حمل و نقل ترکیبی یا چندوجهی چیست ؟

نقل مختلف است که به منظور تسهیل جابجایی محموله، یعنی سریعتر و کارآمدتر کردن ارسال محموله انجام می شود. به عبارت دیگر حمل و نقل ترکیبی انتقال کالا از کشوری به کشور دیگر حداقل با دو روش حمل و نقل متفاوت ( برای مثال دو روش دریایی و جاده‌ای) می‌باشد. این نکته قابل توجه است که این نوع از حمل تحت قرارداد و مسئولیت واحد یک شرکت یا فوروارد می‌باشد.

تعاریف متعددی از حمل و نقل  ترکیبی ارائه شده است، به بیانی دیگر حمل و نقل چندوجهی اساساً یک ترکیب بین المللی از طریق حمل و نقل با روش های مختلف حمل و نقل مانند کشتی، ریلی، کامیون، هواپیما و غیره است که عمدتاً از طریق استفاده از کانتینر انجام می شود. لازم به ذکر است که حمل ترکیبی یکی از متداول‌ترین روش های حمل و نقل دریایی می‌باشد که به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که در حمل محموله‌های تجاری دارد، بسیار پرکاربرد می‌باشد.

لازم ذکر است که در طول حمل ترکیبی واحد بارگیری معمولا کانتینر است که بین حالت‌های مختلف حمل و نقل جا‌به‌جا می‌شود.

انواع روش های حمل و نقل بین المللی نیز در عرصه تجارت جهانی ایفای نقش دارند، همانند حمل دریایی، حمل زمینی، حمل ریلی و حمل هوایی با این حال ترکیب این روش‌ها در صنعت حمل و نقل، ارسال محموله و جا‌به‌جایی کالاها را موثرتر و کارآمد نموده است.

ترکیبی موفق به پیدا کردن جایگاه فوق العاده‌ای در صنعت حمل و نقل شده است و مسیر تجارت بین المللی را برای دولت‌ها و بازرگانان هموار ساخته است. اهمیت این موضوع نشات گرفته از برخی مزایای حمل و نقل ترکیبی می‌باشد، که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

•  افزایش سرعت زمان حمل کالا
•  کاهش هزینه‌های حمل
•  افزایش ایمنی و مصونیت کالا
• صرفه جویی در زمان ( کاهش زمان ترانزیت کالا و کاهش کاغذ بازی‌ها اداری )
•  عقد قرارداد واحد با یک شرکت حمل و نقل یا فورواردر ودر نهایت کاهش مسئولیت مشتریان و صاحبان کالا

وسیله نقلیه ) با روش‌های حمل متوالی بدون جابجایی خود کالا هنگام تغییر حالت را حمل بین مدلی می‌نامند. لازم ذکر است که وسیله نقلیه می‌تواند یک وسیله نقلیه جاده‌ای یا ریلی یا یک کشتی باشد.

بزرگترین تفاوت حمل و نقل چندوجهی و بین مدلی، در بارگیری مجدد و توزیع یا عدم توزیع کالاها در هنگام انتقال از یک روش حمل و نقل به روش دیگر است. اگر حمل و نقل با چندین وسیله نقلیه انجام شود اما بدون باز شدن کانتینر باشد، آن را بین مدلی یا (Intermodal) می‌نامند، از طرف دیگر اگر کانتینر باز شود و محتویات موجود در کانتینر تخلیه و بارگیری مجدد شود، سپس با حالت حمل و نقل دیگری منتقل شوند، حمل و نقل چندوجهی یا ترکیبی نامیده می‌شود.

حمل دریایی یکی از مرسوم‌ترین روش های حمل و نقل بین المللی می‌باشد که در ترکیب حمل و نقل جایگاه خاصی دارد و یکی از مهمترین مسیرهای ارتباطی در حمل و نقل چند وجهی می‌باشد. 

• دو یا چند شیوه حمل و نقـل بـراي حمـل کالا استفاده میشود.
•  تمام حمل و نقل تحت یک قرارداد واحد است که مانع وجود دیگـر پیمانکاران جزء نمی‌شود.
•  یک طرف که معمـولاً متصـدی حمـل و نقـل چنـدوجهی نامیـده می‌شود، نسبت به کل حمل و نقل مسئولیت دارد.

عوامل مختلفی مانند مسافت، حمل و نقل از روی زمین، دریا، هوا، نوع بار، وزن بار، اندازه بار، نوع وسیله نقلیه، سرعت حرکت و… تعیین می‌شود.

عوامل دیگری مانند هزینه بنزین و گازوئیل، هزینه نگهداری و تعمیرات وسایل نقلیه، هزینه بسته‌بندی بار، هزینه بارگیری و تخلیه بار، هزینه بیمه و حقوق کارکنان نیز در هزینه حمل و نقل ترکیبی تأثیرگذار هستند.