بویلر روغن داغ چیست؟
بویلر روغن داغ یک نوع سیستم گرمایشی است که در آن از روغن به عنوان سیال انتقال گرما استفاده می‌شود. این سیستم شامل یک دیگ و لوله‌های مارپیچ حاوی روغن است. گرمای ایجاد شده از طریق احتراق توسط این لوله‌ها جذب شده و سبب افزایش دمای روغن می‌شود. بدین ترتیب بدون نیاز به افزایش فشار و ایجاد یک سیستم تحت فشار می‌توان به دمای بالا رسید. اما در دیگر سیستم‌های گرمایشی مانند بویلر بخار و آب گرم برای دستیابی به دماهای بالا، نیاز به طراحی یک سیستم تحت فشار است. بویلر روغن داغ بسیار ایمن بوده و دارای هزینه‌های نگهداری اقتصادی و مقرون به صرفه است و امروزه کاربرد زیادی در انتقال حرارت دارد.
در صنایع گرمایشی، بویلر (Boiler) معمولا به یک مخزن در بسته زیر فشار گفته می شود. که جهت رساندن دمای یک سیال به نقطه جوش و یا گرم کردن آن استفاده می‌شود. در ایران به جای بویلر از واژه دیگ و کوره نیز استفاده می‌شود. بویلر با توجه به نوع گرمایش و سیال گرم شونده، دارای انواع زیر است:
بویلر بخار (steam boiler): بویلر بخار به یک مخزن تحت فشار داخلی گفته می‌شود که در تماس با آتش آب را به بخار تبدیل می‌کند.
بویلر آب گرم: بویلر آب گرم، گرمای دریافتی از مشعل را به آب منتقل کرده و سبب گرم شدن آن می شود که یکی از مهمترین کاربردهای آن تاسیسات گرمایشی ساختمان است.
بویلر روغن داغ (Oil boilers یا Hot Oil Boiler): در سیستم های انتقال حرارت با سیال روغن داغ، جهت تولید گرما از بویلر روغن داغ استفاده می‌شود. به بویلر روغن داغ در ایران دیگ روغن داغ نیز گفته می‌شود.
بویلر روغن داغ چه کاربردی دارد و به چه منظور استفاده می شود؟
در روش‌های سنتی برای گرم کردن مواد مورد نظر، معمولا آن‌ها را در یک ظرف با آلیاژ مناسب قرار داده. و زیر آن را گرم می کردند. اما همیشه امکان انجام این کار وجود ندارد، به ویژه زمانی که مواد خود قابل اشتعال باشند. به همین دلیل روش‌های انتقال حرارت غیر مستقیم ابداع شدند. که در آن‌ها از یک سیال یا گاز استفاده می‌شود. در بسیاری از سیستم های گرمایشی صنعتی، از آب و بخار به عنوان حامل گرما استفاده شده است، اما این روش چندان ایمن نیست. و به علت نیاز به کار در فشار بالا هزینه زیادی دارد. به همین دلیل یکی از مهمترین کاربردهای بویلر روغن داغ در صنایعی است که انتقال حرارت به صورت غیر مستقیم انجام می‌شود. به کمک این سیستم می‌توانید مواد مورد نظر خود را تا دمای بالای 400 سانتی گراد به صورت غیر مستقیم حرارت دهید. جهت گرمایش مواد اشتعال زایی مانند نفت خام و گاز طبیعی از بویلر روغن داغ استفاده می‌شود. این سیستم به دلیل به کارگیری سیال روغن حرارتی (معدنی و یا سنتتیک) جایگزین مناسبی برای بویلر بخار است.
بویلرهای روغن داغ جهت تامین حرارت در دمای بالا و فشار پایین به طور گسترده در پروژه های تاسیسات صنعتی، صنایع غذایی مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال، برای انتقال حرارت مورد نیاز در صنایع شیمیایی با هدف انجام واکنش های شیمیایی در درون راکتورها از این سیستم استفاده می شود. علاوه بر این، برای تولید محصولاتی مانند چسب و رزین، حلال ها و انواع مشتقات نفتی و ساخت روغن های تصفیه شده به دلیل اینکه نیاز به دمای بسیار بالایی دارند از بویلر روغن داغ بهره می‌برند. ساخت محصولاتی مانند ایزوگام، چرم مصنوعی، نبات و آبنبات و چیپس و سایر سرخ کردنی ها، صنایع ساخت ورق های نئوپان چوبی و ام دی اف از کاربردهای دیگر این نوع سیستم انتقال حرارت است.
مزایای بویلرهای روغن داغ
علاوه بر فشار کاری پایین تر، استفاده از روغن داغ به جای آب و بخار در دماهای بالا، مزایای دیگری نیز دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
▪️ در فشار جو تا 350 درجه سانتی گراد. (سیستم فقط دارای فشاری است که توسط پمپ روغن کاری ایجاد می شود و از حداکثر 5 بار بیشتر نیست)
▪️ روغن حرارتی باعث ایجاد خوردگی در تاسیسات و لوله‌های مارپیچ دیگ نمی شود.
▪️ دیگ دچار مشکل کلسیفیکاسیون نمی‌شود. بسیاری از دیگ‌های بخار سالانه حذف می شوند. این امر عمدتا به این دلیل است که با افزایش دمای آب، برخی از یون های کلسیم و منیزیم در آب با افزایش دما رسوب خود را ادامه می دهند. بنابراین این کلسیفیکاسیون ها به دیواره داخلی دیگ می چسبند.
▪️ هیچ نوع تهویه‌ای برای روغن حرارتی نیاز نیست.
▪️ در زمستان و در شرایط آب و هوایی طبیعی، تاسیسات آن دچار یخ زدگی نمی شود.
▪️ می‌توانید در دماهای مختلف تا 350 درجه سانتی گراد از این سیستم استفاده کنید. با این وجود، در صورت افزایش دما هیچ وقت فشار کاری در دیگ بیشتر نمی‌شود.
▪️ آب داغ، آب جوش و یا بخار را می توانید. در صورت لزوم به روش غیر مستقیم و با استفاده از این روغن تولید کنید.
▪️ باعث رسوب در محل نصب نمی شود، باعث ایجاد سنگ نمی شود و از تشکیل خوردگی جلوگیری می کند.
▪️ سیستم گرمایش دیگ روغن داغ بر خلاف دیگ بخار به یک اپراتور بویلر آموزش دیده نیاز ندارد.
▪️ ایمنی بویلر روغن داغ بیشتر از دیگ بخار است و کارایی بیشتری دارد.
▪️ امکان تنظیم درجه حرارت آن راحت‌تر است و زمان کمتری برای رسیدن به دمای مورد نیاز در مقایسه با بویلرهای بخار لازم دارد.