آموزش کاشت نهال بصورت اصولی

شاید جالب باشد بدانید که اصول کاشت نهال در زمین اصلی از لحظه کاشت شروع نمی شود، بلکه رعایت این اصول به خرید نهال از نهالستان نیز کشیده می شود، چرا که شما نمی توانید بدون آگاهی داشتن از نیازهای خاص و شرایط خاصی که نوع درخت میوه و یا حتی رقم درخت میوه ی انتخابی شما می پسندد اقدام به آماده سازی زمین کنید، برای روشن شدن این سوال به قسمت حفر چاله در حین آماده سازی خاک اشاره می کنیم تا زمانیکه ندانید چه نوع درخت میوه و چه رقمی را می خواهید کاشت کنید، آیا می توانید سوراخ هایی با فاصله و عمق مناسب حفر کنید؟ بنابراین در توضیح اصول اساسی و بسیار مهم در کاشت نهال به مرحله قبل از کاشت و زمان انتخاب رقم و نوع درختان میوه در نهالستان باز می گردیم.

برای انتخاب نوع درختان میوه و رقم مناسب باید اصول اولیه انتخاب نهال میوه را بدانید که کدام نوع درختان میوه برای اقلیم و ارتفاع منطقه شما مناسب تر است به خصوص در مراکز فروش و نهالستان ها تنوع بسیار زیاد در انواع و اقسام درختان میوه در نهالستان های معروف، و داشتن دانش و اطلاعات کامل در مورد این همه انواع درختان میوه کار ساده ای نیست.حتی اگر یک نوع درخت میوه را انتخاب کرده باشید، انتخاب نوع آن کار ساده ای نیست و شما به عنوان یک باغبان زمان کافی برای یادگیری در این زمینه و کسب دانش کافی را نخواهید داشت، بنابراین توصیه می شود بعد از اینکه نهالستان معتبر برای خرید نهال انتخاب کردید با مشاورین و کارشناسان آن نهالستان تماس بگیرید و مناسب ترین رقم و نوع درختان میوه را انتخاب کنید. پس از انتخاب نهال مناسب، اطلاعات لازم را از مشاوران در مورد نحوه آماده سازی زمین از قبیل نوع خاک، میزان مواد غذایی و نحوه حفر گودال دریافت کنید و سپس با توجه به شرایط مشخص شده زمین را آماده کنید.

معمولاً در هنگام خاکورزی باغداران باید روش آبیاری را رعایت کنند، در اجرای سیستم آبیاری سطحی باید با شکستن لایه های سخت خاک به منظور شیب، خاک را کاشت کرد، اما با توجه به معایب متعدد آبیاری سطحی و مزایای آبیاری قطره ای اگر می خواهید آبیاری قطره ای انجام دهید که نیازی به آن نیست، شخم زدن فقط برای تسطیح خاک و شکستن قسمت های سخت خاک کافی است.بهتر است از قبل با بررسی تجزیه خاک، بافت خاک را مشخص کنید و با توجه به نوع و رقم درختی که انتخاب کرده اید، در صورت نیاز، بافت خاک را در حین خاکورزی اصلاح کنید.

هنگام حفر چاله باید دو سوال بسیار مهم را با توجه به نوع و رقم درخت در نظر بگیرید. اول عمق چاله است و دوم فاصله بین چاله ها. در مورد عمق چاله باید حجم ریشه نهال را در نظر بگیرید به طور کلی برای اکثر گونه ها و رقم های درختان میوه حداقل عمق نیم متر و قطر نیم متر در نظر گرفته می شود. در صورت نیاز به حفر چاله عمیق تر یا بزرگتر، بهتر است این موضوع را با کارشناسان نهالستان هماهنگ کنید. در مورد فاصله چاله ها از یکدیگر نیز باید بدانید که این موضوع تاثیر بسیاری از نوع درخت و حتی نوع انتخابی است، زیرا حجم و ارتفاع درختان مختلف در زمان بلوغ با یکدیگر متفاوت است، در این حالت معمولاً در بلوک های مربعی برای درخت گردو در ارقام تجاری فاصله 6 متر در 6 متر، انواع درختان میوه مانند درختان میوه هسته دار و درختان میوه دانه دار 4 متر در 4 متر، انواع هلو و شلیل 3 متر در 3 متر است. انواع انگور و گل محمدی 2 متر است و برای درختان فضای سبز مانند صنوبر به دلیل قطر کم و ارتفاع زیاد فاصله یک متری را در نظر بگیرید. در مورد فواصل مشخص شده باید بدانید که این فواصل بسته به شیب زمین و برنامه هرس که در آینده انجام خواهید داد می تواند کوچکتر یا بزرگتر باشد، اطلاعات کافی در مورد شیب زمین به کارشناسان نهالستان بدهید. به طوری که آنها بتوانند فاصله ی دقیق چاله ها را برای شما تعیین کنند.

