اتوماسیون در زبان یونان باستان به معنی خود فرمان است. روباتیزه کردن یا اتوماسیون صنعتی به معنی استفاده از ابزارهای کنترلی (مثلاً کامپیوتر) به منظور هدایت و کنترل ماشین آلات صنعتی و پروسه های تولید است. اتوماسیون یك گام فراتر از مكانیزه کردن است. مكانیزه کردن به معنی فراهم کردن متصدیان انسانی با ابزار و دستگاه هایی که ایشان را برای انجام بهتر کارشان یاری میرساند.
نمایان ترین و شناخته شده ترین بخش اتوماسیون صنعتی، ربات های صنعتی هستند . در حیطه صنعتی سازی اتوماسیون قدم بعدی مكانیزه سازی است. به این شكل که مكانیزه سازی،ماشین را جایگزین نیروی فیزیكی انسان می کند. فیزیكی و اتوماسیون نقش احساس و مجری بودن مستقیم انسان در صنعت را به شكل چشمگیری کاهش می دهد. تنها کاربرانی که در این سیستم ها در پروسه تولید شرکت دارند. ناظرانی هستند که به آنها مهندسین ساکن می گویند. چرخه ی تولید اتوماسیون سازی شده شامل کلیه عوامل لازم برای اندازه گیری، انتقال،نمایش،ذخیره سازی و تنظیم اطلاعات از مراحل ساخت و اجرای فرامین مربوطه می باشد. با روی کارآمدن تراشه های پردازش گر و کنترلر ایده ایجاد چنین سیستم هایی به وجود آمد.
سیستم هایی که قادر باشند دخالت انسان در چرخه تولید را به حداقل رسانده است. و تنها او را ناظری بر پروسه ساخت گردانند. روباتهای صنعتی مهم ترین نقش را در این سیستم ها ایفا می کنند.
کاربرد اتوماسیون صنعتی
اتوماسیون یكی از مهمترین ارکان تولید صنعتی به حساب می آید. تا قبل از روی کارآمدن این نوع سیستم ها از دستگاههای مختلفی برای کنترل خطوط تولید استفاده می شد،که هر کدام به صورت مستقل عمل می کردند و محدودیت های بسیاری داشتند. اما هدف از اتوماسیون سازی و استفاده از روبات، تزریق احساس به پروسه تولید است.
هم سویی و هم هدف کردن دستگاهها و روباتها و ایجاد شبكه در یك نظام تولید،حاصل به کارگیری تكنولوژی اتوماسیون است. به عبارت دیگر اتوماسیون وظیفه ای بیش از کنترل فرایند تولید را بر عهده دارد. اما وظایف تعریف شده ی یك سیستم اتوماسیون که توسط کارشناسان مربوطه تنظیم شده است. عبارتند از:
* جاری ساختن استراتژی های کنترلی در کارخانه.
* تبادل اطلاعات میان بخش های تولید.
* ایجاد یك واسطه بین کاربر و مجموعه تحت کنترل.
مزایای اتوماسیون صنعتی
مزیت مهم اتوماسیون صنعتی عبارت است از:
1- اتوماسیون و امنیت و دقت کار: در زمینه امنیت کار تقریباً همه با اتوماسیون موافقند. چرا که در بسیاری از صنایع که برای انسان خطراتی وجود دارد. (نظیر صنایع شیمیایی و اتمی) این سیستم از جایگاه والا و مؤثری برخوردار است. در عین حال در بسیاری از صنایع میزان دقت لازم به هیچ وجه توسط انسان دست یافتنی نیست. در اینگونه محیط ها نیز فقط باید از دستگاههای اتوماتیك و کنترل شده توسط کامپیوتر استفاده کرد.
2-اتوماسیون و انعطاف پذیری: تصور کنید مالك کارخانه ای هستید که بازار از محصولاتش اشباع شده است. یا کالای شما دیگر خریدار ندارد و یا به هر دلیل دیگری قصد دارید محصول دیگری تولید کنید. برای این کار شما باید تمامی دستگاههای خط تولید را تعویض کرده است.
و به عبارت دیگر باید هزینه بسیار زیادی را برای جلوگیری از ضرر بپردازید. اما اگر به روی خط تولید خود یك سیستم اتوماسیون صنعتی را پیاده سازی کرده باشید. و وظایف عمده ی ساخت را به روباتها محول کرده باشید. برای تعویض محصول تولیدی تنها کافیست نرم افزار شبكه خود تغییر داده و اندکی در سخت افزار خود دست ببرید. به عبارت دیگر با اتوماسیون صنعتی می توان از زیان های بزرگ و در واقع از ورشكستگی فرار و تنوع در تولید را ایجاد کرد.
اتوماسیون صنعتی یكی از مهمترین ارکان تولید صنعتی محسوب می گردد. این رشته چند بخشی در ابتدا با توجه به نیاز به سرعت، دقت و تكرار پذیری تولید محصولات صنعتی به وجود آمده است. و اکنون در جهت انعطاف پذیری و قابلیت اطمینان هرچه بیشتر خطوط تولید به تحول خود ادامه می دهد. اهم نیروهای پیش برنده تكامل سیستم های اتوماسیون عبارتند از:
* فشار برای کاهش قیمت
* نیاز افزون تر به کیفیت
* کم شدن چرخه عمر محصولات
* تغییرات سریع در تكنولوژی
وظایف یك سیستم اتوماسیون عبارتند از:
I . جاری ساختن استراتژی های کنترلی در کارخانه
II . تبادل اطلاعات میان کارخانه و سایر بخش های بنگاه تولیدی
III . ایجاد یك واسطه کاربر به مجموعه تحت کنترل