دستگاه پاستواریزتور، سیستمی متشکل از یک پمپ تمام استیل و مبدل حرارتی و اتصالات می باشد. این تجهیزات قادر به اعمال عملیات حرارتی بر روی شیر یا هر نوشیدنی دیگر به منظور حذف عوامل بیماری زا محصول می باشد. بدون آنکه کیفیت و یا کمیت محصول نهایی تغییر کند. دستگاه پاستوریزاتور برای انجام مراحل پاستوریزه کردن به منبع حرارتی (بویلر) و سیستم برودتی (برج خنک کننده) نیاز دارد. درحقیقت بدون این تجهیزات جانبی، ممکن است کیفیت کار پاستوریزه‌سازی در حد کاملاَ مطلوب انجام نشود. سیستم پاستوریزاتور در دو مدل پلیتی و لوله ای تولید می گردد. دستگاه پاستوریزه کننده پلیتی که توسط شرکت سازآب طراحی میشود، به صورت سه بلوکه یا چهار بلوکه می باشد. جنس این تجهیزات از استنلس استیل (فولادضد زنگ) گرید 316 یا 304 میباشد. همچنین پلیت مورد استفاده نیز از 316L از بهترین برندهای خارجی خواهد بود. قابل ذکر است که دستگاه پاستوریزاتور بصورت اتوماتیک یا نیمه اتومات تولید می گردد. این دستگاه دارای یک صفحه نمایشگر PLC (سیستم کنترلر مرکزی) می باشد تا بصورت اتوماتیک مدت زمان و دمای لازم را برای بخش های مختلف تنظیم نماید.

پاستوریزه کردن شیر توسط دستگاه پاستوریزاتور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. درحقیقت با این عمل، سلامت ماده شیر و مصرف کنندگان ان تأمین میگردد. اما چرا تمامی کارشناسان حوزه سلامت بر پاستوریزه نمودن شیر اصرار دارند؟در پاسخ به این سوال میتوان گفت که مهمترین عوامل بیماری زای شیر بر اساس تحقیقات عبارتند از: فضولات دام که در تماس با شیر است. عفونت پستان دام (معروف به ماستیت)

باکتری هایی که روی پوست دام شیرده زندگی می کنند. (یکی از مهمترین دلایل استفاده از سیستم پاستوریزاتور شیر) محیط کشاورزی (زمین، غذا، تجهیزات)

حشرات، جوندگان و سایر حیوانات ناقل بیماری در مزرعه انسان (آلودگی از طریق لباس، شستشوی ضعیف دست ها و غیره) داروهایی که برای درمان دام بیمار استفاده می شود.

دستگاه پاستوریزاتور 100 لیتری (یا همان 100 کیلویی)، قادر است تا با استانداردهای بهداشتی سطح بالا (ISO 9001)، به پاستوریزه‌سازی شیر و دیگر مواد غذایی بپردازد. باتوجه به ظرفیت محدود، این تجهیزات بیشتر برای: واحدهای تولید شیر کوچکتر و کارگاه‌های صنعتی با ظرفیت محدود،مناسب است. مسلماَ ظرفیت محدود دستگاه پاستوریزاتور 100 کیلویی، موجب شده تا ابعاد این تجهیزات نیز کوچکتر باشد. بایستی بدانید که استفاده از این دستگاه‌ها به‌هیچ عنوان سخت نبوده و نیاز به هیچگونه پرسنلی احساس نمیشود. چراکه تمام فرآیندهای پاستوریزر 100 لیتری، کاملاَ اتوماتیک است. پاکسازی شیرها و دیگر سیالات مایع نیز توسط خود دستگاه به طور کامل انجام میگیرد. تجهیزات پاستوریزه‌کننده شیر نیاز به نصب یک دیگ بخار نیز (به عنوان دستگاه جانبی کمک کننده) دارند. لذا توصیه میشود به هیچ عنوان از دستگاه های جانبی دیگری (مثلاَ آبگرمکن!) استفاده نکنید.

