✅✅✅صنعت چوب نقش بسیار مهمی در اقتصاد برخی کشورها دارد که به اقتصاد بامبو هم معروف است. عمده چوب‌های معروف این صنعت در مناطقی با آب و هوای معتدل، به ویژه کشورهای دارای آب و هوای سرد تهیه میشوند که یکی از آنها کشور روسیه است. علاوه بر روسیه، کشورهای استرالیا، برزیل، کانادا و آمریکا هم جزو بهترین کشورهای صادر کننده چوب‌ محسوب میشوند. در کنار این صنعت چسب چوب هم خودش را به بالاترین سطح سازگاری با ماشین آلات صنعت چوب رسانده و یک پیوند عمیق بین این دو ایجاد شده که هر دو را مکمکل یکدیگر کرده

مطالعات گسترده در زمینه برش چوب موجب ساخت انواع دستگاه و ماشین آلات برش همچون انواع دورکن چوب (دستگاه برش ام دی اف) و پانل بر افقی اتوماتیک و سی ان سی چوب و به موازات آنها طراحی و ساخت انواع تیغ اره و فرز های CNC چوب و … شده است. همچنین، در زمینه باربرداری و فرم دهی نیز سبب شده تا انواع رنده، گندگی، فرز و اور فرز نجاری و به موازات آنها انواع توپی نجاری و انواع تیغه و تیغچه و … تولید شود.

در زمینه فرآوری و تولید مبلمان صفحه ای انواع لبه چسبان (نوار لبه پی وی سی زن)، دستگاه پرس وکیوم و حتی انواع خطوط رنگ و آبشار های رنگ را شاهد هستیم. در کنار ماشین آلات چوب، فعالیت و پیشرفت چندین صنعت مختلف دیگر از جمله کارخانجات تولید انواع رنگ چوب، انواع چسب چوب، انواع چسب وکیوم ممبران و صنایع پلیمری مختلف هستیم که هر کدام به تنهایی بخش بزرگی از صنعت چوب و تولیدات مربوط به آن را به خودشان اختصاص دادند.

استرالیا منبع درختان اکالیپتوس (Eucalyptus) است که در آب و هوای گرمسیری و نیمه خشک به سرعت رشد میکنند و در برابر آتش سوزی هم مقاوم هستند. از طرفی برزیل منبع درختان کاج و اکالیپتوس است که بیشتر برای صنایع مرتبط با خمیر کاغذ و تخته سه لایه کشت میشوند. Paubrasilia echinate که نام فارسی دقیقی هم ندارد به چوب برزیلی (Brazilwood) هم معروف است و و گونه‌ای گیاه گلدار جنگل‌های بومی اقیانوس اطلس است.

درختی که چوب آن به پرنامبوکو (Pernambuco wood) یا چوب برزیلی معروف است و بیشتر در صنایع مربوط به ساخت اداوات موسیقی مثل ویولون استفاده میشود. بخش دیگری از همین چوب برای صنایع لاتکس هم استفاده میشود که خودش دنیایی است عمیق و بزرگ. کشور بعدی کاناداست که یکی از بزرگترین تولید کنندگان اقلام چوبی صادراتی به آمریکاست که خودش بزرگترین مصرف کننده محصولات صنعت چوب جهان است.

کانادا یکی از بزرگترین کشورهای سازنده اقلام مرتبط با صنعت چوب است و بخش بزرگی از اقتصاد آن به صنعت چوب و تجهیزات و تولیدات مرتبط با آن گره خورده است. کشور آخر این قسمت هم آمریکا است که دارای درختان گیلاس (Cherry)، سرو (Cedar)، صنوبر داگلاس (Douglas fir) و درخت گردو (Walnut) است که هر کدام یک از این درختان در صنعت خاصی استفاده میشوند.

به طور کلی، چوبی که در این کشورها تولید میشود، در صنایع مختلفی همچون مبل‌سازی، خانه‌سازی، تولید انواع درب و میز کنفرانس به واسطه صنعت الوار، پُل و حتی برای مصارف انرژی استفاده میشود. از بخش‌های مختلف درختان برای تولید کاغذ و خمیر چوب، سلولوید در فیلم‌های عکاسی که بیشتر برای فیلم‌های قدیمی است، ابریشم مصنوعی و حتی سفلون هم استفاده میشود.

چوب ویژگی‌های ارزشمند زیادی دارد که با شناخت آنها متوجه میشویم چه کاربردی در کدام صنایع دارد. از صنعت کشتی و قطار گرفته تا صنعت ساخت خانه و ابزارهای مربوط به آن، از تجهیزات گرفته تا تولید محصولات مختلف، هم و همه بر پایه شناخت ما از ویژگی‌های چوب شکل گرفته که توضیح هر کدام آنها نیازمند یک کتاب است.