به یاد داشته باشید که قبل از انتقال نهال از نهالستان، کلیه اقدامات لازم قبل از کاشت را انجام داده اید تا در صورت ناچاری به نگهداری نهال های بیشتر، حداکثر تا دو روز پس از انتقال نهال، بتوانید نهال ها را در گودال بکارید. در صورتی که به دلیل شرایط پیش بینی نشده مجبور به نگهداری بیشتر نهالها شدید بهتر است خاک را مرطوب نگه دارید. نهال ها در نهالستان ها در بسته بندی های مختلفی به فروش می رسند، اما در هر شکل و نوع بسته بندی باید مراقب بود که ریشه ها با هوا تماس نداشته باشند، بهترین راه انتقال، کندن سریع ریشه نهال است. آن را با نایلون یا کیسه بپیچید تا در معرض هوا قرار نگیرد.در برخی از نهالستان ها نهال ها را در ظروف پلاستیکی می فروشند و قبل از کاشت باید از ظرف خارج شوند، درست است که به این ترتیب ریشه ها دمیده نمی شوند ، اما هنگام خارج کردن نهال از گلدان می تواند آسیب زیادی به ریشه وارد کند.

قبل از کاشت هر نهال در چاله ریشه را به دقت بررسی کنید و اگر ریشه کبود یا زخمی دیدید آن را هرس کنید و پس از خیساندن در محلول ضدعفونی کننده در چاله قرار دهید به این کار ریشه زایی (پاشنه پوشی) می گویند. بهتر است پیش از کاشت نهال کودهای مورد نیاز برای پای درخت را آماده کرده و در کنار خود داشته باشید. معمولا برای کاشت نهال از کود دامی کاملا پوسیده استفاده می شود که به مدت دو سال ایجاد می شود. کود دامی به دلیل جذب نیتروژن زیاد از خاک سبب خشک شدن نهال های تازه کاشته شده می شود. برای کاشت نهال دقت کنید که قسمت پیوند شده روی تنه نهال 5-10 سانتی متر از سطح خاک بالاتر باشد، به این ترتیب در صورت عمیق بودن سوراخ، کف چاله را با خاک مرطوب پر کنید و سپس قرار دهید. نهال داخل چاله و سوراخ را ببندید با خاک مرغوب و سالم و مرطوب پر کنید، در لایه آخر کود را با کمی خاک مرطوب مخلوط کنید و به این ترتیب چاله را پر کنید و خاک پر شده را ببندید که هیچ فضای هوایی اطراف ریشه باقی نماند. نکته دیگری که در کاشت نهال باید به آن توجه کرد این است که قسمت پیوند شده تا حد امکان رو به آفتاب یا باد باشد تا پیوند خشک نشود.

قرار دادن نهال در چاله به گونه ای که ریشه ها در هم گره بخورند صحیح نیست، بهتر است در ته چاله کمی خاک به شکل تپه یا کله قندی گذاشته و ریشه های افشان نهال را دور تا دور آن مرتب کنید و سپس خاک نرم و مرطوب داخل چاله بریزید تا ریشه کاملاً پوشانده شود و در لایه آخر خاک را با کود مخلوط کرده و داخل چاله بریزید و با پای خود خاک را فشار دهید، لازم به ذکر است که زاویه درخت باید نسبت به زمین 90 درجه باشد، زاویه تندتر یا بیشتر باعث خشک شدن نهال می شود.

هرس نهال های تازه کاشته شده را سربرداری نیز می گویند، هدف از سربرداری در اکثر درختان میوه در این است که درخت در فصل رویش تحریک به تولید شاخ و برگهای زایای بیشتر شده و با شروع زمان باردهی باردهی مطلوب تری داشته باشد، علاوه بر آن این سربرداری به فرم گرفتن درختان کمک بسیاری میکند، همچنین این سربرداری در بسیاری از انواع درختان میوه به منظور کوتاه نگه داشتن درختان میوه و سهولت در اجرای برداشت انجام می شود به عنوان مثال با درختان سیب معمولاً 40 سانتی متر بالاتر از سطح پیوند شده نگهداری می شود و بقیه حذف می شوند.البته برخی از انواع درختان میوه نیازی به هرس ندارند، درختان میوه مانند گردو و خرمالو نیازی به هرس ندارند، برای اینکه مطمئن شوید نهال میوه ای که خریداری کرده اید به این کار نیاز دارد یا خیر با کارشناسان نهالستان مشورت کنید.

آبیاری نهال های تازه کاشته شده بسیار حائز اهمیت است زیرا باعث حرکت و جابجایی خاک در اطراف ریشه و استحکام بهتر ریشه درخت می شود، بعلاوه نهال های تازه کاشته شده تحت تنش ازدحام و تنش ناشی از خشکسالی و کمبود آب قرار می گیرند که منجر به مرگ نهال میشود، سپس بلافاصله پس از کاشت نهال ها را آبیاری کنید، پس از یک هفته آبیاری درختان ضروری است. میزان و دفعات آبیاری نهال های تازه کاشته شده بسته به فصل کاشت متفاوت است. اگر در پاییز نهال بکارید بسته به میزان بارندگی فقط یک یا دو بار آبیاری تا بهار کافی است اما اگر در اواخر زمستان نهال بکارید چون نهال ها منتظر فصل رشد هستند باید هر ده روز یکبار نهال ها را آبیاری کنید.