انواع تیپ سیمان و کاربرد آنها

انواع تیپ سیمان و کاربرد آنها

سیمان یک ترکیب پودر شده و نرم از رس، سیلیس و اکسیدهای معدنی است. ترکیب سیمان با آب یک چسب فوق العاده قوی برای اتصال انواع مصالح ساختمانی ایجاد می کند. از سوی دیگر، در تولید بلوک های سفت و منسجم نیز باید از سیمان استفاده شود. بنابراین به نظر می رسد بدون وجود سیمان، پیشرفت در ساخت و ساز یک ساختمان رخ ندهد. سیمان در تیپ های مختلف تولید می شود. انواع تیپ سیمان ویژگی های خاص خود را دارند. به عنوان مثال، بدون توجه به اقلیم آب و هوایی یک منطقه نمی توان از هر نوع سیمانی استفاده نمود. بنابراین بهترین نوع سیمان، تیپ سیمانی است که با اقلیم آب و هوایی یک منطقه متناسب باشد. انواع سیمان از تیپ ۱ تا تیپ ۵ تقسیم بندی می شوند. بخش مهمی از تفاوت انواع تیپ سیمان با یکدیگر بر اساس زودگیر یا زودسخت بودن و میزان حرارتی است که به هنگام ترکیب آزاد می سازند. تقسیم بندی اصلی سیمان بر اساس نوع مواد اولیه آن به شکل پرتلند و غیرپرتلند خواهد بود. خط تولید سیمان پرتلند و تجهیزات مورد نیاز برای تولید انواع سیمان کاملا یکسان هستند. دلیل عمده ای که باعث تفاوت انواع تیپ سیمان می گردد، نوع مواد اولیه و درجه حرارت کوره در زمان تولید است. برای تولید سیمان پرتلند معمولی دمای کوره در حدود 1500 درجه خواهد بود.

سیمان تیپ 1 و کاربرد آن

سیمان تیپ 1 رایج ترین نوع سیمان در ساخت و ساز است. این نوع تیپ سیمان همان نوعی است که همه ما آن را به خوبی می شناسیم. ترکیب سیمان تیپ یک همان ترکیب معمول شامل آهک، رس، سیلیس و مواد معدنی است. سیمان تیپ یک ساده ترین ساختار را داشته و در ترکیب با آب، چسبندگی بالایی ایجاد می کند. به همین دلیل، برای چسباندن انواع مصالح شامل آجر، بلوک، شن و ماسه به کار می رود. البته فراموش نکنید که سیمان تیپ یک، ماده اصلی در تولید بلوک های سیمانی محسوب می شود.

سیمان تیپ 2 و کاربرد آن

سیمان تیپ ۲ گونه ای اصلاح شده از انواع تیپ سیمان پرتلند به حساب می آید. در تولید سیمان تیپ دو مقدار کمتری خاک رس به کار می رود. به همین دلیل، این نوع سیمان نسبت به سیمان تیپ یک مقاومت بیشتری در برابر سولفات شدن دارد. در واقع، کاهش خاک رس باعث کمتر شدن حجم اکسید آلومینیوم در سیمان تیپ دو می شود. در نتیجه، این نوع سیمان در مجاورت با مواد سولفات دار، واکنش کمتری خواهد داشت. این موضوع، از تولید ماده ای تحت عنوان اترنژیت جلوگیری خواهد کرد. بنابراین میزان جذب آب در بتن یا سیمان کاهش پیدا کرده و احتمال ترک خوردن به حداقل می رسد. یکی از ویژگی های بارز سیمان تیپ ۲ تولید حرارت کمتر در هنگام آب بندی است. این ویژگی بسیار مهم است و آن را برای بتن ریزی با حجم بالا مناسب می سازد. در مواردی که لازم است قطعات سیمانی مستحکم مانند تیر برق یا بلوک های سیمانی تولید شود نیز سیمان تیپ ۲ مناسب ترین گزینه خواهد بود. سیمان تیپ ۲ در اقلیم های آب و هوایی گرم بیشترین کاربرد را دارد.

سیمان تیپ 3 و کاربرد آن

اگر به دنبال یک سیمان پرتلند زودسخت با مقاومت اولیه بالا هستید، سیمان تیپ ۳ را به شما پیشنهاد می کنیم. در واقع، این نوع سیمان از نظر سخت شدگی با سیمان تیپ یک شباهت دارد. با این حال، سرعت افزایش مقاومت اولیه سیمان تیپ ۳ نسبت به سیمان تیپ ۱ بسیار بالاتر است. اندازه گیری ها نشان می دهند که مقاومت سه روزه سیمان تیپ ۳ با مقاومت ۷ روزه تیپ یک قابل مقایسه خواهد بود. یکی از ویژگی های مهم سیمان تیپ ۳ زیاد بودن واکنش های گرماده آن است. این مساله آن را به یک سیمان پرتلند زودگیر تبدیل می کند. در نتیجه، برای بتن ریزی در مناطق سردسیر، بهترین نوع سیمان همین سیمان تیپ 3 خواهد بود. البته با این شرط که در ترکیب آن از ضد یخ نیز استفاده شود. نکته دیگر این که در تولید برخی مصالح یا قالب بندی هایی که به سرعت بالا نیاز دارد، سیمان پرتلند تیپ 3 بهترین گزینه است. اما فراموش نکنید که برای بتن ریزی های با حجم بالا به هیچ عنوان نباید از تیپ سیمان نوع 3 استفاده کرد. زیرا واکنش های گرماده، آن را منبسط کرده و زودسخت می شود. در نتیجه بلافاصله پس از سرد و منقبض شدن، احتمال ترک خوردن آن افزایش پیدا می کند.

