فنر از قطعاتی است که در همه صنایع میتوان حضور گسترده آن را در ابعاد، اشکال، کاربردها و جنسهای مختلف مشاهده کرد. فنرها قابلیت انعطاف پذیری و بازگشت به حالت اولیه را دارند و میتوانند نیروهای مختلف را تحمل یا منتقل کنند. فنرها در ماشینهای صنعتی، خودروها، لوازم خانگی، ساعتها، اسباب بازیها، سلاحها و بسیاری از محصولات دیگر کاربرد دارند.
همانطور که گفته شد؛ فنرها به شکلها و اندازههای متنوعی ساخته میشوند و بر اساس نوع شکل، جنس، کاربرد و روش ساخت، دسته بندی میشوند.
فنرها را میتوان به دو دسته کلی فنرهای خمشی و فنرهای فشاری تقسیم کرد. فنرهای خمشی زمانی که نیرویی به آنها وارد میشود، خم میشوند و زمانی که نیرو قطع میشود، به حالت اولیه خود باز میگردند. فنرهای فشاری زمانی که نیرویی به آنها وارد میشود، فشرده میشوند و زمانی که نیرو قطع میشود، به حالت اولیه خود باز میگردند. برخی از انواع فنرهای خمشی و فشاری عبارتند از:
فنرهای مارپیچی:
این نوع فنرها از سیمهای فلزی به شکل مارپیچ ساخته میشوند و میتوانند فنر کششی، فنر فشاری و فنر پیچشی را شامل می شود. این فنرها در بسیاری از ماشینها و دستگاهها استفاده میشوند. برای مثال فنرهای مارپیچی در موتورهای احتراقی، ترمزهای خودرو، مبدلهای گرمایشی و سیستمهای تعلیق کاربرد فراوان دارند.
فنرهای صفحهای:
این نوع فنرها از ورقهای فلزی به شکلهای مختلف برش زده میشوند و میتوانند نیروهای خمشی مختلف را تحمل کنند. این نوع فنرها در برخی از ساعتها، انواع سوئیچها، قفلها و دستگاههای الکترونیکی استفاده میشوند.
فنرهای حلقوی:
فنرهای حلقوی از سیمهای فلزی به شکل حلقههای متصل ساخته میشوند و میتوانند نیروهای فشاری را تحمل کنند و به سرعت نیروی وارد شده را بازپس دهند. این فنرها در برخی از صندلیها، مبلها، تشکها و بالشها استفاده میشوند.
فنرهای قابل تنظیم:
فنرهای قابل تنظیم، نوع دیگری از فنرها هستند که از سیمهای فلزی به شکل مارپیچ ساخته میشوند و دارای یک قسمت قابل تنظیم هستند که می توان با تغییر طول یا قطر فنر، مقدار نیرویی که تحمل میکنند را تغییر داد. این فنرها در برخی از سیستمهای تعلیق خودروها، دستگاههای ورزشی و ابزارهای دقیق استفاده میشوند.
تاریخچه صنعت فنرسازی
صنعت فنرسازی یکی از صنایع قدیمی و مهم در تاریخ بشر به حساب میآید که از دوران باستان تاکنون در حال توسعه و پیشرفت است. اولین کاربرد فنرها را میتوان در ساخت تیروکمانهای استخوانی مشاهده کرد که بیش از ۶۰۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شدهاند. مصریان باستان نیز از فنرهای تخت و خمشی در ساخت انواع ابزارها استفاده کردهاند.
در قرن پانزدهم میلادی، لئوناردو داوینچی از فنرهای پیچشی در طراحی انواع سلاحها، ماشینها و ابزارها استفاده کرد. در قرن هجدهم میلادی، قانون هوک در مورد رابطه بین نیرو و تغییر شکل فنرها کشف شد و اولین فنر مارپیچی نیز توسط ریچارد ترادسکین در سال ۱۷۶۳ میلادی ساخته شد.

صنعت فنرسازی در ایران
با آغاز دوران مدرن، صنعت فنرسازی با ورود تکنولوژیهای جدید و تأسیس کارخانههای بزرگتر، پیشرفتهای چشمگیری کرد. در سالهای اخیر، صنعت فنرسازی ایران با توجه به نیازهای داخلی و خارجی، به مرحله بومی سازی و صنعتی شدن رسیده و تولیدات با کیفیت و رقابت پذیری را ارائه داده است.
امروزه، شرکتهای معتبر و موفقی در زمینه تولید انواع فنرها در ایران فعالیت میکنند و با استفاده از دانش فنی، تجربه عملی و خلاقیت، فنرهایی با شکلها، جنسها، ابعاد و کاربردهای متنوع را تولید میکنند. این شرکتها مشتریانی را در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، نفت و گاز، دفاعی، پزشکی، الکترونیکی و غیره دارند و با ارائه کیفیت بالا و قیمت مناسب، رضایت آنها را جلب میکنند.