسنت در مقایسه با لامپهای رشتهای انرژی کمتر برای تولید نور نیاز دارند و به همین دلیل از دوام بیشتری برخوردار هستند. با توجه به اینکه این لامپها با جیوه پر میشوند، دفع آنها پس از سوختن لامپ کم دشوار بوده و باید نکات ایمنی در این زمینه رعایت شود. طول عمر فلورسنت از رشتهای بیشتر است و مصرف برق کمتری نیز دارد.
3- لامپ فلورسنت فشرده یا CFL
لامپ فلورسنت فشرده CFL (Compact Fluorescent Lamps) جایگزینی برای لامپهای رشتهای در ساختمانها و منازل به حساب میآیند. لامپهای CFL عملکرد و ساختاری مشابه با لامپهای فلورسنت معمولی دارند با این تفاوت که میتوانند با مصرف انرژی کمتر، همان میزان از نور را تولید کنند. ساختار این لامپهای به این شکل است که از چند حلقه لولهای پر از جیوه تشکیل شدهاند که شباهت زیادی به حباب لامپهای رشتهای دارد. این نوع لامپها در مقایسه با رشتهای طول عمر بیشتری داشته و تا حدود 10 هزار ساعت توانایی کار دارند. همچنن این لامپها از مصرف انرژی کمتر و درخشندگی بالاتری نسبت به لامپهای رشتهای برخوردار هستند.
5- لامپ ال ای دی (LED)
لامپهای LED لامپهایی هستند که با فناوری جدید همراه با راندمان بالا طراحی و تولید میشوند. در لامپ ال ای دی، نور به واسطه عبور الکترونها در یک نیمههادی منتشر میشود. این نوع لامپها فاقد رشته تنگستن بوده و از قدرت بیشتر و طول عمر به مراتب بالاتری برخوردار هستند. یکی از ویژگیهای این لامپها توانایی ایجاد طیف رنگ متفاوت بدون استفاده از فیلترهای رنگی است. این لامپها در مقایسه با لامپهای رشتهای توانایی تولید نور بیشتری دارند. مصرف انرژی لامپهای LED پایینتر بوده و نسبت به لامپهای سی اف ال نیز کارآمدتر هستند.
6- لامپ گازی
این نوع، با نام لامپهای تخلیه گازی (الکتریکی) یا HID نیز معروف هستند. لامپهایی که بر اثر گذر الکترونهای پرانرژی از درون گاز تولید نور میکنند. این الکترونها به اتمهای خنثی درون گاز برخورد میکنند و باعث تحریک آنها میشوند. به این فرآیند گاز برانگیخته میگویند.
لامپهای گازی همانند لامپهای فلورسنت به بالاست یا ترانس برای راهاندازی و تولید جرقههای لازم برای روشنشدنشان، نیاز دارند. لامپ گازی از نظر تولید نور مرئی هم در دودسته قرار میگیرد. دسته اول آنهایی هستند که مستقیماً نور مرئی تولید میکنند و دسته دوم هم لامپهایی هستند که نور آنها نامرئی است و برای تولید نور مرئی باید از یک جسم فلورسنت در آنها استفاده کرد. محصولات زیر در گروه این لامپها قرار میگیرند:
بخار سدیم
متال هالید
بخار جیوه
زنون