تعاونی مسکن چیست؟

مسکن یکی از نیازهای اصلی بشر و یکی از مشکلات اساسی خانواده های ایرانی است. قیمت سرسام آور مسکن در کشور ایران، به ویژه در شهر های بزرگی همچون تهران، اصفهان و شیراز، داشتن خانه را برای بسیاری از افراد به یک رویای دور و دست نیافتنی تبدیل کرده است. در چارچوب قوانین موجود و با توجه به تسهیلاتی که دولت ها برای شرکت های تعاونی در نظر میگیرند، تعاونی مسکن می تواند راه حلی اقتصادی و مناسب برای دستیابی به این آرزو باشد. ما در این مقاله با تعاونی مسکن، کارکردهای آن و ویژگی های تعاونی های دولتی و خصوصی بیشتر آشنا می شویم.

به بیان ساده، تعاونی مسکن گروهی از افراد حقیقی هستند که دور هم جمع می شوند و برای ساخت مسکن، سرمایه گذاری می کنند. این افراد سرمایه های کاملا یکسانی را برای این شراکت در نظر می گیرند و هدف اصلی آنها ساخت ساختمان های مسکونی است. بدین ترتیب یک شخصیتی حقوقی تحت عنوان تعاونی مسکن شکل می گیرد. اشخاص حقیقی فعال در این تعاونی به صورت داوطلبانه فعالیت می کنند.

سرمایه شرکت های تعاونی از دو روش تامین می شود: سرمایه اعضای تشکیل دهنده تعاونی و وام های بانکی و دولتی. بخش اول در واقع همان نقدینگی یا سرمایه اولیه ای است که سنگ بنای تعاونی را شکل می دهد. علاوه بر آن، از آنجایی که تامین مسکن دغدغه اصلی دولت است، بانک ها و موسسات مالی (از جمله بانک مسکن ایران) نیز با در نظر گرفتن تسهیلاتی، اقدام به ارائه وام به شرکت های تعاونی می کنند. وام هایی که دولت برای شرکت های تعاونی در نظر میگیرد معمولا بازپرداخت طولانی مدت و بهره پایینی دارد. شرکت های تعاونی می توانند تا سقف 80 درصد از هزینه های طرح های خود، از دولت وام دریافت کنند.

بر اساس ماده 81 قانون شرکت های تعاونی، این شرکت ها در زمان تشکیل با هیچ گونه محدودیتی در خصوص انتخاب اعضا روبرو نیستند. از سویی دیگر، این شرکت ها حوزه بسیار گسترده ای از فعالیت های مختلف را پوشش می دهند. به بیان ساده تر، هدف آن ها تنها ساخت خانه و سرپناه نیست، بلکه بر اساس قانون، یک شرکت تعاونی مسکن می تواند در حوزه های زیر نیز فعالیت کند:

خرید زمین، خانه، آپارتمان های مسکونی، ساختمان و سپس واگذاری آنها به صورت اقساط و یا نقد به اعضای تعاونی.
ارائه خدمات مهندسی و معماری برای اعضای تعاونی
نظارت بر ساخت خانه ها و ساختمان های متعلق به تعاونی
خرید واحد های مسکونی و واگذاری آنها به صورت نقد یا اقساط به سایر اعضا
اجاره دادن خانه ها و واحد های مسکونی شرکت به اعضا
نگهداری از تاسیسات، انجام تعمیرات، خدمات عمومی و اداره ساختمان های مرتبط با تعاونی

به منظور تسهیل رشد و توسعه کشور در جنبه های مختلف، دولت برای شرکت های تعاونی دولتی و خصوصی مزایا و امتیازات ویژه ای را در نظر گرفته است. شرکت های تعاونی دولتی از تسهیلات و امکانات زیادی برخوردار هستند که در این راستا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

حمایت بانک توسعه تعاون: شاید جالب باشد بدانید که چیزی در حدود 70 درصد از منابع بانک توسعه تعاون تنها به حمایت شرکت های تعاونی اختصاص دارد. شرکت های تعاونی دولتی می توانند با وام های معقول و استفاده از تسهیلات این بانک ، نسبت به تامین سرمایه و پیشبرد اهداف خود اقدام کنند.
مطالبات شرکت های تعاونی دولتی، در رده مطالبات ممتاز قرار می گیرد. این بدان معناست که اگر یکی از سرمایه گذاران ورشکست شود و یا از دنیا برود، مطالبات شرکت تعاونی با اولویت اول مورد بررسی قرار می گیرد. شرکت می تواند در چنین شرایطی به راحتی طلب خود را وصول کند.
در اکثر موارد، هزینه های پرداختی پایان سال به شریکان شرکت تعاونی، از مالیات معاف هستند. البته در این خصوص تبصره هایی وجود دارد که با مراجعه به قانون مالیات ها می توانید شبهات را برطرف کنید.

پیدا کردن یک شرکت تعاونی مسکن سالم و قابل اعتماد اهمیت بسیار زیادی دارد. شما مجبور هستید چند سال از زمان و دارایی خود را در این شرکت ها سرمایه گذاری کنید تا در نهایت، به خانه مورد نظر خود دست پیدا کنید. اگر شرکتی که انتخاب می کنید سالم نباشد، ممکن است از نظر مالی دچار ضررهای هنگفتی شوید و یا در مسیر خرید خانه، برای چند سال عقب بیفتید. تحقیق کردن در خصوص تعاونی مد نظرتان، پیش از امضای قرارداد و یا واریز هر نوع وجهی، اهمیت بسیار زیادی دارد. برای تشخیص تعاونی مسکن سالم راه های مختلفی وجود دارد که در ادامه برخی از آن ها را بررسی می کنیم.