۶ مورد از مناسب ترین دستگاه های تهویه مطبوع در مناطق گرم و مرطوب

مناسب ترین دستگاه های تهویه مطبوع در مناطق گرم و مرطوب یا معتدل و مرطوب دستگاه هایی هستند که بر پایه سیکل تبرید تراکمی موجب سرمایش و کاهش رطوبت هوا می شوند. منظور از سیکل تبرید تراکمی این است که در ساختار تمامی این دستگاه ها از کمپرسور ، کندانسور ، اواپراتور و مبرد (گاز فریون) استفاده شده است. با توجه به متراژ و ابعاد ساختمان یا سوله مورد نظر به ترتیب یکی از این دستگاه ها به عنوان سیستم تهویه در مناطق مرطوب و گرم (مطابق با نقشه اقلیمی بالا مانند شهرهای بندرعباس ، بوشهر ، چابهار و …) یا نواحی گرم و نیمه مرطوب (مثل شهرهای اهواز ، آبادان ، لار و …) و یا مناطق معتدل و مرطوب (مثل شهرهای شمالی کشورمان از جمله رشت ، ساری ، گرگان و …) انتخاب می شود. مهمترین دستگاه هایی که بر اساس سیکل تبرید تراکمی کار می کنند عبارتند از :

کمپرسور و کندانسور دستگاه اسپلیت در یونیت پشت پنجره (یونیت بیرون از ساختمان) و اواپراتور آن در یونیت داخل ساختمان (پنل دیواری) نصب می شود که با لوله کشی به هم متصل می شوند. مبرد (گاز فریون) بین این اجزا به گردش درآمده و در قسمت اواپراتور (جاسازی شده در پنل دیواری) ضمن کاهش دمای هوا در اثر تماس هوا با سطح سرد لوله های اواپراتور ، رطوبت هوا را نیز کاهش می دهد. رطوبت در واقع همان بخار آب موجود در هوا است که به شکل قطرات مایع بر سطح لوله های اواپراتور درآمده و بعد از چکه کردن در سینی کف آن از طریق یک مجرا خارج می شود. نکته اینکه وقتی متراژ ساختمانی کم باشد (معمولا کمتر از ۱۰۰ متر مربع) اولین گزینه از ۶ دستگاه مناسب تهویه مطبوع در اقلیم گرم و مرطوب یا معتدل و مرطوب و چنین شرایط آب و هوایی همین کولر گازی است

داکت اسپلیت عینا مشابه اسپلیت است و با این تفاوت که یک اواپراتور بزرگ در سقف کاذب نصب شده و هوا را پس از سرد کردن و کاهش دادن رطوبت با کانال کشی (داکت) در اتاق های مختلف توزیع می کند. از اسپلیت و داکت اسپلیت در ساختمان های با متراژ کم به عنوان دستگاه های تهویه در اقلیم گرم و مرطوب یا معتدل و مرطوب استفاده می شود. داکت اسپلیت یک یونیت داخلی (اواپراتور) دارد که همانطور که در شکل زیر می بینید، هوا را پس از تهویه با کانال در همه قسمت ها پخش می کند. بنابرین دومین گزینه از ۶ دستگاه مناسب تهویه مطبوع در اقلیم گرم و مرطوب (مخصوصا در متراژهای کم تا متوسط از ۱۰۰ تا ۲۵۰ متر مربع) و نیز آب و هوای سرد و خشک که در ادامه بدان خواهیم پرداخت همین سیستم داکت اسپلیت است.

مینی چیلر نیز از دیگر دستگاه های مناسب برای تهویه در مناطق مرطوب و گرم یا معتدل و مرطوب است که به همراه تعدادی فن کویل یا یک هواساز سایز متوسط در ساختمان های با متراژ و ابعاد متوسط مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه نیز دارای کمپرسور ، کندانسور ، اواپراتور ، مبرد و … است. در قسمت های مختلف یک ساختمان از تعدادی فن کویل به شکل زمینی ، دیواری یا سقفی استفاده می شود که همگی با لوله کشی به یک مینی چیلر متصل می شوند. هر فن کویل را می توان با یک کنترلر به صورت مجزا روشن و خاموش و کنترل نمود. داخل هر فن کویل یک اواپراتور جاسازی شده که ضمن کاهش دمای هوا ، رطوبت را نیز کاهش می دهد. مینی چیلر به همراه فن کویل های متصل به آن یکی از ۶ دستگاه مناسب تهویه مطبوع در اقلیم گرم و مرطوب هستند که معمولا ساختمان های با متراژ ۱۲۰ تا ۵۰۰ متر مربع را می توانند پوشش دهند و برای متراژهای بالاتر از ۵۰۰ متر مربع از چیلر به جای مینی چیلر استفاده می شود. نکته اینکه چیلر و مینی چیلر ساختاری بسیار شبیه هم دارند. هم چیلر و هم مینی چیلر تنها یک کار را انجام می دهند و آن هم کاهش دمای آب (سرد کردن آب) است و آب سرد با پمپ به کویل مسی جاسازی شده در فن کویل ها یا هواساز پمپاژ می شود و برای گرمایش هم آبگرم پکیج یا موتورخانه به کویل جاسازی شده در فن کویل ها یا هواساز ارسال می شود.

