به فرایند برداشت خاک، سنگ، و مواد طبیعی دیگر و ایجاد یک گودی گفته می شود که پروژه ساختمانی در آن انجام می شود. فرقی ندارد قصد احداث چه پروژه ای داشته باشید. چه یک ساختمان تجاری یا مسکونی باشد، چه راه، پل، یا نصب لوله ها و خطوط زیرزمینی دیگر، زمین باید مورد بررسی و آماده سازی قرار بگیرد. تا اطمینان به وجود بیاید که پی محکمی برای ساختمان ایجاد می شود. گودبرداری بخشی مهم از هر پروژه ساختمانی است.
در این فرایند از ابزارها و روش های مختلفی برای برداشتن خاک، سنگ، و مواد دیگر استفاده می شود. هدف از این فرایند آماده سازی محدوده برای انجام عملیات ساخت و ساز است. شرکت های مختلف ساختمانی و پیمانکاران مختلف از روش های متفاوتی برای این کار استفاده می کنند. روش کار بستگی زیادی به مواد مورد استفاده و هدف پروژه دارد.
مراحل گودبرداری
فرایند گودبرداری با نمونه برداری و بررسی کیفیت خاک محدوده پروژه ساختمانی شروع می شود. سپس طراحی خطوط مرکزی یا چارچوب کلی ساختمان روی زمین انجام می شود. سپس طراحی آن انجام می شود که در آن طول، عرض، و عمق گودبرداری مشخص می شود. سپس حداکثر چهار نقطه و حداقل دو نقطه از خاک برای بررسی سطح مورد انتخاب قرار می گیرد. بعد با استفاده از پودر گچ خطوط روی زمین کشیده می شود. در اینجا با توجه به طراحی و نقاط مورد بررسی، عمق گودبرداری مشخص می شود. بعد گودبرداری با استفاده از ماشین آلات یا به صورت دستی انجام می شود.
سپس خاک اضافی برداشته می شود. فاصله حداقل یک متر از خاک های برداشته با گودی لازم است. چرا که در صورت بارش باران امکان بازگشت خاک به محدوده وجود دارد. سپس طراحی محدوده مطابق با نقشه انجام می شود. در صورتی که خاک اطراف سست باشد باید از ابزارهای مناسب جهت نگهداری خاک سست استفاده شود. سپس ساخت چاه فاضلاب یا تونل های به هم پیوسته اگر لازم باشد انجام می شود. در نهایت اطراف ساختمان برای رعایت ایمنی باید بسته شود.
طراحی های لازم برای گودبرداری
طراحی خط مرکزی یا خط شبکه
طراحی خط مرکزی با استفاده از اعداد و حروف روی خاک انجام می شود. با استفاده از این طراحی خطوط کلی ساختمان مشخص می شود. خطوط به شکلی طراحی می شوند که خط دقیقا روی نقطه گودبرداری و سطح زمین قرار می گیرد.
طراحی گودبرداری
طراحی گودبرداری سه عامل را مشخص می کند: طول، عرض، و عمق گودبرداری. خط ها در این طراحی با استفاده از خطوط نقطه نقطه انجام می شود.
محدوده کارهای گودبرداری
کارهای اصلی و عمده که باید قبل، در حین، و بعد از این عملیات انجام شوند شامل موارد زیر می شود:
مشخص کردن گوشه ها و نقاط معیار
پیمایش سطح خاک
گودبرداری تا رسیدن به عمق مورد نظر
تقویت خاک سست
مشخص کردن محدوده نهایی
ساخت چاه یا تاسیسات زیر زمینی در صورت لزوم
مشخص کردن حدود ساختمان
ساخت دیوار حائل و سازه نگهبان
رویه کاری گودبرداری
قدم اول و آغازین پاک کردن زمین و سطحی که قرار است گودبرداری شود از بوته ها، گیاهان و علف ها است. سپس فرایند طراحی شروع می شود. در این فرایند خطوط گودبرداری و خط مرکزی آن، قبل از عملیات روی خاک کشیده می شود. سپس با توجه به این طراحی و نقاط معیاری که مشخص می شود، عملیات انجام می شود. بسته به اندازه و نوع پروژه ممکن است عملیات به صورت دستی و یا با استفاده از ماشین آلات انجام شود. در این مرحله خاک برداشته شده یا از کارگاه خارج شده و یا اطراف گود باقی می ماند. سپس محدوده مطابق طراحی پوشانده می شود.
برداشتن خاک گودبرداری
در اینجا مهندسان تخمین می زنند که خاکی که به دست آمده می تواند در چه مواردی استفاده شود. در صورتی که چنین کاربردی برای خاک پیدا شد باید در جایی نگهداری شود که مانع انجام راحت فعالیت های ساختمانی دیگر نشود. موادی که مورد نیاز نیستند باید به سرعت از محل دور و در جایی دفع شوند.
هر پروژه ساختمانی که قصد انجام آن را داشته باشید بدون تردید با گودبرداری شروع می شود. گودبرداری فرایندی است که طی آن زمین آمادگی نگهداری یک سازه را به دست می آورد. روش های مختلفی برای گودبرداری وجود دارد که در این مطلب بعضی از آنها را معرفی کردیم. گودبرداری به سادگی با تمیز کردن زمین از گیاهان، علف ها، و سنگ و خاکی که مانع اجرای عملیات ساخت و ساز می شوند شروع می شود. سپس طرح کلی گودبرداری، که محیط کلی ساختمان را تشکیل می دهد ترسیم می شود. این کار با استفاده از معیارهای مختلف انجام می شود. سپس عملیات گودبرداری با استفاده از ماشین آلات و یا نیروی کار انجام می شود.
به این ترتیب گود به وجود می آید. پی یا فونداسیون ساختمان در این گود و بعد از این مرحله ساخته می شود. برای حفظ ایمنی و کارایی گود، نوعی سازه به نام سازه نگهبان ایجاد شده و به کار برده می شود. هدف از این سازه مهار خاک زیر سازه و ایمن سازی گود است. چندین نوع سازه نگهبان وجود دارد که هر یک از آنها کاربرد خاص خود را دارند. معمول ترین نوع سازه نگهبان سازه خرپایی است. در این روش از یک سطح فلزی برای مهار سطح خاک بهره برده می شود. انواع دیگر سازه های نگهبان برای مصارف گوناگون کاربرد دارند. در نهایت می توان گفت که گودبرداری و احداث سازه نگهبان اولین گام ها در راه ایجاد یک ساختمان ایمن و مستحکم هستند.