میلگرد صنعتی
میلگرد صنعتی، همان طور که از نام آن پیداست، در صنعت مورد استفاده قرار گرفته و با توجه به نیاز صنایع، تولید و عرضه می‌شود. این نوع میلگرد برای مصارف ساختمانی مناسب نیست و فقط در بخش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای ساخت این میلگردها نیز از فولاد استفاده می‌شود؛ اما از لحاظ قطر و ساختار با میلگردهای معمولی تفاوت‌هایی دارند. برخلاف میلگردهای ساختمانی که از نوع آجدار هستند، میلگردهای صنعتی دارای سطح صاف و صیقلی بوده و هیچ‌گونه آجی روی آن‌ها دیده نمی‌شود. دلیل وجود این دندانه‌ها و آج‌ها این است که آج‌ها موجب افزایش اصطکاک میان میلگرد و بتن می‌شود. البته ناگفته نماند که برای بعضی از فعالیت‌های صنعتی نیز از میلگردهای آجدار استفاده می‌شود؛ اما به‌طور کلی میلگردهای صنعتی غالبا از نوع آجدار نیستند. میلگردهای صنعتی به لحاظ قطر، قطر بیشتری در مقایسه با میلگردهای ساختمانی دارند و طبیعتا از مقاومت خمشی (استحکام شکست) بیشتری نیز برخوردارند.
میلگرد ساختمانی
میلگرد ساختمانی با هدف تقویت بتن در درون آن قرار می‌گیرد. میلگردهای ساختمانی دارای دندانه و آج هستند تا میلگرد محکم‌تر درون بتن قرار بگیرد و احتمال شکستن بتن را به شدت کم کند. همان طور که گفته شد، نقش میلگرد در درون بتن بسیار مهم و حیاتی است. درست است که بتن از استحکام خوبی برخوردار بوده و زیر فشارهای مختلف ساختمان عملکرد خوبی دارد، اما اگر این فشار به بخش مرکزی بتن وارد شود، بتن به راحتی می‌شکند. ولی بتنی که با میلگرد تقویت شود با هیچ فشاری نمی‌شکند؛ چراکه فشار وارده توسط میلگرد جذب و خنثی می‌شود، بدون اینکه کوچک‌ترین صدمه‌ای به خود بتن وارد آید.
یکی از کاربردهای مهم میلگرد در بتن، کم کردن ضخامت آن است؛ بنابراین استفاده از میلگرد در ساختمان‌سازی موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود. میلگرد در درون بتن، بتن را مستحکم می‌کند؛ به‌گونه‌ای که دیگر نیازی به بتن‌ریزی ضخیم نیست و میلگرد درون آن، خاصیت ترک‌خوردگی بتن را به شدت کاهش می‌دهد.
تفاوت میلگردها از زوایای مختلف
همان‌طور که در مطالب بالا نکته‌های متعددی را متذکر شدیم، میلگردها هم در صنعت و هم در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند که باید تفاوت میلگرد صنعتی با میلگرد ساختمانی را بهتر بشناسیم از این رو جدا از فرق میلگرد ساختمانی و میلگرد صنعتی که در کنار شباهت‌ها، شاهد تفاوت‌هایی در شکل ظاهری، خواهش مکانیکی، ترکیب شیمیایی هستیم، باید تفاوت میلگرد ساده و آجدار را نیز بدانید که اما در ادامه به تفاوت‌های میلگرد صنعتی و ساختمانی به طور دقیق و اصولی اشاره خواهیم کرد.
شکل ظاهری میلگردها
با توجه به شکل ظاهری میلگردها می‌توان آن‌ها را به دو دسته کلی آجدار و ساده تقسیم کرد. شکل ظاهری میلگردها یکی از عوامل تعیین‌کننده نوع استاندارد تولیدی میلگردها است و استاندارد رایج در ایران، استاندارد ملی ایران و استاندارد روسی است. براساس استاندارد روسی GOST میلگردها به چهار دسته A1، A2، A3 و A4 تقسیم می‌شود و میلگرد ذوب آهن نیز برای تولید میلگردهای خود از استاندارد GOST استفاده می‌کند.
میلگرد A1 دارای شکلی ساده و بدون آج است. این میلگرد قابلیت تغییر شکل داشته و دارای استحکام کششی برابر با 360 مگاپاسکال است. میلگرد A2 از جنس فولاد نیمه خشک تهیه شده و دندانه‌ها و آج‌هایی یکنواخت به صورت فنری، موازی، مارپیچ و دوک مانند دارد. استحکام کششی میلگرد آجدار A2 برابر با 500 مگاپاسکال است و این میلگردها در سایزهای 8 تا 40 تولید شده که سایزهای 8، 10 و 14 کارایی و موارد استعمال بیشتری دارند.