سیمان تیپ 4 و کاربرد آن

سیمان های کندگیر یکی دیگر از انواع سیمان مورد نیاز در صنعت ساخت و ساز و عمران هستند. این نوع سیمان ها (که با عنوان سیمان تیپ چهار می شناسیم) با سرعت کمتری سخت می شوند. کند بودن فرایند سختی این تیپ سیمان ها، مقاومت آن ها را بالاتر می برد. از این رو، معمولا برای پروژه های سدسازی و ساخت بناهای بسیار بزرگ از سیمان تیپ چهار استفاده می شود. سیمان پرتلند تیپ 4 واکنش های گرمایی ضعیفی دارد. به طوری که آن را تحت عنوان سیمان با هیدراتاسیون ترکیبی پایین می شناسند. در هر حال، ویژگی کندگیری سیمان تیپ 4 آن را برای اقلیم آب و هوایی گرم و خشک مناسب کرده است. لازم به ذکر است تیپ سیمان پرتلند نوع 4 برای دماهای بالای 40 درجه عملکرد خوبی خواهد داشت. نکته ای که درباره سیمان پرتلند تیپ 4 وجود دارد این است که تولید آن در موارد نادر انجام می گیرد. در واقع، در کل دنیا تولید سیمان تیپ 4 تنها در موارد بسیار خاص انجام می شود. معمولا در پروژه هایی که نیاز به استفاده از تیپ سیمان نوع 4 حس می شود، سیمان تیپ 5 به کار می رود.

سیمان تیپ 5 و کاربرد آن

سیمان تیپ 5 خاص ترین نوع سیمان پرتلند است. این نوع سیمان نسبت به سیمان تیپ 1 حرارت بسیار کمتری خواهد داشت. به همین دلیل، معمولا به جای سیمان تیپ 4 نیز به کار می رود. در هر حال، تیپ سیمان نوع 5 ویژگی های ساختاری خاص خود را دارد. این ویژگی ها آن را در برابر سولفاته شدن حفظ خواهد کرد. از این رو، در پروژه هایی که ممکن است ستون ها یا اجزای ساختمان تحت تاثیر سولفاته شدن قرار گیرند، سیمان تیپ 5 بهترین گزینه خواهد بود. برای ساختمان هایی که در زمین های سولفات دار ساخته می شوند، باید از سیمان نوع 5 استفاده شود. همچنین، مهم ترین کاربرد تیپ سیمان نوع 5 در سازه های دریایی است که مقاومت بالایی نیاز دارند. به هر حال، در هر محیطی که در آن مواد خورنده یا سولفاته وجود داشته باشد، باید از سیمان تیپ 5 برای ساخت و ساز یا بتن ریزی استفاده کرد. ممکن است این سوال برایتان پیش آید که کدام نوع تیپ سیمان بهتر است؟ لازم می دانیم این نکته را یادآوری کنیم که انتخاب نوع تیپ سیمان به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. برخی از مهم ترین عواملی که باید در هنگام سفارش یا خرید انواع تیپ سیمان به آن ها توجه شود، عبارت اند از:

اقلیم آب و هوایی

نوع پروژه (سد سازی، ساختمان سازی یا پل سازی و …)

نوع عمکرد مورد نیاز (مقاوم سازی ، چسباندن مصالح یا بتن ریزی و …)

بنابراین به هیچ عنوان نمی توان یک تیپ سیمان را بر دیگری برتری داد. البته در موارد خاص ممکن است به سیمان با تیپ 4 نیاز داشته باشیم. در چنین شرایطی معمولا استفاده از سیمان تیپ 5 ارجحیت خواهد داشت. اما این موضوع دلیل بر برتری یکی بر دیگری نیست. در پروژه هایی که نیاز به سرعت عمل دارند یا در فرایندهای قالب گیری و مانند آن، بهتر است از انواع تیپ سیمان زودگیر استفاده شود. همچنین، اگر قصد ساخت و ساز در مناطق سردسیر را دارید، باید ترکیب سیمان زودگیر با ضد یخ را به کار ببرید. سیمان تیپ 3 بهترین موردی است که برای این گونه موارد به کار می رود.