معرفی کلی :
زنبور عسل گونه‌ای زنبور است که عسل می‌سازد. زنبور عسل این کار را با گردآوری شهد گل‌ها در کندو انجام می‌دهد.زنبورهای هر کندو یکی از سه نوع زنبور ملکه، زنبور نر و زنبور کارگر هستند.
زنبور عسل از حشرات اجتماعی است حتی اگر در خارج از کندو دارای غذای کافی باشد نمی‌تواند به تنهایی زندگی کند.
مصارف و محصولات زنبور عسل:
می توان به شهد یا عسل و گرده زنبور عسل ویژه «موم» که از صمغ ها به وجود می آید، اشاره کرد. گرده زنبور عسل دارای انواع مواد آلی و ویتامین ها م یباشد. گرده شامل قندهای احیا
کننده میباشد که در گل 31% در گروه کربوهیدرات وجود دارد. میزان متوسط پروتئین گروه حدود 22% است و تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز انسان در ترکیب پروتئینی دانه گروه وجود
دارد.عصاره اتری گروه حاوی چربی ها و روغن ها، پیگمان ها، دونین ها، ویتامین ها و هورمون رشد می باشد.گروه حاوی 13 نوع اسید چرب و دو استدول عمده به نام های 24- متیلن
کلسترول و «بی سی توسترول» است. برای جمع آوی دانه گرده می توان از تله گرده، استفاده کرد، ولی این کار توصیه نمی شود، چون جمعیت زنبورها را تضعیف می کند.
بعضی از مصارف گرده زنبور عسل
دانه گرده در پزشکی اهمیت خاصی دارد.در درمان بیماری های پروستات و آلرژی و در حال بی اشتهایی از داروهایی که از دانه گرده ساخته می شوند، استفاده می کنند. دانه گرده به عنوان
مکمل غذایی به کار می رود و از آن در رفع چین و چروک و لکه های صورت استفاده می گردد.از داروهای مشهور می توان به Prostaflor, Ofilorex اشاره کرد.
نیش زنبور:
از نیش زنبور عسل به علت خاصیت قلیایی و اسیدی بودن آن در درمان بیماریها، استفاده می کنند.
معرفی ملکه زنبور عسل:
ملکه، مادر همه زنبور های کلنی و به عنوان مهم‌ترین و با ارزش‌ترین افراد کندو شناخته شده است. ملکه از تخم بارور یا لارو ماده جوان کمتر از 3 روز بوجود می‌آید. سلولهای ملکه معمولاً به
صورت عمودی در سطح و حاشیه شان‌ها ساخته می شود در صورتی که سلولهای زنبورهای کارگر و نر به صورت افقی قرار دارند. (منظور از کلنی:جاندار پر سلولی ساده می باشد که ازسلول های
کم و بیش یکسان ساخته شده و بین سلول های ان ارتباط زیستی وجود دارد و هر سلول مستقل از سلول دیگر عمل میکند.)
ملکه باکره تقریباً نزدیک به یک هفته آماده جفتگیری می‌گردد و در یک روز آفتابی و معمولا بعداز ظهر از کندو خارج شده و در آسمان و در محل تجمع زنبورهای نر، حداقل با 10 عدد زنبور نر
جفتگیری کرده و در حالتی که اندام تناسلی آخرین زنبور نر به عنوان علامت جفتگیری در واژن آن است. به کندو باز می‌گردد و دو روز بعد تخم گذاری را شروع می نماید.
نوزادان ملکه شبیه کارگرها اما سریع‌تر از آنها رشد و به صورت زنبور کامل در می‌آید . ملکه در طول حیات خود فقط از شیر زنبور یعنی ژله رویال، تغذیه میکند. نوع غذا و زیاد بودن مقدار و
کیفیت آن باعث می شود که ملکه به تمام معنا کامل و دستگاه تولیدمثل کامل داشته باشد. کارگرها پس از متولد شدن ملکه، عملا او را نادیده می‌گیرند اما خیلی زود جلب او می‌شوند و به
تغذیه و تیمار او می‌پردازند.