روش‌های مختلفی برای فرآوری چوب وجود دارد که معروف‌ترین آن “روش نرم“ و “روش سخت“ است. اولی بر خلاف نامش برای تولید محصولات با دوام و مستحکم استفاده میشود و دومی از الواری حاصل میشود که نتیجه آن صنعت مبلمان و نمای درونی و بیرونی خانه‌ها است. بخش دیگر آن به ابزارهایی برمیگردد که با آنها، به چوب شکل میدهند.

ماشین آلات چوب که در زیر مشاهده میکنید، تنها بخش کوچکی از مواردی هستند که با توجه به صنعت عظیم چوب ساخته شدند و هر کدامشان کاربرد متفاوتی برای شکل دهی به چوب دارند✅✅✅

دورکن چوب (دستگاه برش ام دی اف)
دستگاه لبه چسبان
سی ان سی CNC چوب
دستگاه پرس وکیوم
فرز میزی نجاری (میز فرز)
کف رند و گندگی نجاری (دوکاره نجاری)
اره نواری چوب (اره فلکه چوب)
پنج کاره نجاری
پانل بر افقی اتوماتیک
الیت زن / سوراخ زن
دستگاه سنباده براش (براش چوب)
مکنده صنعتی
حتی مثل صنعت خودرو که در آخر ماشین‌های ساخته شده را رنگ آمیزی میکنند، در صنعت چوب هم اتاق رنگ چوب (آبشار رنگ) وجود دارد که مجموعه بزرگی از صفحات چوبی را به راحتی و با سرعت بسیار بالا رنگ‌ آمیزی میکند. مجموع این موارد در کنار هم، یک بسته بزرگ را ساخته که چهار چوب کلی صنعت چوب و ماشین آلات صنایع چوب را تشکیل میدهند.

دستگاه های فرآیند برشکاری
اره گرد میزی و اره مجموعه ای (دور کن)
اره نواری، اره فلکه یا اره تسمه ای
اره فارسی بر
اره چکشی (عمودبر)
ماشین CNC تخت
2-3 دستگاه های فرآیند تکمیلی
دستگاه خراطی
دستگاه کپی تراش
دستگاه کف رند (ماشین رنده میز)
دستگاه فرز میزی
ماشین گندگی
ماشین مولدر (چهارتراش کن)
دستگاه لیزر چوب
دستگاه لبه چسبان
پرس وکیوم و ممبران
دستگاه های زبانه زنوُکم )کام( کن
ماشین سوراخ زن
دستگاه لولازن (گازور زن)
دستگاه های فرآیند پرداخت
1-3-3 ماشین سنباده
دستگاه های فرآیند رنگ کاری و پوشش کاری
ابزار پیستوله رنگ پاش یا پمپ پاشش رنگ
کابین یا اتاقک رنگ کاری
دستگاه های فرآیند مونتاژ کاری
دستگاه مونتاژ صندلی
دستگاه پرس مهره خاردار
میخکوب و منگنه کوب پنوماتیکی

در کارگاه های صنایع چوب و درودگری از ابزار و ماشین آلات مختلفی در فرایندها و خط تولید استفاده می شود. آشنایی با این ماشین آلات و کارایی آنها باعث استفاده درست و بهینه از دستگاه، افزایش بازدهی، راندمان تولید و کاهش خطرات و حوادث ناشی از عدم شناخت اصولی دستگاه می شود. در این بخش به منظور آشنایی بیشتر با تجهیزات کارگاه های صنایع چوب به معرفی ابزار و ماشین آلات مورد استفاده در این کارگاه ها می پردازیم. ابتدا به معرفی فهرست وار و سپس با توجه به گستردگی ماشین آلات و تجهیزات در این صنعت جهت درک بهتر، آنها را در قالب تقسیم بندی ماشین آلات اصلی صنایع چوب و درودگری، مطابق با تقسیم بندی فرایندهای صنایع چوب و درودگری تشریح خواهیم کرد.

