(اگزاست هم خانواده کلمه اگزوز و به معنی خروج است)
▪️ قبل از هر چیز میبایست با معنی کلمه فن اگزاست گلخانه آشنا شویم، Exhaust Fan فنی است که برخلاف فن های دمنده، هوا را میکشد و از محیط خارج میکند. این فن ها با مکش هوای گلخانه که با عبور از سیستم پد سلولزی مرطوب شده است و یا با مکش هوای گلخانه که توسط سیستم مه پاش رطوبت جذب کرده، هوای محیط را علاوه بر تازه کردن و خارج کردن هوای کهنه، خنک هم میکند.
▪️ این مکش هوا از طریق موتورهای پر قدرت که با استفاده از نیروی هوا (فن وزنه ای) و یا از طریق سانتریفوژ (فن کلاچدار) موجب باز شدن دمپرها میشوند انجام میگیرد. فن گلخانه در ابعاد 100، 120 و 140 با توان های مختلف تولید میشوند که فن اگزاست 140 قوی ترین آنهاست
انواع فن گلخانه اگزاست از لحاظ مکانیزم: 1-فن 140 از نوع دمپر وزنه ای 2-فن 140 کلاچ دار یا دمپر کلاچ دار
▪️ تفاوت بین این دو نوع فن در این است که در فن دمپروزنه ای یا دمپری، دمپرها با فشار هوا باز میشوند اما در فن کلاچ دار، مکانیزم کلاچ به محض روشن شدن فن باعث باز شدن دمپرها میشود.
☑️ انواع فن گلخانه ای
▪️ انواع فن گلخانه شامل، فن گلخانه سقفی سیرکوله، فن تهویه گلخانه آکسیال، فن یوتیلیتی گلخانه و سیستم فن و همچنین فن اگزاست است که تمام این فن ها در شکل ظاهری خود متفاوت هستند اما با این وجود کاربرد و عملکرد آنها تفاوت چندانی ندارد. از مهم ترین و محبوب ترین فن های گلخانه، فن اگزاست یا همان فن مکنده است. این نوع فن گلخانه ای هوای گرم گلخانه را می مکد و به بیرون گلخانه منتقل می کند. این فن روی دیوار های گلخانه و معمولاً پشت به باد نصب می شود.
☑️ دمای ایده آل برای گلخانه
▪️ بهترین دما برای گلخانه، بین 10 الی 22 درجه است. در صورت عدم استفاده از فن، دمای محیط در قسمت بالایی گلخانه می ماند. در نتیجه محیط گلخانه برای پرورش گل و گیاهان، غیر استاندارد می شود. ایجاد دمای ایده 9 آل و مناسب گلخانه از طریق فن های تهویه هوا صورت خواهد گرفت. در صورت عدم وجود فن تهویه گلخانه، طبیعیست دما از رنج معمول بالا تر می رود، دوام و بقای گیاهان به خطر می افتد و تکثیر آفت گیاهی سرعت بیشتری می گیرد. در نتیجه، سرمایه گذاریهای ایجاد شده برای گلخانه و زحمت کارگران و باغدارن هدر خواهد رفت.
☑️ مزایای فن اگزاست گلخانه
• برقراری تعادل در رطوبت گلخانه
• یکنواخت شدن سرعت رد و بدل شدن هوا میان گیاهان
• پخش یکنواخت دمای مناسب گلخانه
• کاهش سطح گرد و غبار و آفت های بیماری زا
• پخش یکسان غلظت گاز های مورد نیاز گلخانه
• تعویض هوای داخل و خارج از گلخانه
• تامین دی اکسید لازم جهت فتوسنتز گیاهان
• ایجاد شرایط مطلوب جهت جا به جایی گرد ها و گرده افشانی
▪️ عموما دو نوع فن اگزاست در گلخانه ها استفاده میشود: فن اگزاست ۱۴۰ و فن اگزاست ۱۰۰
فن و هواکش گلخانه و مرغداری ۱۴۰، تولید شرکت آندرسم البرز از یک بدنه و هوزینگ گالوانیزه با ورق ۱.۲۵ تشکیل شده است، اجزای محرک هواکش ۱۴۰ شامل شش تیغه استیل ضدزنگ، فولی ها، تسمه، تسمه سفت کن و موتور یک و نیم اسب بخار قوی با قابلیت گردش ۱۴۰۰ دور در دقیقه است که امکان جایگزینی با موتور تک فاز هم دارد.
کاربرد عمومی هواکش ۱۴۰ برای تهویه و مکش هوای گلخانه و مرغداری به صورت اتوماتیک و دستی میباشد. این دستگاه به محض شروع به کار با مکانیزم باز کننده اتوماتیک دمپرها، دمپرها را تا زمانی که دستگاه در حال کار باشد با زاویه ۹۰ درجه و بدون لرزش و صدا باز نگه میدارد تا هوا بصورت کامل خارج شود.
☑️ فن سیرکوله

