کربنات کلسیم و کائولن هر دو به عنوان پرکنندههای ارزان قیمت استفاده میشوند. به عبارت دیگر مواد اولیهای هستند که محصولات را ارزانتر میکنند! با اضافه کردن آنها حجم مواد بالا میرود و هزینه هر تن کاهش مییابد. پرکنندهها جایگزین مقداری چیزهایی میشوند که بسیار گرانتر هستند. مانند دی اکسید تیتانیوم در رنگ، صابون، رزین در قطعات پلاستیکی، خمیر کاغذ یا لاستیک در تسمه نقاله. تقریباً در هر چیزی که در اطرافمان میبینیم، یک پرکننده وجود دارد. کائولن خاک رس چینی و کانی آن کائولینیت است. در مقابل کربنات کلسیم سنگ آهک، کلسیت یا گچ نامیده میشود و کانی معدنی آن کلسیت است. با این حال، کربنات کلسیم را از سنگ مرمر، گچ و صدفهای دریایی خرد شده نیز قابل استخراج است. در این مقاله به معرفی این دو ماده و مقایسه آنها با یکدیگر میپردازیم.
کربنات کلسیم چیست ؟
بسیاری از مردم ممکن است کربنات کلسیم و کائولن را موادی یکسان تلقی کنند. در حالی که این تصور اشتباه است و این دو ماده با یکدیگر تفاوتهایی دارند. اما کربنات کلسیم چیست؟
پودر کربنات کلسیم نمک کربنیک کلسیم (CaCO3) است. کربنات کلسیم در درمان به عنوان بافر فسفات در همودیالیز، به عنوان یک آنتیاسید برای تسکین موقت سوءهاضمه و سوزش سر دل استفاده میشود. همچنین به عنوان یک مکمل کلسیم برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان استفاده میشود. کربنات کلسیم به صورت پودری سفید و بی بو ظاهر می شود. به طور گسترده در سنگهای سراسر جهان وجود دارد. کربنات کلسیم زمین مستقیماً از استخراج سنگ آهک حاصل میشود. فرآیند استخراج، کربنات را بسیار نزدیک به حالت خلوص اولیه خود نگه میدارد. بنابراین یک محصول ریز آسیاب شده را به صورت خشک یا دوغاب ارائه میکند. کربنات کلسیم رسوبی به صورت صنعتی با تجزیه سنگ آهک به اکسید کلسیم تولید میشود. کربنات کلسیم رسوبشده خالصتر از کربنات کلسیم آسیابشده است و ویژگیهای متفاوتی و قابل تنظیمی دارد.
کائولن چیست ؟
گفتیم که کربنات کلسیم و کائولن مواد یکسانی نیستند! پس کائولن چیست؟
کائولن یا خاک رس چینی، پودری تقریباً سفید رنگ است. از دیگر خاک رسهای صنعتی بر اساس اندازه ذرات ریز و رنگ خالص آن متمایز میشود. توانایی آن در پراکندگی در آب آن را به رنگدانه ایده آلی تبدیل میکند. ماده اولیه تشکیل دهنده کائولن، کانی کائولینیت است. یک سیلیکات آلومینیوم آبدار که از تجزیه کانیهایی مانند فلدسپات تشکیل میشود. نام کائولن از زبان چینی گرفته شده و به معنای خط الراس بلند است. خط الراس مرتفع اشارهای به تپهای در جنوب شرقی چین است که در آن خاک رس برای اولین بار کشف و مورد استفاده قرار گرفت. در قرن هفتم و هشتم، چینیها اولین کسانی بودند که از کائولن برای ساختن چینی استفاده کردند. قرنها بعد بود که دیگر مناطق جهان توانستند این روند را تکرار کنند. رنگ سفید این ماده معدنی میتواند به طور طبیعی ایجاد شود یا پس از پردازش و حذف سایر ترکیبات حاوی رنگ را ایجاد شود. اندازه ذرات کوچک این ماده معدنی با پراکندگی نور به رنگ سفید آن کمک می.کند. اگرچه کائولن در سراسر جهان یافت می شود، اما رسوبات با سفیدی مناسب، ویسکوزیته و سایر ویژگیهای مطلوب نادر است.
تفاوت و شباهت کربنات کلسیم و کائولن
پس از صحبت درباره کائولن و کربنات کلسیم، نوبت به بیان تفاوت و شباهت کربنات کلسیم و کائولن میرسد. اصلیترین شباهت کائولن و کربنات کلسیم، کاربرد آنها به عنوان پرکننده است.
همچنین منبع این دو ماده اولیه نیز مشابه و در طبیعت است. تفاوت اصلی بین این دو ماده این است که کائولن یک خاک رس و نامحلول است. در حالی که کربنات کلسیم یک نمک است. یعنی میتواند حل شود. همچنین کربنات کلسیم بسیار سفیدتر از کائولن است. روشنایی ISO آن معمولاً ۹۶٪ است، در مقایسه با حدود ۸۳٪ برای یک کائولن معمولی. تفاوت بزرگ دیگر با این دو پرکننده، شکل ذرات آنهاست. کائولن دارای ذرات صفحه مانند (پلاکت) است در حالی که ذرات کربنات کلسیم به شکل نامنظم لوزی هستند. به همین دلیل است که ذرات کائولن نور را بهتر از ذرات کربنات کلسیم منتشر میکنند. در صنعت رنگ میگوییم کائولن قدرت پنهانکنندگی بهتری نسبت به کربنات کلسیم دارد.

موارد مصرف کربنات کلسیم و کائولن
موارد مصرف کربنات کلسیم و کائولن بسیار متنوع هستند. کاربردهای کائولن عبارتند از:
صنعت کاغذ: کاربرد اصلی کائولن در صنعت کاغذ است. این ماده به عنوان یک پوشش دهنده برای کاغذ عمل میکند و روشنایی، صافی و براقیت ظاهر آن را بهبود میبخشد. کائولن همچنین قابلیت چاپ کاغذ را بهبود میبخشد. علاوه بر این، استفاده از آن در صنعت کاغذ هزینه تولید را کاهش داده و باعث کاهش قطع درختان میشود
چینی و ظروف غذاخوری: کائولن به عنوان یک جزء ارزشمند در ساخت چینی و سایر ظروف غذاخوری عمل میکند.
کاربردهای دیگر: کائولن کاربردهای دیگری در محصولات از جمله رنگ، لاستیک، عایق کابل، فیلمهای ویژه و کود دارد.
کربنات کلسیم در صنایع گوناگونی کاربرد دارد. از جمله:
* تولید بتن و ساختمان سازی
* تولید رنگ
* تولید کاشی و سرامیک
* تولید پلیمر و پلاستیک
* صنایع غذایی و دارویی
* لوازم آرایشی و بهداشتی
نتیجه گیری
این دو ماده خام جز موادی هستند که به عنوان پر کننده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. استفاده از این مواد در صنایع مختلف موجب کاهش بهای تمام شده آنها میشود. کائولن و کربنات کلسیم با وجود داشتن شباهتهای بسیار تفاوتهایی نیز دارند. اصلیترین تفاوت کائولن و کربنات کلسیم این است که کائولن به سادگی حل میشود. در حالی که کربنات کلسیم مادهای نامحلول است.