دستگاه ها و ابزارهای مهمی که در کارگاه های صنایع چوب مورد استفاده قرار می گیرند شامل موارد زیر است:

اره گرد شامل: اره گرد میزی، اره فارسی بر (قطع کن)، اره مجموعه ای (دور کن)، اره رادیال (دیوالت) و اره چند تیغ
۲- اره نواری، اره فلکه یا اره تسمه ایی
اره چکشی (عمودبر)
ماشین CNC تخت
دستگاه کف رند (ماشین رنده میزی)
دستگاه فرز میزی
ماشین گندگی
ماشین مولدر (چهار تراش کن یا فرز چند ایستگاه)
دستگاه خراطی
دستگاه کپی تراش
دستگاه لیزر چوب
دستگاه لبه چسبان
پرس وکیوم و ممبران
دستگاه های زبانه زن و گم (کام) کن
ماشین سوراخ زن
دستگاه لولازن (گازور زن)
ماشین سنباده
پیستوله رنگ پاش یا پمپ پاشش رنگ
کابین یا اتاقک رنگ پاشی و خشک کن
دستگاه مونتاژ صندلی یا دستگاه چهارچوب (فریم) یا یونیت
دستگاه پرس مهره خاردار
میخکوب و منگنه کوب پنوماتیکی
برای آشنایی با ماشین آلات صنایع چوب و درودگری، به تشریح مهمترین ماشین آلات ذکر شده در بالا می پردازیم:

دستگاه های فرآیند برش کاری
دستگاه هایی که در فرآیند برش کاری مورد استفاده قرار می گیرند شامل: اره گرد میزی و اره مجموعه ای دور کن)، اره رادیال (دیوالت و اره چند تیغ اره نواری، اره فلکه یا اره تسمه ای، اره فارسی بر (قطع کن)، اره چکشی (عمودبر)، ماشین CNC تخت میباشد که در ادامه به شرح هریک می پردازیم.

ارد گرد میزی و اره مجموعه ای (دور کن)
از جمله ماشین های بسیار پرکاربرد در کارگاههای صنایع چوب، اره گرد و اره دورکن است. وجود خط زن در دورکن ها به برش تمیز صفحات روکش دار کمک می کند. از این دستگاه ها برای برش انواع چوب، صفحات فشرده چوبی MDF، تخته خرده چوب، تخته چندلا و… استفاده می شود. اره دورکن می تواند برشهای طولی و عرضی (غیر قوسی) مستقیم با زاویه دار قطعات و صفحات چوبی را با دقتی بسیار بالا انجام دهد. اره دورکن را میتوان به دو دسته اره مجموعه ای ساده (دستی) و اتوماتیک تقسیم کرد. در نوع دستی تنظیمات مختلف دستگاه اعم از تنظیم ارتفاع تیغه، تغییر زاویه برش، تنظیم عرض و زاویه قرارگیری قطعه یا صفحه و تنظیم دور تیغه برش توسط اپراتور و با تنظیمات دستی انجام می شود. در مدل های پیشرفته تر تمامی تنظیمات اشاره شده توسط انتخاب کاربر و با فشردن یا لمس کردن چند دکمه روی صفحه کنترل دستگاه انجام میشود. یک اره دورکن می تواند ترکیبی از دو مدل دستی و اتوماتیک نیز باشد.

حفاظ روی تیغه متصل به مکنده
چاقوی جداکننده (در برخی منابع فنر گوهای شکل یا فنر جداکننده هم گفته می شود)
گونیای طولی
صفحه کنترل
کلید روشن / خاموش
کلید توقف اضطراری
گونیای عرضی
ریل یا میز کشویی
خروجی تراشه و یا پوشال و خاک اره
اره گرد میزی، مجموعه ای (دورکن)

۳-۱. اره گرد میزی، مجموعه ای (دورکن)

اره نواری، اره فلکه یا اره تسمه ای اره نواری یکی از مفیدترین و حیاتی ترین ماشین های کارگاه صنایع چوب می باشد. طرح اولین اره نواری در سال ۱۸۰۸ در انگلستان به ثبت رسیده است. ماشین اره نواری ممکن است افقی یا عمودی باشد. از ماشین اره نواری در کارهای مختلف از قبیل قوس بری، برش طولی، بریدن چوبهای ظریف، بریدن فاق و زبانه و تبدیل گرده بینه های چوب به الوار و تخته، قطع کردن چوبهای ضخیم و سایر کارها می توان استفاده نمود و در بعضی از اره ها می توان اره را کج کرده و برش های زاویه ای و زوایای مرکب ایجاد نمود. قطر فلکه های این ماشین معمولا از ۵۰ سانتیمتر تا ۱۲۰ سانتیمتر میباشد که به تناسب ابعاد چوب ها یا کارگاه صنایع چوب و درودگری انتخاب می گردد. متداول ترین سایز، اره فلکه ۶۰ سانتیمتر میباشد.

هدایت کننده های بالای تیغه
هدایت کننده های پایین تیغه
فرمان تنظیم حفاظ جلوی تیغه
حفاظ فلکه یا پولی
میز کار اره
گونیای طولی
فرمان تنظیم کشش تیغه اره
صفحه کنترل – کلید برق