جت فن یا فن سیرکوله جهت گردش و جابهجایی هوا در سالنهای صنعتی، گلخانهها، سالنهای پرورش قارچ و مرغداریها استفاده میشود. استفاده از فن سیرکوله موجب یکنواخت شدن دما و رطوبت دمای سالنها و رشد یکنواخت بوته ها و طیور میشود.
محل نصب فن سیرکوله معمولا در ارتفاع بالا و زیر سقف سالنهاست. استفاده از فن سیرکوله از تغییرات ناگهانی دما و رطوبت سالنها جلوگیری میکند و با به گردش درآوردن دائمی هوا از رشد باکتریها و قارچهای مضر تا میزان قابل توجهی جلوگیری میکند.
فن سیرکوله با جبران افت فشار باعث عملکرد بهتر تهویههای اصلی سالن و افزایش بازده سیستمهای سرمایشی (کولرها و سیستم پد و فن) و گرمایشی (هیترهای فندار و جتهیترها) میشود.
در زمستان (که هواکشهای اصلی خاموش میشوند)، هوای گرم بدلیل چگالی کمتر به سمت بالا میرود و در زیر سقف انباشته میشود، از آنجا که معمولا در سالنها دما در ارتفاع پایینتر و میانی دارای اهمیت است، سنسورهای دما در ارتفاع پایین نصب میشوند و تجمع هوای گرم در ارتفاع بالا باعث میشود سنسورها دیرتر فرمان قطع سیستم گرمایشی را صادر کنند، این امر باعث افزایش قابل توجه مصرف سوخت میشود.
با نصب فن سیرکوله در ارتفاع بالا، هوای گرم انباشته شده دوباره به سطح سالن باز میگردد و مورد استفاده قرار میگیرد.
در تابستان نیز(که تهویه های اصلی با تمام توان کار میکنند) با تجمع هوای گرم در زیر سقف سالن، در عملکرد هواکشها اختلال ایجاد میشود و هوای سالن به اصطلاح دم میکند و شرجی میشود، با نصب فن سیرکوله هوای گرم انباشته شده با سرعت بالا تخلیه میشود.
در سالنهایی که بدلیل فعالیت خود گرد و غبار یا گازهای مسموم تولید میکنند، فن سیرکوله به تخلیه سریعتر هوای آلوده کمک میکند

☑️ مزایای فن سیرکوله برای گلخانه
فن سیر کوله و جت فن یکی از اجزای اصلی و مهم در گلخانه های مدرن می باشد که میزان بازدهی و راندمان برداشت محصول از واحد سطح را به میزان قابل توجه ای افزایش می دهد. این نوع هواکش از انباشت گرما در سطوح بالای گلخانه و در نتیجه خارج شدن آن ازگلخانه جلوگیری کرده و باعث بازگشت گرما به داخل گلخانه و مدار گرمایش گلخانه می گردد
نحوه جانمایی فن سیرکولار در گلخانه

مشخصات فن سیرکولار

روش محاسبه تعداد فن مناسب برای گلخانه:

فرض کنیم گلخانه ی ما 1000 متر مربع مساحت دارد و در این گلخانه از پد سلولزی با ارتفاع 2 متر استفاده می گردد .
نیاز جابجایی هوا در هر متر مربع از مساحت سطح گلخانه برابر با 2.5 متر مکعب در دقیقه است. (2500 متر مکعب در دقیقه برای گلخانه ای با مساحت 1000 متر مربع)
قدرت جابجایی هوا با فن 140 گلخانه برابر با 42000 متر مکعب در ساعت است. (700 متر مکعب در دقیقه)
قدرت جابجایی هوا توسط فن 100 گلخانه برابر با 25000 متر مکعب در ساعت است (416.6 متر مکعب در دقیقه)
محاسبه تعداد فن گلخانه:
برای محاسبه تعداد فن از روش زیر استفاده می کنیم. حجم مورد نیاز جابجایی هوا را تقسیم بر قدرت جابجایی هوا توسط فن می کنیم.
2500 ÷ 700 = 3.57 (تعداد فن 140)
2500 ÷ 416.6 = 6 (تعداد فن 100)
در گلخانه از فن 140 استفاده می شود و عدد به دست آمده را رو به بالا گرد می کنیم. یعنی در هر 1000 متر مربع 4 عدد فن 140 گلخانه نیاز است. توصیه ما این است که در هر 1000 متر مربع 5 عدد فن 140 گلخانه را در نظر بگیریم تا به فن ها فشار کمتری وارد شود و همیشه یک فن را در حالت استندبای داشته باشیم. همچنین در مناطق گرم تعداد فن را باید 5 عدد در نظر گرفت.