هیدروپونیک یا کشت بدون خاک یک تکنولوژی برای پرورش گیاهان در محلول غذایی است.که تمام عناصر مورد نیاز گیاه را با ، یا بدون نیاز به یک بستر در اختیار گیاه قرار می دهد.
مفهوم اصلی واژه هیدروپونیک کشت در محلول های غذایی است هر چند پرورش محصولات در بسترهای جامد خنثی با استفاده از محلول های غذایی نیز در زمره کشتهای هیدرو پونیک محسوب می گردند.
فواید هیدروپونیک
زمین مورد نیاز نیست حتی در طبقه دوم فضاهای باز و ساختارهای پوشیده می توان کشت کرد.
محیط کار تمیز است و پرورش دهنده هیچ تماسی با خاک ندارد.
امکان کشت مداوم وجود دارد.
بیماریهای خاکزاد و تماس نما وجود ندارد.
تولید خارج از فصل امکان دارد.
کشت سبزیها میتواند با آسودگی خاطر انجام گیرد.
با انجام مدیریت صحیح امکان عملکردهای بالا وجود دارد.
برای سیستم های غیر چرخشی کشت محلول نیاز به الکتریسیته، پمپ ها و غیر و جود ندارد.
امکان تولید انواع زیادی از سبزیها و گلها شامل آنتوریوم و همیشه بهار و غیره با کیفیتی بیشتر وجود دارد.
تلفات آب به حداقل خود می رسد.
امکان پرورش گیاهان و ریشه دار کردن قلمه برای صادرات بدون خاک وجود دارد.
علل افزایش عملکرد در کشت هیدروپونیک در مقایسه با کشت خاکی
1. با توجه به نوع گیاه تولیدی میتوان تمام عناصر مورد نیاز آنرا به میزان کاملا استاندارد در اختیار گیاه قرارداد که به این ترتیب صدمات ناشی از کمبود یا بیش بود عناصر غذایی به حداقل می رسد. در حالیکه اکثریت خاکها و به ویژه خاکهایی با ساختمان ضعیف قادر به تآمین همه نیازهای غذایی گیاه نخواهند بود.
2. وجود آفات یا بیماری ها در خاک عملکرد محصول را به میزان زیادی کاهش می دهد.
3. PH وEC و سایر شرایط فیزیکی و شیمیایی بستر که مؤثر بر رشدند در بهترین شرایط خواهند بود.
• در شرایط گلخانه ایی در صورت یکسان بودن شرایط محیطی برای کشت خاکی و بدون خاک، افزایش تولید گوجه فرنگی بصورت هیدروپونیک در حدود 20-25 درصد می باشد.
• استفاده از خاک ضدعفونی شده و تغذیه کافی در کشت های خاکی می تواند برخی مشکلات را رفع نماید و باعث افزایش مقداری عملکرد گردد ولی عملکرد کشت هیدروپونیک مزرعه ایی 4-10 برابر کشت های سنتی خاکی است.
هواکشت (آئروپونیک)
در این روش ابر یا مه محلول غذایی هر 4 تا 5 دقیقه بر روی ریشه گیاهانی که در داخل محفظه بسته قراردارد، پاشیده می شود.
این روش به نحوی طراحی میشود که ریشه ها در تاریکی قرار می گیرد و از رشد جلبک در آنها جلوگیری می شود.
مزایای این روش در مقایسه با سایر روشهای آبی:
هوادهی خوب ریشه ها به طوری که ریشه ها در هوا رشد می کنند.
صرفه جویی بیشتر آب و عناصر ضروری(کودها).
این روش به دستگاه پودر کننده آب یا ایجاد فشار در داخل لوله ها و تزریق قطرات درون محفظه بسته نیاز دارد. محلول غایی اضافه جمع آوری شده و به مخزن هدایت می شود که به طور چرخشی و به صورت جریان بسته در جریان است.
فضای محیط ریشه ها همواره از ابر محلول غذایی اشباع است.
مدیریت : سحر فریدونی