مترجم کتاب کیست؟

یک مترجم کتاب لازم است که حداقل به دو زبان مسلط باشد و با فرهنگ این زبان ها آشنا و دانش فرهنگی آنها را داشته باشد تا بتواند بطور اثربخشی متن کتاب را از یک زبان به زبان دیگر ترجمه کند. معمولا مترجم کتاب حداقل بایستی مدرک لیسانس داشته باشد، گرچه مهمترین مسئله در ترجمه کتاب و ترجمه سایر انواع سند و متن تجربه و توانایی مترجم است و این تجربه و توانایی مترجم است که اهمیت دارد نه مدرک تحصیلی.

مترجم کتاب کسی است که کتاب نوشته شده به یک زبان را به زبان دیگری تبدیل می کند. مترجم کتاب علاوه بر تسلط به حداقل دو زبان، بایستی با فرهنگ هایی که این کتاب از آنها منشاء گرفته است و فرهنگ منطقه ای که نویسنده کتاب در آن زندگی می کند، آشنا باشد. اغلب مترجمان کتاب دفتر و محل خاصی برای کار ندارند که بطور منظم به آن مراجعه کرده و همانند سایر شغل ها دارای ساعت ورود و خروج مشخصی باشند. معمولا کارها به صورت الکترونیک دریافت و ارسال می شود، بنابراین کامپیوتر یکی از ضروریات کار است و برای مترجم کتاب واجب است.

در ترجمه کتاب علاوه بر توانایی ترجمه کردن، مترجم کتاب بایستی دانش پایه کار با کامپیوتر را داشته و بتواند ترجمه خود را تایپ کند زیرا بدین ترتیب امکان تحویل کار به صورت الکترونیک وجود دارد. هرچند مترجم های امروزی وقتی ترجمه کتاب به آنها واگذار می شود، علاوه بر ترجمه و تایپ کتاب؛ گاهی قالب بندی، ویراستاری و حروفچینی کتاب را انجام می دهند و در فرآیند چاپ و انتشار کتاب نیز همیاری دارند.

وظیفه مترجم کتاب (Job Description) تبدیل کتاب نوشته شده از یک زبان به زبان دیگری است. ترجمه کتاب چیزی فراتر از تبدیل کلمات یک کتاب از یک زبان به زبان دیگر است، مترجم کتاب بایستی لحن، سبک و قالب، دستور زبان، عبارات و ضرب المثل ها و سایر ویژگی های ادبی موجود در کتاب منبع یا کتاب اصلی را به کتاب ترجمه شده انتقال دهد.

آیا می دانید وظایف شغلی (Job Duties) مترجم کتاب چیست؟ بسیاری از مترجمان کتاب کار خود را با ترجمه کتاب رمان و داستانی که می پسندند شروع می کنند. بنابراین بایستی هوش و استعداد ذاتی خوبی برای انتخاب یک کتاب داستان یا رمان استثنایی برای ترجمه داشته باشند و مولفانی را انتخاب کنند که ناشر خواهان انتشار و چاپ کتاب آنها است.

مترجم کتاب معمولا قطعه ای از کتاب را که ترجمه کرده است به عنوان نمونه برای ناشر یا انتشارات ارسال می کند تا مهارت های خود و ارزشمندی کتاب را برای ترجمه نشان دهند. برقراری ارتباط و شبکه زدن با متخصصان نشر و ناشرهای حرفه ای گاهی بخشی از وظایف شغلی یک مترجم کتاب است تا بدینوسیله برای خود اعتباری کسب کرده و پروژه های ترجمه کتاب لازم را کسب کنند.

یک مترجم کتاب پیوسته در حال تقویت و توسعه مهارت های نگارش و ترجمه خود از طریق تمرین ترجمه است و بخش هایی از کارهای ادبی و کتاب های مشهور را به عنوان تمرین ترجمه می کند. زمان ترجمه کتاب، مترجم کتاب ممکن است چندین بار کتاب را به زبان اصلی بخواند تا اطمینان حاصل کند که کلیت و مفاهیم کتاب را درک کرده، طرح و الگو و قالب کتاب را شناخته و صدای مولف اصلی را بشنود، بخش های دارای مشکلات ترجمه ای را شناسایی کرده و راه حلی برای آنها پیدا کند. بدین ترتیب از صحت و کیفیت ترجمه کتاب خود اطمینان حاصل می کند. بعضی از مترجم ها همانند یک مولف مستقیما کار ترجمه کتاب را شروع می کنند.