میلگردهای آجدار A3 در دسته فولادهای سخت و خشک قرار می‌گیرند که شکل آج‌های آن به صورت دنده‌های خزدار یا یکنواخت است. این نوع میلگرد برای ساخت‌وساز به کار می‌رود و از استحکام کششی 600 مگاپاسکال برخوردار است. ناگفته نماند که استفاده از این میلگردها برای جوشکاری توصیه نمی‌شود. میلگردهای آجدار A4 در رده فولاد سخت قرار گرفته و دارای آج‌های مرکب هستند و استحکام کششی آن‌ها برابر با 650 مگاپاسکال است. از میلگردهای A1 در صنعت و از میلگردهای آجدار در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.
خواص مکانیکی میلگردها
خواص مکانیکی میلگردها اعم از صنعتی و ساختمانی، باتوجه به نوع آلیاژ آن‌ها متفاوت است و به همین علت ممکن است خواص مکانیکی میلگردها در مقایسه با سایر میلگردها ضعیف‌تر باشد. خواص مکانیکی که از میلگردهای ساختمانی انتظار می‌رود، به میزان استحکام کششی و سختی آن‌ها مربوط می‌شود و شاید میزان انعطاف‌پذیری این تولیدات کمتر مورد توجه مصرف‌کنندگان قرار بگیرد. درمقابل، میلگردهای صنعتی به علت طیف گسترده‌ای از آلیاژهای مصرفی در تولیدشان، توان ارائه همزمان خواصی همچون استحکام بالا، قابلیت ماشین‌کاری، انعطاف‌پذیری و غیره را دارند.
ترکیب شیمیایی میلگردها
یکی از تفاوت‌های مهم میلگردهای صنعتی و ساختمانی در نوع ترکیب شیمیایی آن‌ها است. با توجه به اینکه کاربرد میلگردهای ساختمانی در مقایسه با میلگردهای صنعتی محدود است، به همین علت در تولید این میلگردها تنوع آلیاژ بالا مورد توجه قرار نمی‌گیرد و غالبا در تولید آن‌ها از آلیاژ St37 بهره گرفته می‌شود. درمقابل، در تولید میلگردهای صنعتی با توجه به کاربردهای بسیار زیادی که در صنایع مختلف دارند از فولادهای عملیات حرارتی، انواع استیل بگیر، نسوز و غیره استفاده می‌شود که هرکدام از این آلیاژها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند و در صنایع مختلف نیازهای متعددی را برطرف می‌کنند.
سایز و اندازه میلگردها
منظور ما از سایز میلگرد، قطر میلگرد است. تنوع سایز میلگردهای صنعتی در مقایسه با میلگردهای ساختمانی بسیار بالاست و اغلب میلگردهای ساختمانی در بازه اندازه و سایز 8 الی 32 میلی‌متر تولید می‌شوند. اما میلگردهای صنعتی در سایز و ابعاد بالاتری تولید و عرضه می‌شوند. میلگردها اعم از ساده و آجدار با توجه به سایزهای مختلف آن‌ها به صورت شاخه‌ای یا کلاف به فروش می‌رسند. به این صورت که سایزهای کمتر از 12 میلی‌متر به صورت کلاف و سایزهای بالاتر از 12 میلی‌متر به صورت شاخه‌ای فروخته می‌شوند.
قیمت میلگردها
در خرید محصولات، یکی از عوامل مهم برای مصرف‌کنندگان در انتخاب کالا، قیمت آن است. در خرید این محصولات، قیمت آهن‌آلات از جمله میلگرد صنعتی و ساختمانی نیز بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر قیمت میلگرد تحت تاثیر عوامل مختلف در بازار دستخوش تغییر می‌شود. نوع میلگرد، جنس، سایز، نوسانات ارزی، میزان عرضه و تقاضا و وقایع سیاسی از عواملی هستند که بر قیمت میلگرد تاثیر قابل توجهی دارند. هرکدام از این عوامل می‌توانند به تنهایی و به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر قیمت میلگرد تاثیر بگذارند. در میان قیمت میلگردهای مختلف، قیمت میلگرد ذوب آهن دارای نوسان قیمت کمتری است. ناگفته نماند که قیمت میلگردهای صنعتی، به دلیل اینکه دارای کاربردهای وسیعی است و در اغلب موارد به صورت سفارشی تولید می‌شوند در مقایسه با میلگردهای ساختمانی، دارای قیمت بالاتری هستند.