نوزادان پس از خروج از تخم بعد از طی دو مرحله به صورت زنبور کامل در می‌آیند. در مرحله اول به صورت کرم‌های سفیدی هستندو در خانه‌های کوچکی به سر می‌برند و پرستاران به آنها
غذا می‌رسانند و پس از چند روز به صورت زنبورهایی در می‌آیند که هنوز کامل نشده‌اند و به حالت خوابیده و خشک شده به سر می‌برند (مانند حالت پروانه ابریشم در پیله) به این جهت غذا
نمی‌خورند تا وقتی که به صورت حشره کامل درآیند.
ملکه زنبورعسل به سادگی از کارگران و زنبور نر مشخص می‌شود. ملکه نسبتاً درشتر و درازتر از کارگران و نر است، ولی پهن‌تر از آنها نیست. از آنجا که شکم ملکه طویل و در سطح زیرین پهن
است، طول بال‌هایش نسبت به بدن از بال کارگرها و زنبورهای نر کوتاه‌تر است. نیش ملکه کمی خمیده است و نسبت به نیش زنبور کارگر دندانه‌هایی دارد که فقط برای از بین بردن ملکه‌های
رقیب بکار می‌رود. حرکت ملکه در مواقع عادی ملایم است ولی در مواقع ضروری می‌تواند با سرعت حرکت کند.
جنسیت ملکه ماده بوده و مهم‌ترین وظیفه‌اش تخم‌گذاری میباشد. ملکه به عنوان رهبر کندو محسوب می‌شود و اگر ملکه را بردارند و یا کشته شود و جانشینی برای او وجود نداشته باشد بعد
از سه یا چهار ساعت تمام کارهای کندو متوقف می‌شود و بعد از مدتی زنبورها حدوداً ظرف دو روز اگر داخل کندو تخم روز وجود داشته باشد شروع به تولید شفیره ملکه برای تولید ملکه جدید
می‌کنند؛ پس از مدت دو هفته ملکه‌ها از شفیره بیرون می آیند وباهم مبارزه می‌کنند تا سرانجام قوی‌ترین آنها دوباره رهبری کندو را به عهده می‌گیرد اما اگر تخم روز داخل کندو نباشد. بعد از
مدت کوتاهی کارگران شروع به بکرزایی می‌کنند و کندو نر ریز می‌شود و در معرض نابودی قرار می‌گیرد.
ملکه از اواخر فروردین تا اواخر خرداد در شرایط متعادل روزانه حدود ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تخم می‌گذارد.
ملکه‌ها و کارگرها از تخم‌های لقاح شده(۳۲ کروموزوم) و نرها از تخم‌های غیر لقاح شده(۱۶ کروموزوم)، به وجود می‌آیند.
طول بدن ملکه بسته به هر نژاد متفاوت میباشد و به طور طبیعی بیش از ۵ سال می‌تواند زنده بماند.
در زنبورداری تجاری بیش از دو سال از یک ملکه استفاده نمی‌شود به علت کاهش تخمریزی (در سال اول ۵۰٪ و در سال دوم ۲۵٪ تخمریزی میکند و در سالهای آینده ۲۵٪ تخم می‌گذارد به
همین دلیل زنبوردار ملکه را در سال سوم حذف میکند).
ملکه زنبور عسل در زمان شفیرگی عسل و گرده نمی‌خورد و بجای آن [ژله رویال از غدد ترشحی زنبوران کارگر میباشد] مصرف میکند و بخاطر همین تک غذا بودن در ۵ روز اول زندگی ۱۲۵۰
برابر بزرگتر از بقیه زنبوران می‌شود و عمر این زنبور از حدود ۴۵ روز به ۵ تا ۷ سال افزایش پیدا میکند و شفیره‌ای که از عسل و گرده تغذیه شود هیچگاه به ملکه تبدیل نشده و کارگر خواهد
شد. ملکه تا آخر عمر توسط ژله رویال تولیدی کارگران تغذیه می‌شود.