مراجع ترجمه از قبیل فرهنگ لغت زبان خارجی، فرهنگ اصطلاحات و استعاره ها، دایره المعارف و بانک واژگان دیجیتال بخشی از جعبه ابزار مترجم کتاب را تشکیل می دهد. این منابع بخصوص در طی بازبینی هایی که مترجم روی کتاب ترجمه شده انجام می دهد، مفید می باشند زیرا از صحت قطعی ترجمه ها اطمینان می دهد. مترجمان کتاب معمولا برای تسهیل ترجمه کتاب های بعدی، از واژگان رایج و اصطلاحات و عبارات خاص و مصطلح (colloquialisms) و سایر اطلاعات مفید لیستی برای خود تهیه می کنند.

کسی که کتاب ترجمه می کند بایستی بطور مستمر به دنبال فراگیری مسائل فرهنگی مردمی باشد که به زبان دوم وی صحبت می کنند، زبانی که وی ترجمه می کند. مثلا مترجم انگلیسی به فارسی بایستی با فرهنگ مردم انگلیسی زبان آشنا باشد و مترجم فارسی به انگلیسی بایستی فرهنگ مردم فارسی زبان را خوب بشناسد. علاوه بر به روز بودن از نظر وقایع جاری کشور منبع، مترجم کتاب بایستی در مورد کتاب هایی که تازه منتشر شده اند آگاه بوده و بطور مداوم کتاب هایی از مولفان بومی کشورهایی که وی زبان آنها را ترجمه می کند، بخواند.

اگر مترجم کتاب بخواهد با مسائل اجتماعی زبان خارجی که ترجمه و صحبت می کند، آشنا باشد بایستی خود را از طریق سفر به آن کشورها، خواندن مجلات و روزنامه های آنها، شرکت در فعالیت های روزمره، تماشای فیلم و سریال های پخش شده به آن زبان و شنیدن موسیقی و رادیوی زبان خارجی دوم خود؛ به روز کند.

یک مترجم کتاب بایستی حداقل به دو زبان تسلط کامل داشته باشد و درک کاملی از فرهنگ زبانی که کتاب به آن ترجمه می شود، داشته باشد. فرهنگ شامل تاریخ، مسائل سیاسی، ادبیات، مذهب، هنر و زندگی روزمره آنها است. هیئت آمار کارگری ایالات متحده (BLS) بیان کرده است که سطح تحصیلات لازم برای یک مترجم کتاب به خواست کارفرما بستگی دارد و تجربه داشتن مهمترین لازمه ترجمه کتاب است. این هیئت پیشنهاد کرده است که تقویت مهارت های ترجمه کتاب پیگیری شود و مترجم کتاب به صورت داوطلبانه به اجرای کارهای ترجمه ای غیررسمی بپردازد.

به نقل از انجمن مترجمان ادبی آمریکا (ALT)، شروع حرفه مترجمی ادبیات با ترجمه کتاب معمولا نادر است. ترجمه قطعات کوتاهتر، از جمله داستان های کوتاه و شعر، راه خوبی برای ساخت پیشینه و رزومه خود است و اعتباری برای مترجم فراهم می سازد که روی تصمیم گیری در مورد واگذاری ترجمه کتاب به وی تاثیر دارد. بسیاری از مترجم های کتاب از طریق شرکت در برنامه های دانشگاهی مدرک تحصیلی در رشته ترجمه می گیرند. برنامه های مدرک کارشناسی ترجمه ادبیات تطبیقی در دسترس است اما مدارک کارشناسی ارشد و دکترا بطور اختصاصی تر روی ترجمه ادبی متمرکز می باشد.