چیلر دیگر دستگاه مناسب جهت تهویه در اقلیم گرم و مرطوب و نیز نواحی معتدل و مرطوب است که به همراه تعداد زیادی فن کویل یا چند هواساز سایز بزرگ در ساختمان ها و سوله های با متراژ و ابعاد بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. چیلر با سرد کردن آب در یک مبدل حرارتی پوسته و لوله ای (شل اند تیوب) آب سرد را با لوله کشی به تمامی فن کویل ها و هواسازهای مستقر در ساختمان پمپاژ می کند. هر فن کویل نیز که آب سرد در لوله های آن جاری می شود ضمن کاهش دمای هوا در اثر برخورد هوا با سطح سرد لوله ها ، رطوبت هوا را کاهش می دهد. چنانچه چیلر به عنوان سیستم تهویه در اقلیم گرم و مرطوب (مثل شهرهای جنوب کشور) و یا نواحی معتدل و مرطوب (مثل شهرهای شمال کشور) انتخاب شود باید از نوع چیلر تراکمی هوا خنک باشد و نه چیلر تراکمی آب خنک زیرا چیلر تراکمی آب خنک به برج خنک کننده نیاز دارد که راندمان برج خنک کننده در مناطق مرطوب و گرم پایین است. چیلرها نیز که به همراه فن کویل ها مورد استفاده قرار می گیرند و یکی از ۶ دستگاه مناسب تهویه مطبوع در اقلیم و آب و هوای گرم و مرطوب و گرم و خشک و حتی سرد و خشک و نیز اقلیم معتدل و مرطوب محسوب می شوند

دستگاه VRF بسیار شبیه چیلر است ولی با این تفاوت که به جای سرد کردن آب در یک مبدل حرارتی پوسته و لوله ای و ارسال آن به فن کویل ها و هواسازها ، مبرد را مستقیما به فن کویل ها و هواساز ها ارسال می کند و مبرد با جاری شدن در لوله های فن کویل و هواساز ، ضمن کاهش دمای هوا ، رطوبت هوا را نیز می گیرد. بنابرین پنجمین مورد از ۶ دستگاه مناسب تهویه مطبوع در اقلیم گرم و مرطوب و حتی آب و هوای سرد و خشک و نیز گرم و خشک (که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد) و همچنین معتدل و مرطوب همین سیستم VRF است

دستگاه GHP نیز مشابه VRF است و با این تفاوت که به جای اینکه یک موتور الکتریکی کمپرسور را به چرخش درآورد ، یک موتور احتراق داخلی گازسوز این کار را انجام می دهد. بنابرین دستگاه های VRF و GHP نیز همانند چیلر دستگاه های تهویه مرکزی هستند که در ساختمان های بزرگ (حداقل ۴۰۰ متر مربع) مورد استفاده قرار می گیرند و جزو مناسب ترین دستگاه های تهویه مطبوع در مناطق گرم و مرطوب و نیز معتدل و مرطوب محسوب می شوند. دستگاه های تهویه مطبوع در مناطق گرم و مرطوب بیشتر جنبه سرمایشی (و کاهش رطوبت) دارند و برای گرمایش از روش های دیگری استفاده می شود. با توجه به اینکه در اکثر روزهای سال و حتی در زمستان دمای هوا به ندرت کاهش می یابد ، به طور کلی دو نوع سیستم گرمایشی در این مناطق می توان در نظر گرفت. در نوع اول می توان با معکوس کردن سیکل کاری این دستگاه ها از آنها به عنوان سیستم گرمایشی استفاده کرد. برای مثال می توان از کولر گازی یا همان اسپلیت (و نیز سایر دستگاه های ذکر شده) به عنوان سیستم گرمایشی نیز استفاده نمود. چون در این مناطق تنها در تعداد اندکی از روزهای سال ممکن است که به گرمایش نیاز باشد و این کار مقرون به صرفه خواهد بود. اگر تعداد روزهایی که به گرمایش نیاز است بیشتر باشد می توان از سیستم های گرمایشی مستقل مانند بخاری گازسوز ، پکیج گازسوز و یا حتی بویلر استفاده نمود. پکیج و بویلر با گرم کردن آب و ارسال آن به فن کویل ها و هواسازها ، عمل گرمایش هوا را در روزهای سرد سال انجام می دهند.