ماهیان گرمابی، ماهیانی هستند که در استخرهای خاکی وبه صورت پلی کالچر ودر مناطقی که دارای آب با دمای بین ۱۸-۳۲ درجه سانتی گراد پرورش داده می شوند. اپتیمم رشد این ماهیان در دمای ۲۵-۲۶ درجه سانتگراد می باشد. آب مورد نیاز این مزارع را می توان از طریق رودخانه،چاه، و …. تامین نمود. حداقل زمین مورد نیاز برای احداث اینگونه مزارع ۵هکتار و زمینهای درجه سه کشاورزی میباشد.
انواع گونه های کپور ماهیان :
کپور معمولی(Common carp) کپور نقره ای (Silver carp) کپورسرگنده (Big head) -کپور علفخوار (Grass carp)
روش های پرورش
بهترین روش برای پرورش ماهیان گرمابی ، پرورش چند گونه ای است. چون دراین روش از تمامی سطوح غذایی موجود در استخر استفاده می شود و هیچ کدام از سطوح غذایی داخل استخر بلا استفاده نمی ماند علاوه بر آن در پرورش چند گونه ای ماهیان اثرات متقابل مثبت تغذیه ای(Sinergism) بر روی یکدیگر می گذرانند. در پرورش ماهیان گرمابی بر خلاف پرورش ماهیان سردآبی ، پرورش تک گونه ای متداول نبوده و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه نیست همچنین پرورش به صورت دوگونه ای نیز متداول نیست و در شرایط خاص منطقه ای توصیه می شود زیرا این روش پرورش چند گونه ای دارد در هر صورت در شرایط خاص منطقه ای که ماهیان به صورت دو گونه ای پرورش داده می شوند . باید ترکیب گونه ها به صورتی باشد که با یکدیگر رقابت غذایی نداشته باشند .به همین علت پرورش ماهی کپورنقره ای با آمور، پرورش ماهی آمور با سر گنده می تواند صورت بگیرد.
ترکیب و تراکم کشت
ترکیب وتراکم گونه های ماهی در پرورش ماهیان گرمابی بستگی به شرایط منطقه پرورش دارد.
ولی به طور کلی ترکیب وتراکم ذیل توصیه می شود.
تراکم ماهی در هکتاربرابر۲/۳ تا۴هزارقطعه
ماهی کپور نقره ای ۶۰-۵۰ درصد
ماهی کپور۲۵-۲۰ درصد
ماهی آمور ۲۰-۱۵ درصد
ماهی سرگنده ۱۰- ۵درصد
علاوه بر این ،حدود ده درصد تلفات دوره پرورش در نظر گرفته می شود که در زمان کشت بچه ماهی باید به استخر اضافه گردد . با توجه به شرایط منطقه از نظر مدت زمان پرورش، دسترسی یا عدم دسترسی به غذای دستی ارزان ،زیاد بودن ویا کم بودن گیاهان استخر و همچنین دسترسی به علوفه ارزان ، ترکیب گونه ای کپور نقره ای ، کپور و آمور می تواند تا ده درصد افزایش یا کاهش یابد. طول دوره پرورش ماهیان گرمابی با توجه به شرایط آب وهوایی از ۷-۹ ماه متفاوت است.در مناطقی که طول دوره پرورش کوتاه است بایستی بچه ماهیان با اوزان بیش از ۳۰-۴۰گرم به استخر معرفی گردند.ماهیان در هنگام صید بایستی دارای وزنی بیش از یک کیلوگرم داشته تا به بازار عرضه گردد.
میزان رهاسازی بچه ماهی دراستخرهای پرورشی و با هوادهی :
۱- ماهی کپور نقره ای ۵۵-۵۰ درصد
۲-ماهی کپور ۲۵-۲۰ درصد
۳-.ماهی آمور ۲۰-۱۵ درصد
۴-ماهی سرگنده ۱۰-۵ درصد
دراین مورد نیز ترکیب گونه ها می تواند تا ده درصد کاهش و یا افزایش یابد
روش انتخاب گونه های اصلی در پرورش
ا ین روش یکی از روش هایی است که در بعضی از کشورهای دنیا برای پرورش ماهیان گرمابی به کار برده می شود. در این روش با توجه به شرایط و امکانات موجود در منطقه یکی از گونه ها به عنوان گونه اصلی انتخاب شده و بقیه ماهیان به صورت ماهیان جنبی همراه با آن پرورش داده می شوند . به عنوان مثال اگر در منطقه ای ضایعات کشاورزی محصولاتی مثل گندم ، جو، ذرت فراوان و ارزان قیمت باشد می توان در آن منطقه اقدام به پرورش ماهی کپور به عنوان ماهی اصلی و بقیه ماهیان به صورت جنبی نمود و یا ابنکه شرایط آب و هوایی منطقه و تعداد روزهای آفتابی و طول روز به حدی کم است که نمی توان با باروری استخر را در آن انتظار داشت. با در نظر گرفتن فضای مورد نیاز برای تغذیه ماهی کپور، می توان اقدام به پرورش آن به گونه اصلی نمود. در مناطقی که کود حیوانی فراوان و ارزان قیمت در اختیار بوده و طول مدت روز و تعداد روزهای آفتابی در طول زمان پرورش زیاد است و باروری طبیعی استخر به نحو مطلوب صورت می گیرد می توان از ماهی کپور نقره ای به عنوان گونه اصلی و سایر ماهیان به عنوان ماهی جنبی استفاده کرد . در مناطقی که استخرهای پرورش ماهی پوشیده از علف و گیاهان آبزی فراوان میشود و علوفه کاری در منطقه زیاد و ارزان است می توان اقدام به پرورش ماهی آمور به عنوان ماهی اصلی نمود . در شرایط کشور ما از بین سه گونه ماهی فوق که می توانند به عنوان ماهی اصلی پرورش انتخاب شوند در بعضی از مناطق می توان از ماهی کپور به عنوان ماهی اصلی استفاده نمود. شرایط برای انتخاب ماهی آمور به عنوان گونه اصلی مناسب نبوده و مقرون به صرفه نیست .