شاید شما بارها اسم پوکه معدنی به گوشتان خورده باشد اما ندانید که چیست، چگونه تشکیل می شود و یا کاربرد آن چست. با ما همراه باشید تا شما را با این سنگ معدنی جادویی آشنا
کنیم.
پوکه معدنی چگونه تشکیل می شود؟
پوکه معدنی هنگامی که ماده مذاب فوق گرم شده و تحت فشار شدید از یک آتشفشان فوران می کند، شکل می گیرد. گازهای حل شده در مواد مذاب درون زمین که ماگما نامیده می شود که
عمدتا آب و دی اکسید کربن می باشد، وقتی فشار ناگهان کاهش می یابد حباب ایجاد می کنند. این حباب ها باعث ایجاد حفراتی بر روی سطح سنگ تشکیل شده می شود که کاربرهای
بسیار را برای آن به وجود می آورد. پوکه معدنی آنقدر سریع شکل می گیرد که اتم های آن اغلب وقت لازم برای تشکیل کریستال را ندارند. بعضی اوقات کریستال هایی در پوکه معدنی وجود
دارند ، اما بیشتر ساختار آن آمورف است و یک شیشه آتشفشانی به نام کانی معدنی تولید می کند.
ویژگی های خاص پوکه معدنی
* همانطور که گفته شد پوکه معدنی در هنگام تشکیل شدن، تعداد زیاد حباب بر سطح آن به وجود می آید که باعث می شود این سنگ بسیار متخلخل شود. تخلخل این سنگ ویژگی های
بسیاری را برای آن به وجود آورده است.
* از اولین ویژگی هایی آن وزن بسیار سبک پوکه معدنی می باشد. وزن مخصوص پوکه معدنی در حدود نیم تا یک تن در هر متر مکعب می باشد. پوکه معدنی به اندازه ای سبک می باشد که
می تواند به راحتی بر روی سطح آب شناور بماند.
* در کنار این وزن سبک، پوکه معدنی بسیار مقاومت بالایی دارد و استحکام آن تحت شرایط مختلف فیزیکی و شیمیایی از بین نمی رود.
* از دیگر ویژگی های خاص پوکه معدنی عایق صوت و عایق حرارت بودن می باشد. تحمل دمایی پوکه معدنی بسیار بالا می باشد، نقطه ذوب پوکه معدنی در حدود 1342 درجه سانتیگراد می
باشد، مقاومت در برابر احتراق به اندازه 760 درجه سانتیگراد می باشد که هیچ تغییری در شکل و حجم پوکه ها به وجود نمی آید. بنابراین استفاده از آن در مصالح ساختمانی، باعث مقاومت
سازه در برابر حریق می شود.
* طول عمر و دوام پوکه معدنی نیز چیزی در حدود 100 سال می باشد.
کاربردهای پوکه معدنی
همانطور که در تیتر متن نوشته شده "پوکه معدنی از ساختمان سازی تا کشاورزی" نشان دهنده طیف وسیعی از کاربردهای آن می باشد. در ادامه به بررسی این کاربردها خواهیم پرداخت.
ساختمان سازی
یکی از اصلی ترین کاربردهای پوکه معدنی در ساختمان سازی می باشد. یکی از کاربردهای پوکه معدنی در ساختمان سازی کف سازی و شیب بندی طبقات ساختمان می باشد. به خاطر وزن
بسیار سبک پوکه معدنی و در عین حال مقاومت بسیار زیاد آن، هم باعث می شود که وزن ساختمان بسیار کمتر از حالت معمول باشد و هم اینکه مقاومت آن بسیار افزایش می باید. علاوه بر
این خواص پوکه معدنی یک عایق صوتی بسیار خوب می باشد که باعث کاهش ورود نویز به ساختمان می شود. همچنین یک عایق حرارتی نیز می باشد که مقاومت ساختمان را در برابر
حریق افزایش می دهد.
یکی دیگر از کاربردهای پوکه معدنی که در صنعت ساخت مصالح ساختمانی بسیار کاربرد دارد، استفاده از پوکه معدنی برای ساخت بتن و بلوک های بتنی می باشد. با این کار هم وزن مصالح
را به طرز چشمگیری کاهش داده می شود و در عین حال مقاومت آن ها نیز افزایش پیدا می کند.
یکی از کاربردهای خوب پوکه معدنی استفاده از آن در تونل سازی می باشد. که باعث افزایش چشمگیر مقاومت و همچنین افزایش طول عمر تونل می گردد.
در ساخت آبنما باید از مصالحی استفاده کنند که مقاومت بسیار بالایی داشته باشند و در اثر گذشت زمان سریعا دچار خوردگی نشوند، پوکه معدنی به دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی
گزینه بسیار مناسبی برای سخت آبنما می باشد.
کاربرد در کشاورزی
پوکه معدنی به دلیل شرایط خاص تشکیل و بطور طبیعی و ذاتی پر از حفره و متخلخل می باشد. این خاصیت باعث می شود که مواد مغذی حیاتی را در منافذ سطح میکروسکوپی نگه دارد،
که به تنظیم تغذیه کود کمک می کند. همچنین این فضاهایی که در آن وجود دارد باعث بهبود تنفس خاک می شود. به همین دلیل از آن در کشاورزی، باغداری و حتی گلدان ها استفاده های
زیادی می شود.
یکی دیگر از کاربردهای پوکه معدنی در کشاورزی این می باشد که رطوبت موجود در خاک را کاهش می دهد و نیاز آبیاری را کاهش می دهد.
از دیگر کاربردهای آن می توان به رشد بذر اشاره کرد. پوکه های معدنی ریز برای این کاربرد بسیار مفید می باشد. به خاطر ویژگی خنثی بودن pH پوکه معدنی استفاده از آن برای مقاصد
کشاورزی منعی ندارد.
دامپروری
پوکه معدنی به دلیل اینکه فضای متخلخل زیادی را در خود دارد، توانایی جذب بوی بالایی را دارد، به همین دلیل یکی از کاربردهای دیگر پوکه معدنی در حوزه دامپروری و مراقبت از حیوانات
خانگی می باشد.
تصفیه آب
از ویژگی های بسیار خاص پوکه معدنی استفاده از آن در فرایند تصفیه آب می باشد. پوکه معدنی توانایی بالایی در از بین بردن کدورت آب و تصفیه آب دریا و فاضلاب دارد.
دیگر صنایع
در صنعت نساجی از پوکه معدنی به عنوان یک ساینده خوب، برای نرم کردن بافت برخی از پارچه های ضخیم مانند جین استفاده می شود.
از پوکه معدنی در صنایع لاستیک سازی و پلاستیک سازی به عنوان پرکننده نیز استفاده می شود.