سنسورهای حریقی یکی از اجزای حیاتی در سیستم‌های اعلام حریق می‌باشند. این سنسورها برای تشخیص حریق و هشدار دادن به مراکز کنترل مربوطه استفاده می‌شوند. در ادامه، سه نوع اصلی سنسور حریق را بررسی خواهیم کرد.
۱. سنسورهای دود (Smoke Detectors):
سنسورهای دود یکی از سنسورهای حریقی رایج ترین است. آنها برای تشخیص ذرات یا ذرات معلق در هوا که نشانه‌های حریقی مانند دود را ایجاد می‌کنند، استفاده می‌شوند. سنسورهای دود معمولاً از تکنولوژی‌های مختلفی مانند یونیزاسیون، نوری، یا الکترونیکی استفاده می‌کنند. سنسورهای یونیزاسیون به وسیله یون‌های مثبت و منفی که توسط دود ایجاد می‌شوند، عملکرد می‌کنند. سنسورهای نوری از پرتوهای نوری برای تشخیص دود استفاده می‌کنند، در حالی که سنسورهای الکترونیکی از حسگرهای الکترونیکی برای تشخیص تغییرات شیمیایی یا فیزیکی که دود ایجاد می‌کند، استفاده می‌کنند.
۲. سنسورهای حرارتی (Heat Detectors):
سنسورهای حرارتی برای تشخیص تغییرات دما و افزایش حرارت در محیط استفاده می‌شوند. آنها به افزایش دما و تغییرات سریع آن واکنش نشان می‌دهند. سنسورهای حرارتی می‌توانند از تکنولوژی‌های مختلفی مانند بیمتال، حسگرهای حرارتی، یا حسگرهای تغییر مقاومت استفاده کنند. سنسورهای بیمتال با تغییر شکل فیزیکی در پاسخ به افزایش دما عمل می‌کنند. حسگرهای حرارتی نیز با استفاده از حسگرهایی که تغییرات دما را تشخیص می‌دهند، عمل می‌کنند. همچنین، سنسورهای حرارتی می‌توانند بر اساس تغییر مقاومت الکتریکی در پاسخ به تغییرات دما کارکرد کنند.
۳. سنسورهای گاز (Gas Detectors):
سنسورهای گاز برای تشخیص حضور گازهای خطرناک در محیط استفادهمی‌شوند. این گازها ممکن است سمی باشند یا خطر انفجار را ایجاد کنند. سنسورهای گاز معمولاً برای تشخیص گازهایی مانند گازهای قابل اشتعال (مثل متان و پروپان)، گازهای سمی (مانند کربن‌مونوکسید) و گازهای دیگر (مانند دودهای شیمیایی) استفاده می‌شوند. این سنسورها معمولاً از تکنولوژی‌هایی مانند سنسورهای الکتروشیمیایی، سنسورهای نیمه‌هادی و سنسورهای هسته‌ای استفاده می‌کنند.
سنسورهای حریقی معمولاً در سیستم‌های اعلام حریق و اطفاء حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر نوع سنسور حریقی دارای ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود است و بسته به نیازهای محیط خاص، نوع مناسبی انتخاب می‌شود. همچنین، در برخی موارد، سیستم‌های اعلام حریق ممکن است از ترکیبی از این سنسورها برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر و قابل اطمینان‌تر استفاده کنند.
سنسورهای حرارتی و سنسورهای گاز دو نوع سنسور حریقی متفاوت هستند و به منظور تشخیص حریق در شرایط مختلف استفاده می‌شوند. تفاوت‌های اصلی بین این دو نوع سنسور عبارتند از:
هدف تشخیص:
سنسورهای حرارتی: هدف اصلی سنسورهای حرارتی تشخیص تغییرات دما و افزایش حرارت است. آنها به تغییرات دما واکنش نشان می‌دهند و در صورت افزایش دما به سرعت، به عنوان نشانه‌ای از حریق عمل می‌کنند.
سنسورهای گاز: سنسورهای گاز برای تشخیص حضور گازهای خطرناک در محیط استفاده می‌شوند. آنها به تغییرات غلظت گازها واکنش نشان می‌دهند و در صورت تشخیص حضور گازهای خطرناک، به عنوان نشانه‌ای از حریق عمل می‌کنند.
طبیعت تشخیص:
سنسورهای حرارتی: سنسورهای حرارتی بر اساس تغییرات دما واکنش نشان می‌دهند. این تغییرات می‌توانند ناشی از افزایش دمای اطراف یا تغییرات سریع دما باشند. سنسورهای حرارتی معمولاً برای تشخیص حریق‌هایی که باعث افزایش دما می‌شوند، مانند حریق‌های جامدات، مایعات یا گازهایی با حرارت بالا استفاده می‌شوند.
سنسورهای گاز: سنسورهای گاز برای تشخیص حضور گازهای خطرناک در محیط استفاده می‌شوند. آنها به تغییرات غلظت گازها واکنش نشان می‌دهند. سنسورهای گاز معمولاً برای تشخیص حریق‌هایی که گازهای سمی یا قابل اشتعال ایجاد می‌کنند، مانند گازهای قابل اشتعال (مانند متان و پروپان) یا گازهای سمی (مانند کربن‌مونوکسید) استفاده می‌شوند.
نوع تکنولوژی:
سنسورهای حرارتی معمولاً از تکنولوژی‌هایی مانند بیمتال، حسگرهای حرارتی یا حسگرهای تغییر مقاومت استفاده می‌کنند.
سنسورهای گاز می‌توانند از تکنولوژی‌های مختلفی مانند سنسورهای الکتتکنولوژی سنسورهای شیمیایی (مانند سنسورهای الکتروشیمیایی)، سنسورهای نیمه هادی، سنسورهای اشعه مادون قرمز و غیره استفاده کنند.
به طور خلاصه، سنسورهای حرارتی بر اساس تغییرات دما واکنش نشان می‌دهند و برای تشخیص حریق‌هایی که باعث افزایش دما می‌شوند، استفاده می‌شوند. از طرف دیگر، سنسورهای گاز بر اساس تغییرات غلظت گازها واکنش نشان می‌دهند و برای تشخیص حضور گازهای خطرناک مورد استفاده قرار می‌گیرند.