پله برقی چیست؟
از نظر مکانیکی، پله برقی یک سیستم حمل و نقل عمودی ساده و در عین حال جذاب است. پله برقی از دو کلمه پله ها (Escala) و آسانسور (Elevator) تشکیل شده؛ اما این دو کلمه با یکدیگر ترکیب شده است و به طور کلی با نام لاتین “Escalators” شناخته می شود. پله برقی در سایت دیکشنری آنلاین دانشگاه کمبریج به این صورت تعریف شده است: «مجموعه ای از پله ها که با نیروی برق بالا یا پایین می روند و افراد می توانند روی آن بایستند و از یک سطح ساختمان به سطح دیگر منتقل شوند.»
آشنایی با انواع پله برقی بر اساس محل نصب
پله برقی ها از این لحاظ که کجا نصب شده و کجا کارایی دارند به سه دسته زیر تقسیم می شوند:

۱. پله برقی تجاری
پله برقی های تجاری معمولا برای ساختمان هایی به کار برده می شوند که مجموع ساعات کاری آنها در شبانه روز، کمتر از ۱۲ ساعت بوده و همچنین ترافیک جمعیت ناگهانی وجود نداشته باشد و تقریبا میزان ترافیک در آن محل یکنواخت است. این نوع پله ها در فروشگاه های خصوصی چند طبقه، هتل های دارای بیش از یک لابی و… مورد استفاده قرار می گیرند.

2. پله برقی نیمه تجاری
این نوع پله برقی معمولا در ساختمان هایی به کار برده می شود که در بیشتر اوقات شبانه روز، مورد استفاده عموم مردم قرار می گیرد. این نوع از پله برقی های نیمه تجاری معمولا در بیرون از ساختمان نصب می شوند یعنی در پل های عابر پیاده، ایستگاه های دورافتاده مترو و… کاربرد دارند.

