برای تولید پارچه های مختلف در صنعت نساجی از الیاف و نخهای متنوعی استفاده میشود. یکی از پرمصرفترین و پرکاربردترین الیاف و نخهای مورد استفاده، نخ پلی استر است. این نخ به دو حالت مختلف یعنی استفاده به صورت خالص یا استفاده به صورت ترکیبی با دو یا چند الیاف دیگر برای تولید و تهیه پارچه یا دیگر منسوجات مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع نخ پلی استر
نخهای پلیاستر با توجه به کارکرد و کاربردشان دستهبندی میشوند. با توجه به این موضوع به طور کلی میتوان این نخ را به ۶ دسته مختلف تقسیمبندی کرد که در ادامه به بررسی این شش دسته میپردازیم.
نخهای DTY: نخ DYT که با نام نخ تکسچره، استرج و در ایران بیشتر با نام نخ ترویرا نیز نامیده میشود، نوعی نخ پلی استر است. نخهای DTY از نخهای پرمصرف است و کاربردهای متعدد و متنوعی به ویژه در صنعت نساجی دارد. این نخها دارای خاصیتهای مختلفی مثل نرمی و لطافت بالا و حجیم بودن است. نخهای DTY طی مراحل متعدد و تحت عواملی مثل حرارت بسیار بالا به تولید میرسند.
نخهای ATY: نخهای ATY نیز یکی دیگر از انواع نخهای پلیاستر است که با نام نخهای ایر تکسچره هم مشهور هستند، از جنس DYT هستند که تحت تاثیر فشار هوا کوبیده شدهاند. این اتفاق در نهایت باعث درهمرفتگی نخ میشود که آن را شبیه به نخ طبیعی میکند. نخهای ایر تکسچره نیز کاربردهای متعددی و مختلفی در تهیه منسوجات مختلف مثل تار و پود پتو، چله و پود فرش دارد. از مهمترین ویزگیهای این نخهای پلیاستر میتوان به جذب کم رطوبت و وزن کم آنها اشاره کرد.
نخهای POY: یکی از انواع نخ پلی استر بوده که ویژگیهای خاص و مهمی دارد، همین نخ POY است. این نخ حاصل از ذوب شدن چیپسهای پلیاستر به وجود میآید. از ویژگیهای مهم این نخ میتوان به خاصیت حرارتی قابل توجه، انعطاف پذیری بالا و همچنین خاصیت آویزش مناسب آن اشاره کرد.
نخهای FDY: این نخهای پلیاستر حاصل از جمع شدگی نخهای POY هستند. این جمع شدگی باعث میشود تا این نخها در صنایع مختلفی مثل صنعت نساجی و تولیدیهای منسوجات مختلف مثل پرده، رومبلی، تهیه پتو راشل، فرش … مورد استفاده قرار بگیرد.
نخهای استیپل: نوعی دیگر از نخهای پلی استر، نخهای استیپل هستند. این نخها از الیاف بریده شده فیلامنت هستند که در سیستم چرخانهای به تولید میرسد. این الیاف در نهایت به بسته بندی میرسد و به صورت عدل به دست کارخانه نساجی میرسد.
نخهای اینتر مینگل: نخهای اینتر مینگل در دسته این مدل نخهای است و حاصل از نخهای DTY تولید میشود. این نخهای در فواصل مشخص شده در نخهای DTY جوش زده میشوند. این نخها دارای ویژگیهای مهمی مثل نرمی و حجیم بودن را دارد. این نخها با عبور از مرحله تکسچرایزینگ به نخهای تهیه شده از الیاف طبیعی شبیه میشوند. این اتفاق باعث میشود که الیاف حاصله بسیار مستحکم و بادوام باشد و در تولید منسوجات مختلفی مثل لباس، پوشاک، رومبلی و… مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیهای نخ پلی استر
این نخ ویژگیهای فراوان و متعددی دارد و به همین جهت از آن را میتوان به جای پنبه برای تولید منسوجات مختلف استفاده کرد. ضد حساسیت بودن و مناسب بودن برای هر نوع پوست، استحکام، مقاومت و دوام بالا، نرمی و لطافت قابل توجه، بو نگرفتن، عدم جذب رطوبت و … از سری ویژگیهایی است که بسیار مهم بوده و در تهیه پارچه و منسوجات با کیفیت بسیار کمک میکند.
همچنین از ویژگیهای مهم فیزیکی نخ پلی استر میتوان به مقاومت در برابر چروک شدن، خاصیت ارتجاعی مناسب نخ و الیاف پلیاستر، شکل مناسب الیاف میکروسکوپی و… را اشاره کرد. این پارچه در برابر خواص شیمیایی مختلف مثل اثر مواد اسیدی، مواد بازی رقیق، عوامل مختلف بیولوژیکی و مواد اکسیدکننده مثل صابونها و مواد مصرفی مقاومت بالا و مناسبی را از خود نشان میدهد.
موارد استفاده و کاربردهای نخ پلی استر
همانطور که گفته شد، این نخ ویژگیهای مختلفی دارد که این ویژگیها باعث گسترش موارد استفاده از این نخ میشود. از این نخ در تولید پارچهها و منسوجات مختلف و متعددی استفاده میشود. منسوجاتی مثل:
فرشها
انواع موکتها
کفپوشهای خودرو
کالای خواب مثل تشک
بالشت
صنعت عروسکسازی
تولید پارچههای مختلف و متنوع
تولید مبل راحتی
فیلترهای مختلف
لباسها و پوشاک مختلف
تولید انواع اسکاچها
رومبلی
نحوه شستشو و نگهداری منسوجات حاصل از نخ پلی استر
نخ پلی استر را میتوان با استفاده از ماشین لباسشویی یا با دست شست و این کار مشکلی را ایجاد نمیکند. اما باید توجه کرد که از مواد بازی قوی و گرم برای شستشو این الیاف استفاده نشود، چرا که این الیاف در برابر مواد قلیایی قوی و گرم مقاومت خوبی ندارند و آسیب میبینند.