اگر زمین و فضای لازم را برای کاشت گیاهان مورد علاقه خود در اختیار ندارید ، میتوانید تعداد زیادی از گیاهان را در آب پرورش بدهید . پرورش گیاه درآب این حُسن را دارد که خود شاهد رشد و نمو گیاه از پشت شیشه آب هستید. یک گیاه که در گلدان و خاک است فقط یک گلدان معمولی است . ولی وقتی در آب میروید ، شبیه یک گلدان با شاخه های گل بُریده میباشد . با این تفاوت که هم عمر گیاه در آب طولانی است و هم ریشه های گیاه دیده میشوند . حتی میتوان در یک شیشه نسبتا بزرگ چند گیاه متفاوت را قرار داد . عمل آوردن گیاه در آب بنظر مشکل میرسد ولی اینطور نیست .گیاهان مختلفی وجود دارند که میتوانند در آب معمولی و خالص و یا آبی که محتوی مواد غذائی است رشد و نمو نمایند . پرورش گیاه در محلول مواد غذائی که ” هیدروپونیک ” نامیده میشود یک سیستم پیچیده تری است که ما از آن در اینجا صحبت نمی کنیم و فقط راجع به پرورش گیاه زینتی در آب ” یا باغبانی بدون خاک ” صحبت می کنیم که ساده ترین روش پرورش گیاهان زینتی و آپارتمانی میباشد . ممکن است این سئوال پیش بیآید که چطور گیاهان میتوانند در آب رشد کنند ، در حالیکه همیشه متخصصین و اهل فن ، ما را از زیاد آب دادن گیاه برحذر داشته اند . البته این سئوال پیش خواهد آمد که چطور گیاهی بعلت زیاد آب دادن از بین میرود و اکنون گفته میشود که گیاهان میتوانند در آب پرورش یابند ؟!.دلیل این گفته متناقض نقش اکسیژن است . زیرا هوای موجود در خلل و فرج خاک در اطراف ریشه است که محیط را برای رشد باکتریهای موجود در خاک فراهم میکند و در صورت عدم وجود اکسیژن در اثر آب زیادی ایجاد خفگی در گیاه میشود . زمانیکه اکسیژن در خاک وجود داشته باشد برای گیاه محیط مساعدی وجود دارد . در صورتیکه در کشت آبی اکسیژن در اطراف ریشه ها بحد وفور وجود داشته و محیط برای رشد باکتریها مساعد نیست .وقتی یک گیاه در آب خالص رشد نمی کند ، باین معنی است که کلیه مواد غذائی مورد نیاز بعلت محروم شدن از خاک در دسترس گیاه قرار نمی گیرد . بنابراین در کشت آبی بایستی محلولهای غذائی بآن اضافه شود . مواد غذائی اصلی و ضروری گیاه عبارتند از : ازت ، فسفر ، پتاس و مقداری از مواد معدنی دیگر که به عناصر قلیل موسوم می باشند . ین مواد را میتوان در فروشگاههای ویژه فروش بذر و سموم و کودهای شیمیائی و ادوات کشاورزی و باغبانی برای رشد گیاه خریداری نمود . یک خاک خوب معمولا حاوی مواد غذائی لازم میباشد وگیاهی که در حاک است مواد غذائی را جذب میکند . آب مواد را حل میکند و بوسیله ریشه ها جذب گیاه میشوند . گیاه به خاک محتاج نیست بلکه به مواد غذائی و آبی که در داخل خاک است نیاز دارد . حال ببینیم چه گیاهانی امتحان خود را در کشت آبی داده اند و قابل پرورش در آب می باشند .