3. پله برقی غیرتجاری
پله برقی غیرتجاری در اماکنی که رفت و آمد در آنها بسیار زیاد است از جمله ایستگاه های قطار و پایانه های مسافربری، مورد استفاده قرار می گیرد. این پله ها از لحاظ وزن، سنگین ترین و از لحاظ قیمت نیز گران ترین نوع از انواع پله برقی ها هستند.
انواع آرایش های پله برقی
اول: پله برقی با آرایش تکی
در این نوع آرایش، بین پله ها مسیر افقی کوتاهی وجود دارد که مسافران باید آن را طی کنند. این مسیر معمولا می تواند ایجاد انگیزه برای مشتریان کند و همین امر موجب درآمد بهتر فروشندگان می شود.
دوم: پله برقی موازی
این نوع آرایش نیاز به فضای بیشتری دارد و همچنین باید بین پله برقی ها، فضای پاگرد کافی موجود باشد. در آرایش موازی، افراد در کمترین زمان ممکن به طبقات بالا می رسند. اگر طول ساختمان زیاد است، استفاده از این نوع آرایش، توصیه می شود. معمولا این نوع پله برقی، کارآمدتر و به طبع گرانتر است.
البته این نوع پله برقی، خود شامل انواع مختلفی چون پله برقی موازی مارپیچی و موازی چندگانه می شود که هر کدام با توجه به مکان و سلیقه افراد قابل نصب هستند.
سوم: پله برقی متقاطع یا ضربدری
آرایش ضربدری بیشتر مخصوص ساختمان های اداری، فروشگاه های بزرگ و… بوده و رایج ترین نوع آرایش پله برقی می باشد.
چهارم: پله برقی منحنی
نصب این نوع پله برقی معمولا به صرفه جویی در فضا می انجامد و موجب افزایش زیبایی در معماری ساختمان می شود.
پنجم: پله برقی قابل دسترس با ویلچر
این نوع پله برقی دارای ویژگی است که هنگام استفاده توسط افراد ویلچر دار، سه پله هم زمان با یکدیگر هم تراز شده و ویلچر را به همراه فردی که روی آن نشسته به طبقه موردنظر می برد.
ششم: پله برقی تسمه ای
این نوع پله برقی، جدیدترین نوع پله برقی بوده که به راهروهای متحرک نیز معروف هستند. این نوع قابل نصب در محیط های مسطح نیز هست تا پیاده روی را به حداقل برساند و فضای مسطح و غیرمسطح با این نوع پله برقی به یکدیگر متصل شده و قابل دسترس هستند.
انواع پله برقی بر اساس نوع طراحی
1. پله برقی با زاویه 30 درجه
زاویه 30 درجه در نصب پله برقی به زاویه بین سطح پله ها و سطح زمین اشاره دارد. از جمله مزیت های این قبیل پله های برقی، ایجاد حس امنیت در کاربران و استفاده راحت از آن است.
2. پله برقی با زاویه 35 درجه
زاویه نصب در این پله های برقی 35 درجه بوده و استفاده از ان برای کاربران بسیار راحت است. پله برقی با زاویه 35 درجه نیز می تواند برای افرادی که دچار فوبیا هستند یا کودکان احساس امنیت و آسودگی بالایی ایجاد کند.
3. پیاده رو متحرک شیبدار
پیاده رو متجرک شیبدار دارای سطح متحرک با شیب کم و بدون پله است. از این وسیله برای سرعت بخشیدن به جا به جایی افراد یا بارها از نقطه ای به نقطه دیگر استفاده می شود. بیشترین کاربرد پیاده رو متحرک در فرودگاه ها، فروشگاه های بزرگ، پایانه های مسافربری، امکان دیدنی و تفریحی است.
طراحی پله برقی؛ مراحل و نکات مهم
طراحی پله برقی به عوامل متعددی بستگی دارد:
الگوهای ترافیکی
محل قرارگیری ساختمان
افزایش فاصله عمودی و افقی
زیرساخت ساختمان
ملاحظات ایمنی
ظرفیت حمل
همچنین در طراحی پله برقی باید به نکات زیر توجه شود:
در هر دو جهت بالا و پایین قابلیت حرکت داشته باشد.
استفاده از حسگر به حضور مسافران و یا چشم الکترونیکی جهت کاهش مصرف انرژی
وجود دکمه اضطراری قرمز رنگ در سمت راست ورودی و خروجی پله برقی برای توقف اضطراری در هنگام احساس خطر
توجه به فاصله عمودی و افقی که قرار است پله برقی در آن نصب شود جهت محاسبه شیب پله برقی و طول واقعی آن
میزان استحکام پی ساختمان جهت تحمل وزن اجزای تشکیل دهنده به همراه وزن مسافرین پله برقی
توجه به نوع کاربری پله برقی و اینکه پله برقی در چه مکانی و جهت چه کاری به کار برده می شود، در نحوه طراحی کمک کننده است.
در محل مورد نصب به میزان ترافیک و الگوهای ترافیکی توجه شود.
ملاحظات ایمنی مانند نصب پله برقی در مکانی ایزوله ضد حریق، گذاشتن دریچه های تهویه هوا در محفظه نصب موتور و چرخ دنده جهت کنترل افزایش دما و…
هماهنگی سیستم پله برقی با دکوراسیون محل نصب و استفاده از طیف وسیع و متنوعی از سلایق و رنگ ها، برای دستگیره و حفاظ های پله برقی
انتخاب محل نصب پله برقی باید به گونه ای باشد که هم غالب مردم آن را ببینند و هم مزاحم دیده شدن کالاهای فروشگاه ها نشود
توجه به ظرفیت جابجایی پله برقی بسیار مهم است زیرا که باید متناسب با پیک ترافیک تقاضا، محاسبه شود. این نکته در مکان هایی که افزایش ناگهانی ترافیک دارند بسیار مؤثر است