پاستوریزاتور 500 کیلویی (500 لیتری)

پاستوریزاتور 500 لیتری یا 500 کیلویی، بلحاظ ساختاری و ویژگیهای ماهیتی، کاملاَ شبیه به مدلهای 100 کیلویی می‌باشد. با این تفاوت که دارای ظرفیت های به مراتب بیشتری هستند. ازهمین رو برای کارخانجات نوپا و کارگاه های تولید شیر با حجم متوسط، کاربرد دارند. بیاد داشته باشید که بلحاظ دمایی، دو شوک اثربخش به مایع شیر داده میشود. 

یعنی ابتدا دمای شیر درون دستگاه به محدوده‌ی بین 72 تا 85 درجه سانتیگراد میرسد. سپس بلافاصله، دمای این سیالات را به -10 درجه سانتیگراد می رسانند. شوک دمایی ایجاد شده موجب میشود تا میکروارگانیسمهای (باکتریها) شیر از بین بروند.تمامی قطعات و سیستمهای موجود در مدلهای 500 کیلویی، از بهترین جنسهای ممکن انتخاب میشوند. همچنین در هنگام خرید از گروه صنعتی سازآب، میتوانید برای تمامی محصولات گارانتی دریافت نمایید.

دستگاه پاستوریزاتور 1 تنی (1000 لیتری)

انواع پاستوریزر 1000 لیتری یا همان دستگاه پاستوریزاتور 1000 کیلویی، دارای بیشترین ظرفیت می‌باشند. بنابراین گزینه مناسبی برای کارخانجات صنعتی و واحدهای تولید شیر و لبنیات بزرگ و پرظرفیت هستند. به‌مانند مدلهای 100 و 500 کیلویی، این تجهیزات نیز دارای فرآیندی تمام اتوماتیک (کاملاَ خودکار) می باشند.

غالباَ در هنگام ساخت دستگاه‌های پاستوریزه کننده شیر، اجزای تشکیل دهنده ثابت است. (مخزن تعادل، پمپ تغذیه محصول، کنترلر جریان، مبدل دمایی، دریچه فشار ثابت، پلیتريال جریان‌سنج، چگالی سنج، دریچه تنظیم کننده، مسدود ساز، پمپ تقویتی، لوله نگهدارنده، شیرآلات و مخزن، دریچه‌های انحراف جریان سیال و…)

دستگاه پاستوریزاتور HTST استفاده از روش پاستوریزاسیون در دمای بالا و با مدت زمان کم، بمنظور: صرفه جویی در زمان بهره وری انرژی و همچنین پاستوریزه کردن شیر و مواد غذایی در حجم بالا، مورد استفاده صنایع مختلف می باشد. دستگاه پاستوریزاتور (HTST) برای حرارت دادن شیر و مشتقات آن یا سایر محصولات غذایی مانند نوشیدنی ها و آبمیوه ها در ظرفیت های بالا طراحی شده است. درحقیقت دستگاه پاستوریزاتور HTST به میکروارگانیسم های بیماری زا اجازه میدهد تا در دمای بالا (در مدت زمان کوتاهی) از بین بروند. شیر خام به مخزن تعادل (BTD) می رسد که در آنجا پمپ آن را به یک مبدل حرارتی صفحه ای می فرستد و بسته به نیاز محصول و یا فرآیند تا دمای پاستوریزاسیون گرم می شود. سپس محصول به یک لوله نگهدارنده منتقل می شود. جایی که این دما برای مدتی حفظ می شود تا از پاستوریزاسیون مناسب اطمینان حاصل شود. اگر مبدل دارای مرحله بازیابی باشد، محصول پاستوریزه انرژی را با محصول پاستوریزه مبادله می کند و انرژی کمتری برای خنک کردن محصول پاستوریزه و گرم کردن محصول پاستوریزه نیاز دارد. در نهایت خنکسازی توسط دستگاه پاستوریزاتور (HTST) انجام میشود. عملیات خنکسازی از این جهت صورت می‌پذیرد تا دمای محصول به 4 درجه سانتیگراد کاهش یابد و در ظروف عایق یا بسته های سرد نگهداری شود. اگر دمای پاستوریزاسیون به دلیل وجود مشکل کمتر از حد مطلوب باشد، یک شیر دیورتر خودکار محصول را به مخزن سرج یا BTD برمی‌گرداند و از مسائل آلودگی میکروبیولوژیکی در محصول نهایی جلوگیری می‌کند.