۱) برگ بیدی ۲) بنفشه آفریقایی ۳) بگونیا رِکس ۴) حُسن یوسف ۵) دراسنای برگ قرمز ۶) پنجه کلاغی ۷) آویز ۸) فتوس ۹) برگ انجیری ۱۰) گیاه آلومینیوم ۱۱) عَشَقِه بهتر است برای موفق شدن ، نکاتی را در مورد پرورش گیاه در آب رعایت کنید . متخصصین بر این عقیده اند که اگر ظرف کشت آبی از شیشه رنگی باشد بهتر است . ولی در ظروف شیشه ای بی رنگ نیز میتوان به نتیجه رسید . منتها برای اینکه قارچ در مقابل روشنایی تولید نشود دور شیشه را با کاغذ تیره رنگی میپوشانند . ظرف و یا شیشه را بهتر است قبل از استفاده کاملا شسته و ماهی یکبار آب شیشه را تعویض و شیشه و خود گیاه را تمیز نمایند. ـ کشت دانه آوکا در آب : داخل ظرف را میتوانند با سنگ ریزه هائی پُر کنند به شرط اینکه قبلا آنها را شسته باشند .ظروف شیشه ای براحتی تمیز میشوند، همچنین قیمت آنها ارزان بوده و فرمهای جالبی از آنها را میتوان تهیه کرد .اگر قصد دارند گیاهی را در آب پرورش بدهند ، آنرا از داخل خاک خارج کرده ، سپس بمنظور جلوگیری از انتقال احتمالی باکتری و قارچ موجود در خاک بهتر است آنرا بشویند .این گیاه پرورشی میتواند فقط یک قلمه باشد و خود این قلمه ریشه خواهد داد .در مورد پرورش گیاه در آب بایستی مقدار زیادی صبر و حوصله بخرج داد و به گیاه فرصت داده شود که به محیط جدید عادت کرده و پس از مدتی حد اقل یکماه شروع به دادن ریشه و سپس جوانه و برگهای جدید بنماید . قسمتی از آب موجود ظرف کشت ، تبخیر میشود و هربار بهتر است مقداری آب وِلَرم به آن اضافه نمایند .اگر کلُر آب زیاد است بهتر است آب را یک شبانه روز به کناری بگذارند تا کلُر آن خارج شود. سطح آب در ظرف کشت باید متناسب با نوع گیاه و گنجایش ظرف باشد ، بطوریکه جذب هوا ، بسهولت انجام پذیرد . برای اینکه گیاهان بتوانند در آب رشد نمایند باید آب ظرف کشت هرچند روز تعویض گردد . زیرا تا زمانیکه آب تازه باشد امکان رشد جُلبَکها و باکتریها وجود نداشته و گیاه بخوبی رشد میکند . برای جلوگیری از فساد سریع آب از زعال نیز می توان استفاده کرد ، برای اینکه زغال در آب شناور نباشد قبل از استفاده چند روز آنرا در آب میگذارند تا خیس بخورد. این عمل از یکطرف باعث تمیز شدن گرد و خاک زغال شده و از طرف دیگر ازکثیف کردن آب جلوگیری میکند .گیاهی که در آب پرورش می یابد مثل کشت گیاهان در خاک به نور احتیاج دارد . از اینجهت بسته به نوع گیاه ، باید مکان مناسب آنرا در داخل آپارتمان بدقت انتخاب نمایند . گیاهان سوخ دار، تکمه دار، با ریشه گوشتی ، همگی از گیاهان ماندنی میباشند که ریشه های زیر زمینی آنها به اشکال مختلف و متفاوت است. گاهی سوخ دار مانند : گل لاله و سنبل و نرگس . گاهی تکمه دار مانند: بگونیای تکمه دار . و بعضی اوقات با ریشه گوشتی مانند : آلاله یا زنبق و غیره . سوخها یا تکمه ها و ریشه های گوشتی، در گیاه برای بقاء و ازدیاد آن گیاه موقعیکه قسمتهای هوائی آن ( برگ و ساقه ) از بین میرود بکار می آید و مخزنی برای نگهداری مواد غذائی مورد لزوم بوته ای است که سال بعد باید از آن بروید. ( هرچند که تفاوت زیادی بین ریشه های گوشتی این گیاهان وجود دارد ولی باغبانان و گلکاران ایرانی این گیاهان را گلهای پیازی نامیده و سوخ ، تکمه یا غدد ریشه را هم پیاز می نامند. مانند: پیاز سنبل، بگونیای پیازی، پیاز کوکب ) ساختمان سوخها بسته به جنس هرگیاه متفاوت است. چنانچه سوخ گل سنبل مانند پیاز معمولی خوراکی چند پوست روی آنرا پوشانده و سوخ زنبق دشتی و گل خورشیدی، فلس فلس و سوخ لاله، زعفران، گلایول، یک تکه و گوشتی و سخت میباشند. ریشه های گوشتی نیز از این تغییر برکنار نیستند . مثلا ریشه آلاله بشکل پنجه و ریشه زنبق ساقه مغز دار و گوشتی و ریشه گل کوکب و اختر مرکب از غدد گوشتی مانند: سیب زمینی درشتی می باشند.این گیاهان عموما بواسطه گلهای زیبا که غالبا درشت و با اشکال مخصوص بخود آنهاست . همچنین رنگهای زنده و جالب ، مورد توجه خاص دوستداران گل می باشند. دسته ای از آنها فصل بهار و دسته دیگر تابستان و پائیز گل می دهند . چنانچه با در نظر گرفتن فصل گلریزان این گیاهان مخلوط بهم روی تپه گل یا حاشیه بکارند ، مناظر زیبائی را بوجود می آورند . سوخ بعضی از این گلها مانند نرگس و سنبل را میتوان روی ظرف مخصوص که بجای خاک آب در آنها می ریزند سبز کرده و از گلشان برای تزئین اطاقها و سالونها و غیره استفاده نمود . ضمنا اگر گلخانه در اختیار باشد برای آنکه زودتر و خارج از فصل گلهائی از این گیاهان داشته باشیم میتوان آنها را در گلخانه با هوای گرمی که دارد وادار کرد زودتر گل کند .